تأثیر ریسک و منفعت ادراک شده بر جست وجو و به اشتراک گذاری اطلاعات سلامت توسط کاربران شبکه های اجتماعی (مطالعه موردی: دانشجویان دانشگاه تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
در سال های اخیر شبکه های اجتماعی به یکی از ابزارها و فناوری های جست وجو و به اشتراک گذاری اطلاعات سلامت در میان مردم تبدیل شده اند. این شبکه ها با وجود مزایای قابل توجه، هنوز با چالش های زیادی در پذیرش و مشارکت توسط کاربران مواجه اند. افراد در استفاده از یک فناوری خاص انتظار سود و منفعت دارند. در همان حال، استفاده از هر فناوری همیشه سودمند نبوده و ممکن است با خطرهایی همراه باشد. قبل از جست وجو و یا به اشتراک گذاری اطلاعات سلامت، کاربران شبکه های اجتماعی باید اطمینان حاصل کنند که منافع حاصل از این رفتار بیشتر از خطرهای آن است. منفعت ادراک شده منعکس کننده سودمندی مثبت کلی اطلاعات سلامت در شبکه های اجتماعی و شامل ابعاد سودمندی ادراک شده، اعتبار، حمایت عاطفی و اطلاعاتی است. ریسک ادراک شده، انتظار ذهنی زیان احتمالی استفاده از اطلاعات سلامت در شبکه های اجتماعی و شامل ابعاد ناملموس ذهنی، حفظ حریم خصوصی، ریسک زمان، ریسک اجتماعی، و ریسک روانی است. هدف از این پژوهش بررسی نقش منفعت و ریسک ادراک شده و ابعاد آن بر قصد کاربران از جست وجو و به اشتراک گذاری اطلاعات سلامت در شبکه های اجتماعی است. این پژوهش بر مبنای هدف، از نوع کاربردی و بر حسب روش پژوهش، پیمایشی-همبستگی است. جامعه آماری این پژوهش کلیه دانشجویان دانشگاه تهران بوده است. با استفاده از فرمول کوکران، حجم نمونه آماری 382 نمونه تعیین شد. تعداد 364 پرسشنامه با استفاده از نرم افزارهای آماری «اس پی اس اس» و «لیزرل» مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. مدل استفاده شده در این پژوهش مدل ارزش خالص است. نتایج آزمون مدل یابی معادلات ساختاری نشان داد که از مجموع 13 رابطه در مدل، تعداد 9 رابطه تأیید شده است و 4 فرضیه نیز رد شده است. یافته ها نشان داد که بین سودمندی ادراک شده، اعتبار و حمایت عاطفی با منفعت ادراک شده رابطه مثبتی وجود دارد؛ در حالی که بین حمایت اطلاعاتی با منفعت ادراک شده رابطه ای وجود ندارد. بین ریسک حریم خصوصی، ریسک زمان و ریسک روانی با ریسک ادراک شده نیز رابطه وجود دارد؛ اما بین ناملموسی ذهنی و ریسک اجتماعی با ریسک ادراک شده رابطه ای وجود ندارد. همچنین منفعت ادراک شده بر جست وجو و به اشتراک گذاری اطلاعات سلامت تأثیر مثبت دارد. ریسک ادراک شده بر جست وجوی اطلاعات سلامت تأثیر منفی دارد؛ در حالی که بر اشتراک گذاری اطلاعات سلامت تأثیری ندارد.