واکاوی آرای تمدنی سید قطب و نوع مواجهه ی وی با مدنیت غرب

چکیده

سید قطب یکی از مؤثرترین اندیشمندان معاصر جهان اسلام و از مهم ترین نمایندگان مکتب فکری بازگشت به اسلام اصیل است. این مقاله به روش توصیفی - تحلیلی، مهم ترین نظریات تمدنی سید و نوع مواجهه او با مدنیت غرب را بررسی کرده و به این پرسش پاسخ داده است که مباحث تمدنی سید قطب، حول چه محورهایی هستند. یافته های تحقیق نشان می دهد، کلیدواژگان سید در تصویرسازی از تمدن، در نظامی زنجیروار قابل تفسیر هستند؛ چنانکه «زن» به عنوان عامل حیاتی در بالندگی بشر، با حضور در یک بستر اجتماعی درست می تواند از حقوق خود منتفع شود و در قامت عنصری تعیین کننده برای تحقق آرامش جامعه، متضمن شمه ای از «عدالت اجتماعی» مورد تأکید اسلام نیز باشد، اما مقاومت سرسختانه زورمندان و زیاده خواهان جهان در برابر استقرار عدالت، گریز از جنگ مشروع را برای طرفداران حاکمیت الهی ناممکن کرده و تقابل همه جانبه مسلمانان با حکومت هایی را که تجسمی از جاهلیت مدرن هستند اجتناب ناپذیر و ضروری کرده است؛ چنانکه سید قطب، «آمریکا» یعنی مظهر مدنیت نوین غرب را مصداقی از همین حاکمیت های فزون طلب و ویرانگر می داند. همچنین با اتخاذ رویکردی مقاوم در برابر آن، بر ضرورت مرزبندی مسلمانان با ارزش های غربی و مقابله ایشان با تمدن برتری جویانه و غیراخلاقی آمریکایی تأکید دارد و هر مسلمانی را به مبارزه با عموم حکومت های غیرالهی برای برقراری حاکمیت مشروع اسلامی مکلف می داند.