محمدمهدی ذوالفقارزاده

محمدمهدی ذوالفقارزاده

مدرک تحصیلی: استادیار، دانشکده مدیریت دانشگاه تهران، تهران، ایران

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲۱ تا ۴۰ مورد از کل ۴۱ مورد.
۲۱.

برآوردی از پیامدهای روندهای دینداری در آینده تبلیغ دین(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: دینداری تبلیغ دین آینده پژوهی روندها چرخ آینده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۶۴ تعداد دانلود : ۶۳۰
برای تبیین شرایط تبلیغ دین در آینده، نیازمند مطالعه وضعیت آینده آن از طریق مطالعه روندهای اثرگذار بر آینده ایم. یکی از مهمترین روندهایی که بر تبلیغ دین اثر می گذارند، روندهای دینداری اند. در این مطالعه، با به کارگیری روش چرخ آینده و با تشکیل جلسات ذهن انگیزی نخبگان، پیامدهای احتمالی متفاوت و باواسطه روندهای اصلی تغییر دینداری بر آینده تبلیغ دین بررسی شده اند. چهار روند اصلی (افزایش گرایش به دین ورزی احساسی، رشد گزینش گری و ترکیب گرایی در دینداری، چالش های حاکمیت دینی و مطالبه و رواج الگوی درمانگرایی در دینداری) موجب خواهند شد اتفاقات متفاوتی در آینده تبلیغ دین رقم بخورد. در آینده، تبلیغ دین کارِ دشوارتری خواهد شد؛ نقش عموم مردم در آن بیشتر می شود و سازمان ها و نهادهای دولتی با چالشِ نقش در آن مواجه می شوند. تکثر در الگوها و روش های تبلیغی مشهود خواهد بود و نیاز به خلاقیت و مهارت های ابداع، محسوس می شود. اعزام مبلّغ، الگویی ناکارآمد تلقی می شود و گروه ها و مؤسسه های تبلیغی با چاشنی درآمدزایی و ارتباط بده بستان با مخاطبان، به سمت الگوهای جدیدی از تعامل پیش می روند. مبلّغان دین بیش از آنکه ارائه دهندگان اطلاعات دینی باشند، پاسخگویان به نیازهای عاطفی، عرفانی و معنوی مخاطبان خود و نیازمند مهارت های ارتباطی خواهند بود.
۲۲.

معرفی چارچوبی جدید برای معرفت شناسی آینده پژوهی: معرفت شناسی اجتماعی؛ با تأکید بر نقد و بررسی آراء وندل بل(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: معرفت شناسی آینده پژوهی چرخش اجتماعی معرفت شناسی اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۳۸ تعداد دانلود : ۶۸۷
در مراحل رشد و تثبیت هر حوزه علمی، توجه به مبانی فلسفی آن و به ویژه مبانی معرفت شناختی، ضرورتی اجتناب ناپذیر است. آینده پژوهی هم اکنون در این مرحله قرار دارد. با وجود کار های خوبی که در حوزه معرفت شناسی آینده پژوهی صورت گرفته، اما این تلاش ها با سه مشکل روبرو هستند؛ اول، اکثر این تلاش ها به صورت مجزا و مستقل از هم صورت گرفته اند و فاقد مبانی مشترک اند، دوم، اکثر این نوشته ها با مفروض گرفتن نظریات و پارادایم هایی در حوزه فلسفه و معرفت شناسی، سعی در به کار بستن آنها در حوزه آینده پژوهی دارند و کمتر به طور مستقیم با سؤالات معرفت شناختی مرتبط با این حوزه به مثابه سؤالاتی اصیل درگیر شده اند. و سوم، اکثر نوشته ها در حوزه معرفت شناسی آینده پژوهی، در چارچوب رویکرد تحلیلی و فلسفی به مسئله معرفت شناسی محصور شده اند و به پیشرفت های اخیر حوزه معرفت شناسی به ویژه چرخش اجتماعی کمتر توجه دارند. از این رو، هدف ما در این مقاله، استفاده از نظریه های اخیر معرفت شناسی اجتماعی در حوزه مطالعات علم و فنّاوری، به ویژه چرخش اجتماعی است تا در نتیجه، نخست، یک صورت بندی کلی از چارچوب معرفت شناسی آینده پژوهی ارائه دهیم و سپس، براساس چارچوب فوق، پاسخ هایی اولیه برای پرسش های معرفت شناختی آینده پژوهی پیشنهاد کنیم.
۲۳.

جایگاه زمانی نفخ صور در قرآن؛ کاوشی جهت دستیابی به تصویر قرآنی از مقاطع آینده(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: نفخ صور نفخه فزع نفخه اماته نفخه احیاء آینده پژوهی قرآنی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۲۷ تعداد دانلود : ۴۷۵
در دست داشتن تصویری روشن و صحیح از آینده بسیار حائز اهمیت است. با آنکه آیات پرشماری از قرآن کریم نیز به توصیف مقاطع زمانی آینده و رویدادهای عظیم پیش رو پرداخته اند، هنوز ترسیمی دقیق، روشن و یکتا بر پایه قرآن و روایات صحیح از حوادث آینده و آن چه بشریت به استقبال آن می رود، در دست نیست. در این میان پرداختن به موضوع «نفخ صور» نقش محوری در ترسیم مقاطع زمانی در پیش رو، از جمله ظهور امام زمان عجل الله تعالی فرجه و قیامت دارد. چرا که براساس آیات قرآن کریم، به دنبال هر نفخ صور تحولاتی عظیم در پهنه ای گسترده که تمام آسمان ها و زمین را در برمی گیرد، رخ می دهد. تا جایی که شرایط قبل و بعد هر نفخ صور به عنوان یک نقطه عطف در سیر مقاطع زمانی پیش روی بشریت، بسیار با هم متفاوت است. بررسی آیات مربوط به نفخ صور در قرآن کریم نشان می دهد که در قرآن از سه نفخ صور متفاوت با پیامدهای گوناگون در مقاطع زمانی آینده صحبت شده است. با تمرکز بر جایگاه زمانی سه نفخ صور یادشده که همگی در آینده به وقوع خواهند پیوست و تأکید بر ترتیب به وقوع پیوستن این نفخه ها بر روی خط سیر زمان، این سه نفخ صور به ترتیب زمانی عبارت اند از: نفخ صور فزع (بعد از ظهور امام زمان عجل الله تعالی فرجه )، نفخ صور اماته (قبل از قیامت) و نفخ صور احیاء (در آستانه برپایی قیامت).
۲۴.

بررسی دلالت های واقع گرایی انتقادی در ارزشیابی خط مشی علم، فناوری و نوآوری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: پارادایم های علم اجتماعی رویکردهای شناخت شناسانه سنت های پژوهشی خط مشی گذاری علم فناوری و نوآوری واقع گرایی انتقادی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۶ تعداد دانلود : ۸۷
هدف: هدف این پژوهش احصای دلالت های واقع گرایی انتقادی به عنوان یکی از سنت های پژوهشی متأخر در حوزه علوم اجتماعی برای خط مشی گذاری علم، فناوری و نوآوری است، اگرچه کانون تمرکز آن با توجه به مراحل مختلف چرخه خط مشی گذاری و گستردگی عوامل دخیل در آن، بر مرحله «ارزشیابی خط مشی» استوار است. روش: این پژوهش با اتکا به روش شناسی مطالعات دلالت پژوهی صورت گرفته است. در مطالعات دلالت پژوهی که در حوزه علوم اجتماعی متداول است، پژوهشگران دلالت هایی را از یک فلسفه اجتماعی، چارچوب، نظریه یا مدل برای رشته تخصصی خود می یابند. بر این اساس، نویسندگان ابتدا عناصر واقع گرایی انتقادی بسکار را استخراج کرده و برای صحه گذاشتن، در اختیار خبرگان علوم اجتماعی و فلسفه قرار دادند؛ سپس دلالت های این عناصر برای مرحله ارزشیابی خط مشی علم، فناوری و نوآوری احصا شده و به تأیید خبرگان بین رشته ای مرتبط رسید. یافته ها: دلالت یابی های پژوهش نشان داد واقع گرایی انتقادی هم در بخش ارزشیابی های پیشین کاربرد دارد که بررسی های خلاف واقع در آن نمی تواند بر اساس قیاس و استقرا پیش رود و هم در بخش ارزشیابی های پسین که تحلیل نسبت ارتباطی هدف ابزار نیازمند تحول با تأکید بر نهادهایی همچون نظام معانی است. علاوه بر این، واقع گرایی انتقادی در تکمیل بخش تجویزی رویکردهای متأخر خط مشی گذاری علم، فناوری و نوآوری همچون نظام نوآوری که بیشتر چارچوب مفهومی و توصیفی هستند نیز، مؤثر است. نتیجه گیری: رویکرد واقع گرایی انتقادی می تواند هم زمان به جنبه های «تبیینی» و «تجویزی» نظام نوآوری کمک کند. بخش اخیر از آن رو حائز اهمیت بیشتری است که به گفته برخی نظریه پردازان، نظام نوآوری دارای خلأهایی جدی در این زمینه است.
۲۵.

دلالت های روندهای آینده اینترنت در سیاست های تبلیغ دین در فضای مجازی(مقاله پژوهشی حوزه)

تعداد بازدید : ۳۸۲ تعداد دانلود : ۲۷۷
اینترنت، فضای مجازی و زندگی در عصر ارتباطات و اطلاعات عرصه هایی هستند که آمیخته با تحولات سریع، گسترده، عمیق و انفجاری هستند. در این فضا بدون نگاه به آینده و تحولات آن، اتخاذ راهبرد صحیح امکان پذیر نیست. فضای مجازی با توجه به روند تحولاتی مانند رشد قابلیت هوش مصنوعی، شخصی شدن هرچه بیشتر محتوا، رشد کلان داده ها، ظهور چت بات ها (نرم افزارهای تحت پیام-رسان ها)، اهمیت روزافزون تجربه کاربری، دغدغه اثرگذار حفظ حریم خصوصی و حفظ امنیت ملی کشورها، آینده ای متفاوت را در پیش دارد. اینترنت اشیاء در آینده ماهیتی متفاوت از اینترنت را به نمایش می گذارد و به همراه فناوری های واقعیت افزوده، زندگی واقعی را به زندگی مجازی پیوند زده و آن ها را در هم می آمیزد. همه این تحولات نشانه هایی برای تحولی عظیم در «عصر همگرایی ها» است. در این فضا برای تبلیغ دین در فضای مجازی، راهبرد پیام رسانی دینی کفایت نمی کند و اتخاذ راهبرد «ساخت فضای زیست دینی در دنیای دیجیتالی» لازم است.
۲۶.

روش شناسی پژوهش های میان رشته ای و همکارانه برای حل مسائل انسانی-اجتماعی با بهره گیری از معارف اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: پژوهش سامان مند پژوهش میان رشته ای معارف اسلامی طراحی سامانه راهبری سامانه روش تریز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۰
امروز امت اسلامی با مسائل زیادی روبه رو است که می تواند برای حل آن ها از معارف اسلامی بهره مند شود؛ اما توانایی کافی برای پژوهش همکارانه و میان رشته ای در حوزه مسائل انسانی-اجتماعی را ندارد. مروری بر پژوهش های مرتبط با علم دینی و روش اجتهادی نشان می دهد که با وجود طرح ایده ها و راهکارهای کاربردی، جامعه علمی همچنان نیازمند الگوهایی برای سامان دهی به پژوهش های گسترده تر و متنوع تر است. در این پژوهش الگویی نوین برای سامان دهی به پژوهش های مبتنی بر معارف اسلامی در حوزه علوم انسانی-اجتماعی پیشنهاد می شود. این الگو بر پایه شناخت نظری از روش شناسی و چالش های عملی تولید دانش دینی تدوین شده است. تدوین این الگو روش مند بوده و در چارچوب مفهومی ابداع آن، از روش تریز (نظریه حل ابداعانه مسئله) کمک گرفته شده است. دستاورد این پژوهش، الگویی انسجام بخش و ثبات آفرین است که ظرفیت مناسبی برای تولید و مدون سازی دانش فراهم می آورد.
۲۷.

بررسی دلالت های واقع گرایی انتقادی در تدوین دستور کار خط مشی گذاری علم، فناوری و نوآوری؛ موردکاوی اسناد افق 2020 و اقتصاد زیستی 2030 اروپا(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۷۱۶ تعداد دانلود : ۵۱۸
دلالت پژوهی فلسفی یکی از سنت های پژوهشی متداول در گستره علوم اجتماعی است. در این روش شناسی، پژوهشگران در رشته های مختلف از فلسفه های علوم اجتماعی، دلالت هایی را برای رشته تخصصی خود می یابند. یکی از فلسفه های جدید که به واسطه قدرت تبیینی و رهایی بخش مورد توجه رشته های مختلف در علوم اجتماعی و انسانی قرار گرفته است، واقع گرایی انتقادی است. هدف این مقاله، برشمردن دلالت های این رویکرد شناخت شناسانه یا سنت پژوهشی برای خط مشی گذاری علم، فناوری و نوآوری است، اگرچه کانون تمرکز بر مرحله «دستورکارگذاری» در چرخه خط مشی گذاری استوار است. این مطالعه با اتکاء به واقع گرایی انتقادی «روی بسکار» به تحلیل محتوایی دو سند افق 2020 و اقتصاد زیستی 2030 اروپا پرداخته است. مجموعه دلالت های استخراجی پژوهش نشان داد که واقع گرایی انتقادی، نظام خط مشی گذاری علم و فناوری را به فضای واقع بینانه تری رهنمون کرده، مولفه های مهمی همچون فضا-زمان، مفهوم-کنش و نظام معانی را نیز به متغیرهای تصمیم می افزاید. مؤلفه اخیر در کنار مفهوم جوامع زبانی، قدرت تبیین بهتری از خط مشی گذاری در نظام نوآوری بخشی یا فناورانه را در مقایسه با دیگر سنت های پژوهشی به نمایش می گذارد.
۲۸.

تحلیلی انتقادی و راهبردی بر پیش فرض های مدون دانش آینده پژوهی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آینده پژوهی چارچوب شناختی - هنجاری اصول موضوعه پیش فرض های کلیدی انسان محوری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۹ تعداد دانلود : ۴۷۳
طی دهه های گذشته، شماری از اندیشمندان فعال در آینده پژوهی، مجموعه فرض ها (پیش فرض ها) یا اصول موضوعه ای را برای این رشته پیشنهاد کرده اند که هسته اصلی چارچوب شناختی- هنجاری رشته را تبیین می کند. کفایت این مجموعه گزاره ها برای شکل دهی به چارچوب فکری آینده پژوهی، نیازمند مطالعه موشکافانه و تأملاتی راهبردی و انتقادی است. از این رو، ارزیابی ساختاری و محتوایی این گزاره های راهبردی از منظر برخی فعالان آینده پژوهی و مؤلفان این نوشتار، در دستور کار قرار گرفته که نتایج آن نشانگر نقص و کمبود اساسی در این گزاره ها است. برای ارتقای پیش فرض های ارائه شده، دو راه کلی وجود دارد؛ اصلاح مجموعه پیش فرض های موجود یا تدوین مجموعه ای نو. هر دو راهکار، نیازمند توجه راهبردی و دقیق به مفاهیم مطرح شده در پیش فرض های آینده پژوهی رایج هستند. از این رو، در پژوهش کنونی، فهرستی تجمیع شده از مفاهیم مطرح در پیش فرض های آینده پژوهی رایج، ارائه شده است. نگاهی گذرا به مفاهیمِ جزئی ترِ مطروحه در آثار مطالعه شده، به ویژه در دسته مفهومی مرتبط با کنشگران، غلبه انسان محوری بر چارچوب فکری آینده پژوهی رایج، آشکار می شود. در این فضای مفهومی، به هیچ وجه به اراده خدا و نقش آفرینی فرستادگان او در تاریخ بشر و آینده اش، اعتنا نشده است. پس می توان نتیجه گرفت که بهره گیری از مفاهیم مرتبط با اراده خدا در تدوین پیش فرض ها یا اصول موضوعه آینده پژوهی، نوآوری تأثیرگذاری برای اندیشمندان موحد و به ویژه مسلمان به شمار می آید.
۲۹.

ارائه چارچوبی برای توسعه دیپلماسی علم و فناوری کشور به روش دلفی فازی(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۶۲ تعداد دانلود : ۵۷
دیپلماسی علم و فناوری را میتوان مجموعهای از استراتژیها و تاکتیکهایی دانست که در عرصه دیپلماسی در خدمت دستگاه سیاست خارجی یک کشور قرار میگیرند تا ضمن بهرهبرداری دستگاه مزبور از دستاوردهای علمی و فناوری برای ارتقا ظرفیتهای خود زمینههای پیشرفت علم و فناوری برای نهادهای علمی و فناورانه خلق ثروت و نهایتا توسعه در کشور پدیدار شود از آن جهت که وجود یک چارچوب میانرشتهای به توسعه دیپلماسی علم و فناوری در کشور کمک خواهد کرد پژوهش حاضر با چنین رویکردی به دنبال شناسایی عوامل مثر بر توسعه علم و فناوری در کشور است از اینرو پس از طی فرآیند تحلیل مضمون متون مرتبط با این حوزه با استفاده از نرمافزار چارچوبی مشتمل بر چهار مضمون فراگیر تصویر علمی و فناورانه کشور در دنیا تصویر دیپلماتیک کشور در دنیا دیپلماسی مسیر دوم و ترتیبات نهادی به همراه مضامین پایه مربوطه مضمون ارائه شده است در مرحله اعتبارسنجی مضامین ارائهشده از طریق یک فرآیند دلفی فازی سه مرحلهای ضمن تیید مضامین اولیه به استناد دیدگاههای خبرگان مضمون پایه دیگری با عنوان اسناد بالادستی کشور نیز به چارچوب اولیه اضافه و در نهایت توصیههای سیاستی لازم برای تحقق و تقویت هر یک از عوامل مثر بر توسعه دیپلماسی علم و فناوری کشور ارائه شده است
۳۰.

مختصات یابی از تصویر مطلوب حکمرانی زمینه ساز ظهور(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تصویرپردازی حکمرانی مطلوب حکومت حق مدار آینده پژوهی آستانه ظهور

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۹۵ تعداد دانلود : ۹۴۵
استنباط های عقلی و استنتاج از آیات و روایات نشان می دهد که جهان هدف مند است و کلان روند تاریخ به سمت صلاح، کمال و آینده ای روشن در حال حرکت است. از دید تعالیم شیعی، این حرکت به سمت استقرار شهر عدل آرمانی مهدوی است و فرجام تاریخ را رقم خواهد زد. لکن جامعه آرمانی مهدوی و حیات طیبه، به خودی خود محقق نخواهد شد و نیازمند زمینه سازی است. در این راستا ایجاد یک حکمرانی و نظام حاکمیتی مطلوب می تواند به عنوان یکی از مهمترین عوامل زمینه سازی به شمار آید؛ چرا که نقش الگویی حاکمان و نوع تاثیر نظام حکمرانی، می تواند شکل گیری جامعه زمینه-ساز ظهور را تسریع یا به تاخیر بیاندازد. سؤال مهم و اساسی پیش روی این تحقیق، این است که حکمرانی مطلوب آستانه ظهور چه ویژگیهایی دارد. از آنجا که مفهوم حکمرانی دارای معنایی بسیط و گسترده است، لازم بود تا در ابتدا مفاهیم و اجزای آن استخراج، و به صورت الگو ارائه شود. در این راستا با استفاده از شیوه فراترکیب، مقالات و کتابهای مرتبط با موضوع این تحقیق مورد بررسی قرار گرفت و مفاهیم حکمرانی زمینه ساز استخراج و شناسه گذاری شد؛ سپس، این مفاهیم در الگوی تصویرپردازی زمینه ساز ظهور، جایابی، و با استفاده از آیات و روایات، تصویر حکمرانی زمینه ساز، ترسیم گردید. شایان ذکر است که الگوی تصویرپردازی زمینه ساز ظهور در جلسات و نشست های خبرگی مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته است.
۳۱.

طراحی مدلی برای بهبود سیستم های پیشنهاددهنده بانکی بر اساس پیش بینی علایق مشتریان: کاربرد روش های داده کاوی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بانکداری الکترونیک داده کاوی دسته بندی سیستم پیشنهاددهنده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۵ تعداد دانلود : ۷۴
امروزه بانک ها برای جذب و حفظ مؤثر مشتریان به ابزارهای جدیدی مانند سیستم های پیشنهاددهنده نیاز دارند. برخلاف عموم سیستم های پیشنهاددهنده که پیشنهاد بر اساس شباهت میان ترجیحات سایر کاربران به وی داده می شود؛ در این پژوهش از روش دسته بندی استفاده شده است که در آن پیشینه علایق خود مشتری، مهم ترین ویژگی برای تصمیم گیری درباره خدمات بانکی مناسب به اوست. در این پژوهش از چهار دسته بندی کننده پرسپترون چندلایه، ماشین بردار پشتیبانی،K - نزدیک ترین همسایه و بیز ساده استفاده شد. ابتدا پس از پیش پردازش مجموعه داده مربوط به سرویس های مورد استفاده مشتریان مختلف بانک با چهار روش مختلف دسته بندی آموزش داده شدند؛ سپس اعتبار آنها با روش اعتبارسنجی ضربدری ده تایی به تأیید رسید و بهترین روش انتخاب شد. در انتها پیشنهاددهنده نهایی که ترکیبی از چهار روش دسته بندی بیز ساده با عملکرد 4/85 درصد، K- نزدیک ترین همسایه با عملکرد 3/83 درصد، پرسپترون چندلایه 1 با عملکرد 4/81 درصد و پرسپترون چندلایه 2 با عملکرد 6/92 درصد، به ترتیب برای پیشنهاد چهار سرویس بانکی اینترنت، موبایل، انتقال وجه با اینترنت و پرداخت صورت حساب با تلفن است، ارائه شد.
۳۲.

استخراج شاخص های کلیدی توسعه پژوهش با روش دلفی فازی ایشیکاوا برای بخش بهداشت و درمان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: پژوهش شاخص بخش بهداشت و درمان دلفی فازی ایشیکاوا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۵۹ تعداد دانلود : ۳۷۶۲
دستیابی به توسعه بدون اتکا بر پژوهش، امکان پذیر نیست و موفقیت در پیاده سازی با ارزیابی و نظارت محقق خواهد شد. هدف این تحقیق، استخراج شاخص های کلیدی توسعه پژوهش در ایران با تمرکز بر بخش بهداشت و درمان است. روش پژوهش حاضر، توصیفی- تحلیلی از نوع تحلیل محتواست و برای تجزیه وتحلیل اطلاعات از تکنیک دلفی فازی ایشیکاوا استفاده شده است. یافته ها نشان می دهد که 34 شاخص از مجموع 74 شاخص استخراج شده توسط محقق از نگاه خبرگان عوامل کلیدی محسوب می شوند که باید به طور مستمر مورد پایش قرار گیرند. ازجمله این شاخص ها می توان به «حجم قراردادهای مشاوره و پژوهشی صنعت با مراکز تحقیقاتی و دانشگاهی»، «مقدار H-Index ملی (درجه اعتبار و ارجاعات مقالات در عرصه بین الملل)» و «تعداد مقالات مشترک با دانشجویان (یا استادان) خارج از کشور» اشاره کرد.
۳۳.

آمادگی آینده بنگاه: ارائه مفهوم و شاخص ترکیبی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آینده پژوهی بنگاه شاخص ترکیبی آمادگی آینده بنگاه٬ تحلیل عاملی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۶ تعداد دانلود : ۹۴
بنگاه های اقتصادی موتور رشد و توسعه در هر کشوری هستند و از اهمیت ویژه ای در برنامه ریزی ها و سیاست گذاری ها برخوردارند. مبنای تصمیم گیری در اغلب بنگاه های اقتصادی، دانش و آینده نگری مدیران و کارشناسان تصمیم ساز در آن بنگاه است که اغلب، تصمیم های خود را با نگاه به آینده اتخاذ می نمایند. دنیای سرشار از تغییرات فزاینده امروز، ضرورت توجه و تمرکز بیشتر بر آینده و شناسایی وقایع و تحولات آینده را افزون ساخته است و مدیران و تصمیم گیران هر واحد اقتصادی، می بایست با آگاهی نسبی نسبت به این تغییر و تحولات، آمادگی خود را برای مواجهه با آنها افزایش داده و از غافلگیری های راهبردی در کسب و کار خود پرهیز نمایند. در این پژوهش تلاش شده تا مفهوم جدیدی در حوزه آینده پژوهی یعنی مفهوم «آمادگی آینده بنگاه » در قالب یک شاخص ترکیبی معرفی شود تا بنگاه ها بتوانند با استفاده از آن، آمادگی خود را جهت مواجهه با آینده و تغییر و تحولات آن ارزیابی و ارتقا دهند. بدین منظور از روش توسعه شاخص ترکیبی استفاده شده و با مطالعه ادبیات، چارچوب اولیه شاخص ترکیبی تدوین شد. سپس با پیمایش بنگاه های بزرگ دانش بنیان، به جمع آوری اطلاعات از بنگاه ها پرداخته شد تا چارچوب اولیه شاخص ترکیبی، با استفاده از روش تحلیل عاملی، تجزیه و تحلیل گردد. در این پژوهش، شاخص ترکیبی آمادگی آینده بنگاه توسعه داده شد که شامل 17 متغیر و 120 پرسش است.
۳۴.

شناسایی ابعاد و مؤلفه های مؤثر بر توسعه دیپلماسی علم و فناوری کشور: پژوهشی مبتنی بر روش تحلیل مضمون(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۲۳۷ تعداد دانلود : ۲۴۹
امروزه روابط سیاسی و دیپلماتیک بین کشورها برای تقویت علم و فناوری تحت مفهومی به نام دیپلماسی علم و فناوری در حال افزایش است. دیپلماسی علم و فناوری را می توان این طور تعریف کرد: مجموعه ای از استراتژی ها و تاکتیک هایی که در خدمت دستگاه سیاست خارجی یک کشور قرار می گیرند و ضمن بهره برداری این دستگاه از دستاوردهای علمی و فناوری، برای ارتقاء ظرفیت های خود، باعث می شوند زمینه های توسعه و پیشرفت علم و فناوری، خلق ثروت و توسعه در یک کشور پدیدار شود. هدف این پژوهش، ارائه چارچوبی برای توسعه دیپلماسی علم و فناوری در کشور است. در همین راستا، عوامل کلیدی مؤثر بر دیپلماسی علم و فناوری کشور، از طریق روش کیفی تحلیل مضمون، شناسایی و چارچوبی مشتمل بر 4 مضمون فراگیر، تصویر علمی و فناورانه کشور در دنیا، تصویر دیپلماتیک کشور در دنیا، دیپلماسی مسیر دوم و ترتیبات نهادی و 25 مضمون پایه ارائه گردیده است.
۳۵.

تجربه دیپلماسی علم و فناوری در دنیا کاوشی در نهادها، اولویت ها و اقدام های چند کشور منتخب(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۴۱۰ تعداد دانلود : ۳۰۱
امروزه روابط سیاسی و دیپلماتیک میان دولت ها به منظور تقویت علم و فناوری و همچنین روابط علمی و فناوری بین کشورها، به قصد بهبود روابط دیپلماتیک، در حال افزایش است. در متون علمی و ادبیات دیپلماتیک از این روابط دوسویه با عنوان دیپلماسی علم و فناوری یاد می شود. تدوین دقیق و کارآمد خط مشی های این بخش و تلاش برای استفاده از فرصت های پیش رو در راستای استفاده از این مفهوم نسبتاً نوظهور با هدف تقویت و توسعه علم و فناوری و همچنین تحقق اهداف دیپلماتیک کشور جز با شناخت کافی از ابعاد و عملکرد سایر کشورها در این زمینه میسر نخواهد بود. بر این اساس، در پژوهش حاضر تلاش شده است ضمن معرفی مفهوم دیپلماسی علم و فناوری و ابعاد متنوع آن، به بررسی عملکرد سایر کشورها در چگونگی کاربست دیپلماسی علم و فناوری پرداخته شود. آمریکا، آلمان، ژاپن، انگلیس، فرانسه و جمهوری اسلامی ایران کشورهای ی هستند که در این پژوهش به بررسی آن ها پرداخته شده است. ضمن وجود اشتراکات، تفاوت ها و ابتکار عمل هایی نیز در تجربه های کشورهای مختلف مشاهده می شود. بی تردید شناسایی این ابتکار عمل ها بر پیشبرد بهینه خط مشی دیپلماسی علم و فناوری ایران اثرگذار است.
۳۶.

تأملی در مفهوم تصاویر آینده به مثابه ساخت هویت اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۴۰۱ تعداد دانلود : ۱۲۸
این نوشتار، براساس تفسیری نظرورزانه مترصد پاسخ به این سؤال است که آیا تصاویر آینده می توانند هویت ساز باشند؟ به لحاظ استعاری، جان مایه کلام، اشاره به مقصد مشترک مسافران یک وسیله نقلیه، به جای تأکید بر همسانی مسافران آن است، جامعه ای که بسان یک کشتی در مسیری قرار دارد و هویتش را نه از یکسانی نژاد، زبان، مشترکات فرهنگی و تاریخی مسافرانش، بلکه از مقصد مشترک آنها می گیرد. هم چنین بحث خواهد شد که این خوانش جدید از هویت که آن را هویت مقصد نام نهاده ایم، در روزگار کنونی که تغییر، شاخصه ثابت آن است و دگرگونی های نسلی، نو به نو بر جامعه تحمیل می شوند، چه به لحاظ سازش با اقلیم جوامعِ در حال گذار، مانند جامعه ایرانی و چه به لحاظ مشارکت دادن جوانان در ساخت آن، از قابلیت انسجام بخشی و هویت آفرینی بالایی برخوردار است.
۳۷.

بررسی وضعیت رقابت در سپهر رسانه ای کشور(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: رقابت AHP سازمان صداوسیما مصرف رسانه کارکرد رسانه

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات صنعت ارتباطات
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات گروه های ویژه قدرت رسانه ای
تعداد بازدید : ۲۰۸۴ تعداد دانلود : ۸۲۵
در گذشته رسانه های مکتوب و دیداری-شنیداری کشور در بازار تولید و پخش، مشابه و رقیبی نداشتند، اما امروزه در سپهر رسانه ای بسیار پررقابتی فعالیت می کنند. گسترش تکنولوژی اینترنت، حاکم شدن وسایل ارتباطی نوین از یک سو و وجود شبکه توزیع خانگی، تولیدات مردمی و بیش از دوهزار کانال تلویزیونی ماهواره ای، تأثیر بر مخاطب را بسیار سخت تر از قبل کرده است. در این وضعیت، آگاهی از اینکه هر رسانه چه کارکردی داشته و در سبد مصرف رسانه ای مخاطبان کشور چه جایگاهی دارد، به مسئولان کمک می کند تا تصمیم لازم را اتخاذ کنند. در این مقاله به منظور بررسی رقابت بازار در صنعت رسانه ای و سبد مصرف رسانه مردم کشور، ابتدا با کمک منابع کتابخانه ای کارکردهای رسانه مشخص شد: کارکرد نظارت بر محیط (نقش خبری)، ایجاد همبستگی اجتماعی در واکنش به محیط (نقش ارشادی و راهنمایی)، نقش آموزشی و سرگرمی و اوقات فراغت. سپس در نظرخواهی با الگوی تصمیم گیری تحلیل سلسله مراتبی از 17 نفر از متخصصان و نخبگان عرصه فرهنگ و رسانه، سهم و و میزان توجه مردم به هر رسانه و برای هر کارکرد خاص مشخص شد. نتایج به کمک نرم افزار برای 13 نوع رسانه موجود در کشور تحلیل شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد امروزه کارکرد عمده رسانه ها سرگرمی شده است. از جنبه کارکرد سرگرمی، سهم عمده را تلویزیون، ماهواره، بازی های کامپیوتری، رادیو و وب سایت ها دارند. از جنبه کارکرد ارشاد و آگاهی بخشی، سهم عمده به تلویزیون، ماهواره، وب سایت ها، رادیو و روزنامه می رسد. از جنبه کارکرد آموزشی، سهم عمده به تلویزیون، ماهواره، وب سایتها، کتاب و رادیو میرسد و از جنبه کارکرد اطلاعرسانی و خبر، سهم عمده به تلویزیون، رادیو، ماهواره، وب سایتها و روزنامه می رسد. به صورت کلی بیشترین مصرف رسانه ای در سبد مردم کشور در اختیار تلویزیون، ماهواره، رادیو، وب سایت ها، بازی کامپیوتری و فیلم های شبکه خانگی است
۳۸.

آموزش میان رشته ای مدیریت دولتی در ایران: الزامات برنامه ریزی درسی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مدیریت دولتی برنامه ریزی درسی آموزش میان رشته ای رویکردهای تلفیق

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۵۲ تعداد دانلود : ۹۰۳
از بررسی مجموعه تعاریف مدیریت دولتی به نظر می رسد که بتوان آن را به کارگیری نظریه های مدیریتی، سیاسی و حقوقی برای اعمال اختیارات و انجام وظایف حکومتی در حوزه های قانون گذاری، اجرا و قضا دانست. این مقاله با بررسی تعاریف مختلف مدیریت دولتی مطرح می نماید که میان رشتگی رکن جدایی ناپذیر آموزش و پژوهش اداره امور عمومی در هر حکومت است. بررسی دوره های آموزش مدیریت دولتی برتر جهان نیز نشان می دهد که اندیشمندان این حوزه همواره در پی راه هایی برای تحقق بخشیدن به نوعی آموزش میان رشته ای در این حوزه بوده اند. رشته مدیریت دولتی در ایران نیز برای ایفای رسالت خود در اداره نظام اسلامی لازم است بیش از پیش به آموزش میان رشته ای اهمیت داده و برای تحقق آن تلاش نماید. به همین منظور در این نوشتار، با نگاهی اجمالی به سبک برنامه ریزی درسی موجود برای این رشته در کشور، بایسته های برنامه ریزی درسی میان رشته ای آن در قالب هفت محور: (1)تیم برنامه ریزی درسی؛ (2)اهداف برنامه درسی؛ (3)محتوا و ترکیب دروس؛ (4)رویکردهای تلفیق؛ (5)الزامات یاددهی-یادگیری؛ (6)روش های ارزشیابی پیشرفت تحصیلی و (7)روش های ارزشیابی برنامه درسی مطرح می گردد و با توجه به تجربه اخیر و نوآورانه دانشگاه امام صادق (ع) در این زمینه، پیشنهادهایی برای ارتقای آموزش این حوزه-رشته خطیر در کشور ارائه می شود .
۳۹.

کشف «فرهنگ دانشگاه»: واکاوی نظری و گونه شناختی مطالعات فرهنگ دانشگاهی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: گونه شناسی فرهنگ دانشگاهی فرهنگ در آموزش عالی فرهنگ سازمانی دانشگاه فرهنگ رشته ای فرهنگ حرفه آکادمیک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۴۷ تعداد دانلود : ۱۲۰۴
دانشگاه، نماد آموزش عالی کشور، نهادی اثرگذار در فرهنگ جامعه است و از این رو، موضوع فرهنگ در سازمانِ دانشگاه، اهمیتی دوچندان می یابد. نزدیک به چهار دهه است که دانشمندان خارجی، درباره ابعاد متعدد «فرهنگ دانشگاهی» از وجوه گوناگون کاوش کرده اند؛ در حالی که عمر این مقوله در آثار داخلی، حدوداً به یک دهه می رسد. این قبیل مطالعاتِ اندک نیز به شدت از فقدان ادبیات نظری منسجم رنج می برد. از این رو، لازم است تا در گام نخست، مطالعات خارجی این عرصه به خوبی واکاوی شود تا مبنای نظری اتکاپذیری برای آثار داخلی، فراهم و زمینه برای نظریه پردازی در آن مهیا شود. مقاله حاضر، با این هدف، آثار خارجی و مطالعات اندک داخلی این عرصه را مرور کرده است و با استفاده از روش گونه شناسی به مثابه روشی مبنایی در نظریه پردازی، آنها را از دو جهت طبقه بندی می کند: 1- بر اساس موضوع مطالعه، در هفت گونه (گونه شناسی موضوعی)، و 2- بر اساس پیش فرض های نظری نسبت به مقوله فرهنگ در دانشگاه در سه گونه انسجام، تمایز و تقطیع (گونه شناسی فرانظری). ثمره این واکاوی نظری و گونه شناسی، کشف هر چه بهتر ابعاد متعدد و متقاطع فرهنگ دانشگاهی است که به عرضه «چارچوبی راهنما و مفهومی» برای پژوهشگران و مدیران دانشگاهی می انجامد. فرهنگ رشته ای، خرده فرهنگ های دانشجویان، مطالعات تطبیقی، مطالعات تغییر فرهنگی، تقابل خرده فرهنگ اداری با خرده فرهنگ حرفه ای دانشگاه، تاثیر پارادایم های پژوهش در فرهنگ استادان و سایر تمایزات فرهنگی ایشان از دو دیدگاه تمایز و تقطیع، و نیز بررسی تاثیر خلقیات ملی بر فرهنگ آموزش عالی کشور از جمله خلاهای پژوهشی مهم این عرصه برای مطالعات داخلی است.
۴۰.

نظریه امانت امام خمینی و چشم انداز انقلاب اسلامی در پرتو اندیشه مهدویت

کلید واژه ها: حکومت امام خمینی مهدویت انقلاب اسلامی جمهوری اسلامی ولایت فقیه چشم انداز امانت الهی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۰۵ تعداد دانلود : ۹۱۲
چرایی رخ دادن انقلاب ها با رویکردهای گوناگون، موضوع پژوهش های بسیاری بوده است که از این میان، رویکردهای اقتصادی، سیاسی و فرهنگی از بیش ترین اقبال برخوردار بوده اند. با این حال، انقلاب اسلامی ایران را با صرف استناد به نظریه های متعارف نمی توان تحلیل و فهم کرد. دلیل این امر نیز به وجود عناصر ارزشی و هویتی در نظریه و عمل انقلاب اسلامی بازمی گردد که از ابتدای نهضت امام خمینی تا کنون، همچنان به حیات و تاثیر خود ادامه می دهند. مقاله حاضر با عنایت به این پرسش مهم که «غایت اصلی انقلاب اسلامی و تاسیس نظام جمهوری اسلامی در ایران چیست؟»، می کوشد تا مستند به اندیشه و عمل امام خمینی، برای آن پاسخی درخور بیابد. از این رو، پس از دسته بندی، بررسی و نقد رویکردها و نظریه های گوناگون مطرح شده در موضوع چرایی و چشم انداز انقلاب اسلامی، نظریه جدیدی ارائه شده است که به نظر می رسد از جامعیت و قابلیت بیش تری در تفسیر و فهم غایت و چشم انداز انقلاب اسلامی مبتنی بر آرمان بنیان گذار آن برخوردار باشد. از این نظریه، با الهام از واژگان و ادبیات امام خمینی با عنوان «نظریه امانت»، تعبیر شده است که در چارچوب اندیشه متعالی مهدویت می گنجد. در پایان مقاله، با احصای گزاره های راهبردی و الزامات عملی این نظریه، شاخص ها و بایسته های قابل استخراج از آن برای چشم انداز جمهوری اسلامی ارائه می شود.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان