انگاره پردازی «قلمرو فیلم پیمایی» شهری: تدوین الگوی مفهومی آفرینش مکان به مثابه مقصد گردشگری فیلم (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
گردشگری فیلم به عنوان شاخه ای از گردشگری فرهنگی در حال ظهور است که ارتباط آن با محیط های شهری، پالایش و بازنمایی مطلوب محیط توسط سازمان های مدیریت مقصد و بازآفرینی فضاهای شهری نیازمند بررسی و تحلیل است. مقاله حاضر، پژوهشی است نظری با هدف بازخوانی و انگاره پردازی مفاهیمی که با وجود پیشینه ای چند دهه ای، تاکنون در حوزه ادبیات شهرسازی، طراحی شهری و گردشگری شهری کمتر مورد مداقّه بوده است. در این پژوهش که با روش توصیفی-تحلیلی و با استفاده از مطالعات کتابخانه ای انجام شده است، ارتباط میان زمینه گردشگری فیلم و طراحی شهری، و آن گاه بازآفرینی پهنه های فرهنگی-تاریخی مورد واکاوی قرار می گیرد. در این فرآیند، مفاهیم فضا و قلمرو همگانی، با همراهی نظریه مرحله آینه ای لاکان، و سه گانه فضایی لوفور، چارچوب مطالعه و تحلیل نقش سینما در شکل گیری تصاویر ذهنی از شهر و تجربه مقصد گردشگری را پایه ریزی می نماید. یافته های این پژوهش نشان می دهد که جهان دیالکتیکی تکوین یافته در ذهن و تصوّر گردشگر فیلم می تواند در هم آفرینی فضای شهری نقش داشته باشد. برونداد این بازخوانی، در قالب نموداری مفهومی ارائه می شود که در آن آفرینش قلمرو فیلم پیمایی به مثابه نوعی از مکان که حلقه واسط میان اصالت و مصرف مقصد گردشگری فیلم است، مطرح می گردد. این پژوهش، با تکیه بر سه گانه های فضایی وارسی شده، بالقوّگی های طراحی شهری را در ارتباط با توسعه مقصد گردشگری فیلم شناسایی می کند، و می تواند در رفع شکاف موجود میان حوزه مطالعات گردشگری فرهنگی، فیلم و طراحی شهری راهگشا باشد.Conceptualizing the Urban ‘Film-Induced Realm’: A Model for Place Idealized as Film Tourism Destination
Film tourism has become a significant subset of cultural tourism, drawing attention for its ability to reshape urban spaces and influence placemaking. Despite its growing impact, the process by which cinematic portrayals contribute to urban regeneration and place identity has not yet been extensively explored within urban planning and design scholarship. This article addresses this gap, proposing a model that conceptualizes the ‘film-induced realm’ as a distinctive urban environment shaped by the interplay of cinema, urban design, and tourism management.The urban spaces featured in films often acquire an idealized identity that attracts tourists, creating a sense of place that blends reality with cinematic imagination. Through aesthetic choices, filmmakers create compelling representations of cities, which destination management organizations amplify to enhance the location’s appeal. This leads to the creation of ‘film-induced realms,’ where an urban area gains symbolic meaning and allure through its cinematic depiction. Drawing on Jacques Lacan’s mirror stage theory and Henri Lefebvre’s spatial triad, this study provides a structured framework for analyzing the influence of cinema on the perceptions and experiences of tourists within urban environments. Lacan’s mirror stage, which explores idealized self-images, parallels how tourists perceive film locations as idealized extensions of reality. Lefebvre’s spatial triad—conceived, perceived, and lived spaces—further illustrates the interaction between urban design and film tourism, demonstrating how cinematic portrayals shape tourist perceptions and local experiences of space.Public space and territoriality play critical roles in this transformation, as film tourism often repurposes public spaces as iconic attractions. Tourists visiting these sites engage with them experientially, reshaping their understanding of the location. This interaction generates a ‘dialectical space,’ blending the tourist’s imagination, the physical environment, and the cinematic narrative into a hybrid place identity that balances authenticity with commodification. Film tourism can thus catalyze urban regeneration, enhancing the cultural and economic value of public spaces by promoting local heritage in a globalized context.The conceptual model developed here defines the ‘film-induced realm’ as an urban space-place where cinematic and touristic influences converge, creating a distinctive sense of place. It explores how a location’s intrinsic qualities are repurposed within the cinematic narrative to attract film tourists, fostering an authenticity that is both genuine and constructed. This dual authenticity underscores the commodification process in film tourism, where elements of urban heritage are curated to reflect the cinematic image, impacting both visitor perceptions and local identity.This model provides insights into urban design and tourism management, offering a strategic approach to enhancing cultural tourism through film-induced spaces. By presenting a theoretical foundation for understanding the transformational potential of film locations, this study fills a critical gap in the literature, positioning the ‘film-induced realm’ as a valuable concept for practitioners and academics in urban design, planning, and cultural tourism. Ultimately, this research calls for further exploration into how cinematic representations can shape urban spaces and enrich the experiential quality of places, enabling cities to capitalize on the appeal of film tourism while preserving the authenticity of their cultural heritage.
تبلیغات
