بررسی ترجمه قرآن بر اساس راهبرد بومی سازی و بیگانه سازی
آرشیو
چکیده
شکی نیست یکی از دلایل ترجمه قرآن کریم، نیازهای بشر به خصوص فارسی زبان به آگاهی از کلام خداوند بود. رشیدالدین میبدی در اثر ارزشمند «کشف الأسرار و عدهالأبرار» به این فن دست یافته و برای نخستین بار قرآن را در سه بخش، ترجمه، تفسیر و تأویل کرده است. بیشتر پژوهش های درباره این اثر به بررسی بخش سوم پرداخته اند؛ بنابراین پژوهش حاضر به بررسی بخش نخست این تفسیر خواهد پرداخت و ارزیابی کیفیت ترجمه آن که همواره اهمیت ویژه ای داشته، بررسی و تحلیل خواهد شد. گفتنی است باتوجه به وجود نگرش های گوناگون نسبت به ترجمه و تفاوت برداشت ها از مفهوم کیفیت، تفاوت در راهبردهای ارزیابی، امری اجتناب ناپذیر است. یکی از این راهبردها، بومی سازی و بیگانه سازی است که از راهبردهای کلان ترجمه و هدف از آن برجسته سازی متن مقصد یا متن مبدأ می باشد. در پژوهش حاضر کوشیدیم این ترجمه بر پایه کشف نمادهای راهبرد بومی سازی یا بیگانه سازی در ترجمه مزبور با روش توصیفی و تحلیلی استوار گردد. برآیند پژوهش نشان می دهد در میان نمادهای بومی سازی، بسط، گسترش، تصریح، هنجارگرایی و ترادف و در میان نمادهای بیگانه سازی، هنجارگریزی، رعایت نکردن اصل یکنواختی، وام گیری، معادل یابی ناهمگون اتصال ساختاری متن و ترجمه ناقص، بیشترین کاربرد را دارند. با کشف این نمادها روشن می شود نوعی تعادل میان آنها حکمفرماست و سمت و سوی ترجمه نیز به هیچ یک از راهبردها گرایش داده نشده است.دراسه ترجمه القرآن على أساس استراتیجیه التوطین و التغریب
مما لا شک فیه أن أحد أسباب ترجمه القرآن کان حاجه البشر، وخاصه الناطقین بالفارسیه، إلى معرفه کلام الله. لقد حقق رشید الدین المیبدی فی تفسیره القیم هذا المشروع، ولأول مره قام بترجمه القرآن وتفسیره ضمن ثلاث مراحل. تناولت معظم الأبحاث المعنیه بهذا التفسیر المرحله الثالثه، لذا فإن البحث الراهن سوف یتناول المرحله الاولی من هذا التفسیر وسیتم تحلیل تقییم جوده ترجمته، والتی کانت دائمًا ذات أهمیه خاصه. تجدر الإشاره إلى أنه نظرًا لوجود مواقف مختلفه تجاه الترجمه والاختلاف فی التصورات لمفهوم الجوده، فإن الاختلاف فی استراتیجیات التقییم أمر لا مفر منه، وإحدى هذه الاستراتیجیات هی التوطین والتغریب، والغرض منه هو التأکید على النص الهدف أو النص الأصل. حاولنا فی هذا البحث تحلیل هذه الترجمه على أساس اکتشاف رموز التوطین أو التغریب فی الترجمه المذکوره بمنهج وصفی وتحلیلی. وقد تبین فی ختام البحث ان رموز التوطین الاکثر استخداما فی الترجمه هی:التبسیط، والتوسع، والتوضیح، والمعیاریه، والمرادف، وأما رموز التغریب الأکثر استخداما هی: غیاب المعیاریه، وعدم مراعاه مبدأ التوحید، والقرض، والتکافؤ غیر المناسب للربط الهیکلی فی النص، والترجمه غیر المکتمله، ویتضح من ذلک أن هناک نوعًا من التوازن بینهما، وعلیه لاتمیل الترجمه الی أی من تلک الاستراتیجیات.