حمیدرضا راهی

جامعه ای به توسعه پایدار دست پیدا خواهد کرد که بتواند توازن مناسبی بین چهار بخش اقتصاد، اجتماع، فرهنگ و سیاست برقرار کند. این توازن به معنای رشد هم زمان و روابط دو سویه بین هر رکن می باشد. ایران در دوره پهلوی دوم یک فرصتی طلایی برای رسیدن به توسعه اقتصادی داشت. در این زمان شاخص رشد اقتصادی ایران ۳۸۹ درصد افزایش یافت و تولید ناخالص نیز از ۴ میلیارد دلار در سال ۱۹۷۷ به ۵۱ میلیارد دلار رسید، اما این درآمد نه توسعه اقتصادی به دنبال داشت نه موجب توسعه در سایر بخش های مهم از جمله فرهنگ شد. از اینرو این پژوهش به بررسی رابطه فرهنگ و اقتصاد در دوره پهلوی دوم به روش کیفی-توصیفی می پردازد. نتایج تحقیق نشان می دهد آنچه در جامعه ایران آن دوره در حال روی دادن بود، اقتدار اقتصاد بر فرهنگ بود. اقتصاد چنان تسلط مادی و معنوی بر فرهنگ داشت که بسیاری از مناسبات اخلاقی را در زمینه های اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و مذهبی از بین برده و یا کمرنگ کرده بود.