اسرار معرفتی

«حجاب» از واجبات ضروری «اسلام» به عنوان دینی است که مخاطبش «انسان» است؛ یعنی موجودی که ابعاد و مراتب متعدّد و مترابط و با پیوستگی و هماهنگی بسیار دارد. تأمین سعادت و کمال همه جانبه چنین موجودی، در گرو توجه به همه ابعاد وجودی اوست. به همین جهت، احکام دین خاتَم؛ ازجمله فریضّه حجاب، ابعاد و مراتب مختلفی دارند که همگی آنها باید در مرتبه خود، مورد اهتمام معرفتی، هنجاری و رفتاریِ دین مداران قرار بگیرند تا نتایج فردی، اجتماعی و تمدنیِ مد نظر از آنها تحقق یافته یا افزایش یابد و از آسیب های مرتبط نیز جلوگیری شود. علی رغم چنین ضرورت های مهمی، به «اسرار معرفتیِ» برخی از احکام مهم؛ ازجمله «حجاب»، اساساً توجه نشده است؛ هرچند آثار کم وبیش زیادی درباره اسرار برخی دیگر از احکام یافت می شود. از همین رو، این نوشتار می کوشد با بررسی متون دینی و تراث معرفتی مرتبط با اسرار معرفتی حجاب، به عنوان یک مسئله اصلی جدید در زمینه حکمت و اسرار عبادات و احکام، و با به کارگیری روش توصیفی تحلیلی، افق هایی در این وادی بگشاید. نتایج این کاوش نشانگر آن است که افزون بر یافته های پژوهشی بیان شده در خلال نوشتار و جمع بندی، ظرفیت های این عرصه چنان زیاد است که باید به عنوان عرصه ای نوین در زمینه اسرار معرفتی نهفته در احکام شریعت مقدس، بدان توجه تفصیلی بسیار بیشتری شود؛ به ویژه آنکه مقتضیات زمانه، ارائه چنین معرفت هایی را اقتضا می کند.