چشم انداز مدیریت دولتی

چشم انداز مدیریت دولتی

چشم انداز مدیریت دولتی سال یازدهم زمستان 1399 شماره 44 (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

ارائه مدل ساختاری شناسایی مسائل عمومی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: خط مشی گذاری شناسایی مسئله مسئله عمومی مدل ساختاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 544 تعداد دانلود : 821
هدف: مسائل عمومی پدیده هایی وسیع و گسترده هستند که ضعف در شناسایی آنها موجب ناکارآمدی خط مشی های دولتی می شود. استفاده از یک مدل ساختاری و جامع برای شناسایی مسائل عمومی، این فرصت را برای خط مشی گذاران کشور فراهم می کند تا به تعیین و اجرای کامل اولویت ها و راهبردها پرداخته شود. این پژوهش مدل ساختاری شناسایی مسائل عمومی در ایران را ارائه می نماید. طراحی/ روش شناسی/ رویکرد : برای جمع آوری داده ها، 16 مص احبه عمی ق ب ا صاحب نظران انجام شده و تحلیل آنها با کدگذاری طی سه مرحله شبکه مضامین پایه، سازمان دهنده و فراگیر انجام شده است. سپس مدل طراحی شده با مدلسازی معادلات ساختاری آزمایش شد. یافته های پژوهش: تحلیل داده ها در نهایت به احصای 66 مضمون پایه، 23 مضمون سازمان دهنده، 6 مضمون فراگیر و شکل گیری مدل ساختاری انجامید. محدودیت ها و پیامدها: بوروکراسی های زائد و پیچیده و وجود برخی محدودیت های حفاظتی و مطالعاتی از مهمترین محدودیت های این پژوهش بود که چنین محدودیت هایی باعث کاهش میزان داده ها برای تحلیل می شود. انجام پژوهش های آینده بدون محدودیت های ذکر شده در جمع آوری داده ها می تواند سطح اطمینان و اعتماد به نتایج را فزونی بخشد. پیامدهای عملی: نتایج نشان می دهد که بازیگران دولتی شامل دولت (قوه مجریه)، مجلس شورای اسلامی (قوه مقننه) و افراد و نهادهای قانون اساسی، بازیگران غیردولتی شامل گروه های ذی نفع و گروه های ذی نفوذ، و همچنین حساسیت موضوع، قلمرو موضوع، مقطع زمانی وقوع رویداد و هزینه ایجاد شده از طریق رویداد بر فرایند شناسایی مسائل عمومی در ایران تاثیرگذارند. ابتکار یا ارزش مقاله: مقاله، یک مدل ساختاری جامع و مبتنی بر عمل ارائه نموده و به تحقیقات شناسایی مسائل عمومی و خط مشی گذاری عمومی می افزاید.
۲.

فراتحلیل پیشایندها و پیامدهای مدیریت استعداد در سازمان های دولتی و عمومی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مدیریت استعداد فراتحلیل پیشایندها و پیامدها

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 77 تعداد دانلود : 517
هدف: مدیریت استعداد نشان دهنده تغییر پارادایمی از مدیریت منابع انسانی سنتی به مدیریت منابع انسانی نوین است که در برگیرنده توجه به نخبگان سازمانی است. امروزه اهمیت مدیریت استعداد در دنیای سازمانی به اندازه ای است که از آن به عنوان نوعی سلاح پنهان در شکار استعدادها نام برده می شود. بر این اساس هدف این پژوهش شناسایی پیشایندها و پیامدهای مدیریت استعداد در سازمان های دولتی و عمومی با استفاده از رویکرد فراتحلیل است. طراحی/ روش شناسی/ رویکرد: تحقیق حاضر از نظر هدف، توصیفی و از نظر نوع استفاده کاربردی و از نظر نوع داده ها، کمی است. جامعه مورد بررسی پژوهش، شامل مقالات علمی و پایان نامه های کارشناسی ارشد در زمینه مدیریت استعداد از سال 1389 تا تابستان سال 1398 بود که 39 مورد با استفاده از روش نمونه گیری غیرتصادفی هدفمند به عنوان نمونه وارد فرایند فراتحلیل شدند. یافته های پژوهش: براساس نتایج فراتحلیل از بین پیشایندهای مدیریت استعداد، به ترتیب متغیرهای یادگیری سازمانی (0.741)، سرمایه انسانی (0.699)، مدیریت منابع انسانی راهبردی (0.666) و قوانین و مقررات (0.621) دارای بیشترین اندازه اثر بودند. همچنین از بین پیامدهای مدیریت استعداد، به ترتیب متغیرهای کاهش ترک شغل (0.794)، امنیت شغلی (0.780)، بهره وری منابع انسانی (0.728) و  اعتماد سازمانی (0.690) دارای بیشترین اندازه اثر بودند. محدودیت ها و پیامدها: از محدودیت های پژوهش حاضر احتمال سوگیری انتشار می باشد، اگرچه بررسی های دقیق و عمیقی جهت شناسایی مطالعات مربوطه صورت پذیرفته است، اما امکان دارد پژوهشی نادیده گرفته شده باشد. پیامدهای عملی و ارزش مقاله: رویکرد فراتحلیل و ترکیب کمی نتایج مختلف به شناخت منسجم تر و منظم تر پیشایندها و پیامدهای مدیریت استعداد در سازمان های دولتی و عمومی کمک می نماید. فراتحلیل، برنامه ریزی را برای ارتقای مدیریت استعداد دقیق تر و عملیاتی تر می نماید؛ زیرا به جای برنامه ریزی برای طیف وسیعی از پیشایندها و پیامدها، بر متغیرهایی تمرکز دارد که دارای اهمیت بیشتری هستند.
۳.

طراحی الگوی مدیریت پارادوکس های بیرونی منابع انسانی (مطالعه موردی: نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: هماهنگی پارادوکس های بیرونی منابع انسانی الگوی مدیریت پارادوکس ها

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 893 تعداد دانلود : 387
هدف: هدف از این پژوهش، طراحی الگوی مدیریت پارادوکس های منابع انسانی به منظور هماهنگی حوزه فرایندهای منابع انسانی است. رویکرد: تحقیق پیش روی بر حسب هدف، توصیفی-تبیینی؛ و برمبنای نتیجه، کاربردی و برحسب داده (آمیخته) می باشد. جامعه آماری تحقیق، نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران است و پارادوکس های بیرونی منابع انسانی به منظور تبیین هماهنگی در شرح وظایف محوله، تجزیه و تحلیل گردید. پس از مشخص شدن سؤال اصلی پژوهش، تلاش برای بررسی ادبیات پژوهش آغاز شد. و ضمن شکل گیری چارچوب الگوی مفهومی پژوهش، با انجام مصاحبه های اکتشافی با ۴ نفر از صاحب نظران، الگوی اولیه تأیید و در نهایت به منظور توسعه و آزمون الگوی طراحی شده، با استفاده از روش دلفی در سه مرحله، فرایند تحقیق پیگیری شد. انتخاب نمونه ها به صورت هدفمند و به روش گلوله برفی از خبرگان و کارشناسان منابع انسانی انتخاب گردید. یافته ها: طبق الگوی اولیه پژوهش، تعداد 20 پارادوکس بیرونی شناسایی گردید که در نهایت پس از حذف و اضافات و اصلاح، تعداد 21 مورد پارادوکس بیرونی تأیید شدند که 10 مورد از پارادوکس ها از طریق راهبرد ترکیب، 2 مورد از طریق راهبرد تفکیک زمانی، 2 مورد از طریق راهبرد پذیرش، 7 مورد از طریق راهبرد تفکیک فضایی و 3 مورد نیز توسط دو راهبرد به صورت همزمان قابل مدیریت هستند. محدودیت ها و پیامدها: مهم ترین محدودیت در تحقیق پیش روی عدم وجود تحقیقات کاربردی در حوزه پارادوکس های منابع انسانی است. ضمن اینکه نزدیک بودن مفاهیم تعارض، معما با پارادوکس، نیازمند تشریح و تکرار مفاهیم فلسفی در برگزاری هر دور از پنل دلفی داشته است. پیامدهای عملی: برابر یافته های تحقیق، حل و فصل پارادوکس های منابع انسانی و مدیریت آنها منجر به پایداری منابع انسانی و هماهنگی درونی و بیرونی خواهد شد. ارزش مقاله: مقاله حاضر منتج به شناخت پارادوکس های بیرونی منابع انسانی در نیروی هوایی شده که این موضوع منجربه گفتمان سازی و بهبود شرایط مدیریت پارادوکس ها از طریق استراتژی های تدافعی و تعمیم نتایج آن در سایر سازمان ها می شود.
۴.

تحلیل عوامل رفتاری تأثیرگذار بر سلامت سازمانی در بخش عمومی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سلامت سازمانی عوامل رفتاری سازمان های بخش عمومی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 353 تعداد دانلود : 399
هدف: هدف از این پژوهش، شناسایی عوامل رفتاری تأثیرگذار بر سلامت سازمانی و انتخاب مؤثرترین آن ها و طراحی مدل مربوط به آن می باشد. این مدل در سازمان های بخش عمومی مورد بررسی قرار گرفته و میزان تأثیرگذاری این عوامل بر روی سلامت سازمانی گزارش شده است. از دیگر اهداف این مقاله سوق دادن توجه محققین سلامت سازمانی به سوی عوامل رفتاری می باشد. طراحی / روش شناسی/ رویکرد: در این پژوهش به کمک مطالعه پژوهش های پیشین و استفاده از روش دلفی اقدام به استخراج مهم ترین عوامل رفتاری که دارای روایی بالایی هستند گردید. سپس با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی، این عوامل تلخیص و به دسته های به هم مرتبط تقسیم شد. همچنین از طریق طراحی مدل معادلات ساختاری، اقدام به ساخت و آزمون مدل مربوطه گردید. یافته های پژوهش: مدل معادلات ساختاری به دست آمده در این پژوهش، میزان تأثیرگذاری عوامل رفتاری را بر روی سلامت سازمانی به تصویر کشیده است. این مدل ، همچنین، این عوامل را به سه دسته عوامل فرهنگی، عوامل معنوی و عوامل سبک رهبری تقسیم بندی نموده و تأثیر هر عامل را نیز سنجیده است. محققانی که بخواهند بر روی سلامت سازمان ها و در درجه اول بهبود آن کار کنند می توانند از این مدل بهره لازم را ببرند. محدودیت ها و پیامدها: به دلیل گستردگی عوامل رفتاری، مطالعه کامل آن ها در این پژوهش ممکن نبود. لذا بازه زمانی مشخصی از مقالات مورد مطالعه قرار گرفت. همچنین پیشنهاد می گردد، سایر جنبه های عوامل رفتاری موردبررسی قرار بگیرد. پیامد های عملی : گسترش فرهنگ مشارکتی در سازمان می تواند به بهبود سلامت آن کمک کند. ابتکار یا ارزش مقاله: در این مقاله با بهره جستن از مطالعه متون گسترده و ساخت مدل برازش شده، تأثیر عوامل رفتاری بر سلامت سازمانی، در سازمان های بخش عمومی به تصویر کشیده شده است. از آنجایی که این سازمان ها تأثیر زیادی بر زندگی آحاد افراد جامعه دارد، توجه به سلامت آن ها از اهمیت دوچندانی برخوردار می باشد. همچنین این مدل، اهمیت توجه به رفتار سازمانی را بیش ازپیش روشن می سازد.
۵.

تناقض رشد و شکست؛ نوع شناسی شکست SME ها در مرحله رشد سازمانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: شکست سازمان مرحله رشد چرخه عمر سازمان سطح فردی/ سازمانی/ محیطی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 701 تعداد دانلود : 281
هدف: کسب وکارهای کوچک و متوسط رونق هر اقتصاد و جریان خون اقتصادهای مدرن هستند. این نوع از کسب وکارها به سبب ماهیت و ویژگی های خاص خود و به دلیل اینکه سهم مهمی در تأمین نرخ بیکاری کشورها و افزایش رشد و توسعه اقتصادی جوامع دارند، برای دولت ها دارای اهمیت بسیار بالایی هستند. اما علی رغم اینکه شکست در تمامی کسب وکارها در اندازه های مختلف رخ می دهد، کسب وکارهای کوچک و متوسط در معرض تهدیدهای بزرگ تری هستند. هدف مقاله حاضر، نوع شناسی شکست کسب وکارهای کوچک و متوسط در مرحله رشد سازمان، از طریق بررسی تجربیات زیسته موردهای مطالعاتی است. طراحی/روش شناسی/رویکرد: در این پژوهش از تحلیل پدیدارشناسانه در مورد پژوهی چندگانه استفاده شده است. یافته های پژوهش: نتایج این نوع شناسی، نقش شکست سازمانی را نسبت به دو نوع دیگر شکست فردی و محیطی بارزتر می نماید و نشان می دهد که نوع غالب شکست، در کسب وکارهای کوچک و متوسط واقع در مرحله رشد، از نوع شکست سازمانی است. محدودیت ها و پیامدها: این الگو می تواند هم هشدار و هم راهنمایی برای کسب وکارهای کوچک و متوسط بوده و راه را برای پیشگیری از بحران و ارتقای قابلیت های درون سازمانی جهت پیشگیری از شکست سازمان در مرحله رشد هموار نماید. پیامدهای عملی: نوع شناسی شکست در مرحله رشد سازمان می تواند مسیر سیاست گذاری های نهادهای حمایتی چون شهرک های صنعتی و پارک های علم و فناوری را جهت حمایت و هدایت صحیح این نوع کسب وکارها تحت تأثیر قرار دهد. ابتکار یا ارزش مقاله: مقاله به پژوهش های مدیریتی با ارزیابی هم زمان انواع شکست و مرحله چرخه عمر سازمان می افزاید.
۶.

ارائه مدل رهبری فضیلت گرا به منظور استقرار فرهنگ خدمت محوری در بانک ملی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: رهبری فضیلت گرا فرهنگ خدمت محوری بانک ملی ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 853 تعداد دانلود : 155
هدف: پژوهش حاضر با هدف ارائه مدل رهبری فضیلت گرا به منظور استقرار فرهنگ خدمت محوری در بانک ملی ایران بود. طراحی/ روش شناسی/ رویکرد: پژوهش، به لحاظ نوع داده ها، از نوع آمیخته بود. جامعه آماری در بخش کیفی پژوهش، شامل خبرگان دانشگاهی و صاحب نظران بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران بودند که بر اساس نمونه گیری هدفمند، 21 نفر انتخاب شدند. جامعه آماری پژوهش در بخش کمی شامل تمامی مدیران شعب بانک ملی ایران بود که بر اساس تحلیل عاملی و روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای، 310 نفر انتخاب شدند. در بخش کمی از روایی صوری، محتوا و سازه برای سنجش روایی استفاده شد و برای پایایی از آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی استفاده شد. در بخش کمی، از روش همبستگی پیرسون با نرم افزار Spss-V23 و مدل سازی معادلات ساختاری با استفاده از نر م افزار Lisrel-V8.8 استفاده شد. یافته های پژوهش:  نتایج حاصل از پژوهش نشان دادند که مولفه های رهبری فضیلت گرا در بانک ملی ایران شامل، مولفه های فردی، مدیریتی و ارتباطی بود. محدودیت ها و پیامدها: به دلیل تعدد متغیرهای پژوهش و پیچیدگی های خاص پژوهش، برای پژوهش های آینده باید سایر مؤلفه های متغیرها به طور دقیق بررسی شوند تا دیگر روابط متغیرها هر چه شفاف تر و جامع تر شناخته شود. پیامدهای عملی: رهبری فضیلت گرا در بین مدیران بانک نهایتا می خواهد به تربیت مدیرانی توسعه یافته و بالنده برسد. ابتکار یا ارزش مقاله : پژوهش حاضر به دانش موجود در حوزه ی رهبری فضیلت گرا اضافه می نماید، و مدلی را معرفی می کند که نسبت به سایر مدل های قبلی از کیفیت بیشتری برخوردار است.
۷.

ارائه الگوی خط مشی گذاری استراتژیک برون سپاری فناوری اطلاعات(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: خط مشی گذاری برون سپاری فناوری اطلاعات استراتژی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 626 تعداد دانلود : 768
هدف: مطالعه حاضر با هدف ارائه الگوی خط مشی گذاری استراتژیک برون سپاری فناوری اطلاعات، انجام شد. طراحی/ روش شناسی/ رویکرد: روش پژوهش آمیخته از نوع اکتشافی بود. جامعه آماری بخش کیفی پژوهش شامل خبرگان فناوری اطلاعات و همچنین خبرگان حوزه سرمایه گذاری و توسعه دانشگاه آزاد اسلامی بود. برای تعیین نمونه های این پژوهش و تعیین این گروه از خبرگان از روش نمونه گیری غیرتصادفی هدفمند به تعداد 16نفر استفاده شد. گروه دوم از جامعه آماری این پژوهش، شامل کلیه کارکنان، مدیران و کارشناسان ارشد حوزه فناوری اطلاعات و معاونت توسعه و سرمایه گذاری دانشگاه های آزاد اسلامی شهر تهران به تعداد 156 نفر بود که با استفاده از فرمول کوکران و روش نمونه گیری تصادفی مرحله ای، 156 نفر به عنوان آزمودنی انتخاب شد. برای گردآوری داده ها از ابزارهای مصاحبه نیمه ساختاریافته و پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. روش تحلیل داده ها در بخش کیفی تکنیک دلفی فازی مبتنی بر روش تحلیل مضمون بود. یافته های پژوهش: نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که خط مشی گذاری استراتژیک دارای سه مؤلفه تجزیه وتحلیل و تدوین خط مشی، اجرای خط مشی گذاری استراتژیک و ارزیابی خط مشی استراتژیک می باشد و در نهایت شاخص های برازش مدل نشان داد که مدل نهایی پژوهش از برازش مطلوبی برخوردار بود. محدودیت ها و پیامدها: به دلیل تعدد متغیرهای پژوهش و پیچیدگی های خاص پژوهش، برای پژوهش های آینده باید سایر مؤلفه های متغیرها به طور دقیق بررسی شوند تا دیگر روابط متغیرها هر چه شفاف تر و جامع تر شناخته شود. پیامدهای عملی: توجه ویژه به ارزیابی در خط مشی تدوین شده در توقف، تغییر مسیر و تدوین خط مشی های مکمل نقش بسزایی خواهد داشت. ابتکار یا ارزش مقاله : سازمان برون سپارنده در امر برون سپاری به انجام سیاست گذاری مختص سازمان خود بپردازد. یکی از مهم ترین مؤلفه ها در مقوله برون سپاری فناوری اطلاعات توجه به پراکندگی و شرایط متفاوت حاکم بر سازمان ها می باشد. خصوصاً دانشگاه آزاد اسلامی که از پراکندگی بسیار بالایی برخوردار می باشد.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۵۵