هم سنجی دیدگاه حضرت آیت الله العظمی خامنه ای (مد ظله العالی) و علامه جعفری (ره) در باب «بیان»؛ مبتنی بر آموزه های دینی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
«بیان» از ریشه ب ی ن، به معنی سخن، گفتار و پیدا و آشکار شدن به کار رفته است. اگرچه که «بیان» معمولاً همراه با آزادی استعمال می شود. اما این جُستار، بیان را موضوعی می داند و به دنبال این است که آیا یکی از حقوق بنیادین بشری است یا تکلیفی اجتماعی؟ بی تردید گزینش هریک از این دو، آثاری را دارد که باید مورد بررسی قرار گیرد. با توجه به ضرورت مبتنی سازی هرگونه اظهارنظر در این مسأله بر آموزه های دینی، پرسش اصلی که نگارنده در پی ارائه پاسخ به آن می باشد، این است که موضع آموزه های دینی نسبت به «بیان» چیست تا مبتنی بر آن، دیدگاه علامه جعفری و آیت الله خامنه ای را هم سنجی کند. برآیند از تتبع و تحقیق در منابع دینی این شد که «بیان»، «بماهوبیان» موضوع حکم اباحه است و درنتیجه یکی از حقوق بنیادین می باشد و از این رو، شارع مقدس برای آن چارچوبی را تعیین کرده است که عبارت از عدم تجاوز به حقوق، اعم از حقوق شخصی دیگران و حقوق عمومی مجتمع اسلامی و عدم ارتکاب محرمات الهی می باشد. در این میان ادله متقنی یافت می شود که دال بر لزوم به کارگیری «بیان» است که آن را موضوع حکم وجوب قرار می دهد. درخصوص هم سنجی دیدگاه علامه جعفری و آیت الله خامنه ای هم این مطلب استنتاج شد که هر دو متفکر، متأثر از مبانی دینی، علاوه بر حق پنداشتن بیان، در برخی موارد حکم به وجوب آن می دهند که هر دو، یعنی حق بودن یا مشمول حکم وجوب بودن، باید در راستای رشد و تعالی معنوی یا به تعبیری حیات معقول باشد. برجستگی خاصی که در بیانات معظم له بود، حکایت از این داشت که نه تنها ایشان موضوع بحث را بسته به نیاز فضای عمومی حاکم بر جامعه اسلامی، مطرح می کند؛ بلکه سیره عملی ایشان نیز حکایت از التزام ایشان به وجوب بیان در مقاطع مقتضی دارد.A Comparative Study of Perspectives of Ayatollah Khamenei and Allamah Jafari on "Bayan" Based on Religious Tenets
The term “Bayan” (expression) means speech, utterance, or the act of making something clear and apparent. Although "Bayan" is often associated with freedom, this study treats it as a subject of inquiry, seeking to determine whether it is a fundamental human right or a social obligation. Undoubtedly, choosing either perspective has implications that must be examined. Given the necessity of grounding any discussion on this issue in religious teachings, the primary question this study seeks to answer is: How do different religions view the concept of expression? Based on this, the perspectives of Allamah Jafari and Ayatollah Khamenei are compared. The outcome of research into religious sources reveals that "Bayan," in its essence, is subject to the ruling of permissibility (Ibaha) and is thus considered a fundamental right. Consequently, the Islamic Legislator has established a framework for it, which includes not infringing on the rights of others—whether personal or public—and avoiding the commission of divine prohibitions. At the same time, there is strong evidence supporting the necessity of employing "Bayan," making it subject to the ruling of obligation (Wujub). Regarding the comparison between the views of Allamah Jafari and Ayatollah Khamenei, it was concluded that both thinkers, influenced by religious principles, not only consider expression a right but also, in certain cases, deem it obligatory. Both perspectives—whether as a right or an obligation—must align with spiritual growth and elevation, or what can be termed "rational life" (Hayat-e Maqool). A notable feature in the statements of Ayatollah Khamenei is that he not only addresses the topic based on the needs of the public sphere in Islamic society but also demonstrates, through his practical conduct, a commitment to the obligation of expression in appropriate contexts.
تبلیغات
