واگرایی و همگرایی فرهنگی

امامیّه و خوارج از نخستین گروه ها و جریان های فکری در سده نخست اسلامی بودند که از همان آغاز، تقابلات روشنی در عرصه فکر و اندیشه داشته و هر یک در زمینه فرهنگ در میان هواداران خویش و رقبای فکری نقش آفرین بوده اند. از آنجا که برای نشان دادن تاریخ فکر و سرگذشت اندیشه، نیازمند مقایسه میان افکار و آراء متکلمان می باشیم، در تحقیق پیشرو در پی بازخوانی همگرایی و یا واگرایی فکری و اعتقادی میان امامیّه و آموزه های خوارج پیرامون مسائل اعتقادی و کلامی، با روش تاریخ کلام و از طریق مقایسه مهم ترین مؤلفه های فکری و اصول اعتقادی در زمینه خداشناسی، راهنماشناسی و انسان شناسی، در عصر حضور معصومان(ع) هستیم. در مقاله حاضر از داده های تاریخی و فرقه نگاری و حدیثی در بازه زمانی عصر حضور معصومان، استفاده شده و سعی شده است که به منابع دست اول آن دوره ارجاع داده شود. حاصل جستجو و مقایسه میان اندیشه اصحاب امامیّه و خوارج، در مباحث خداشناسی همگرایی و در دو محور دیگر واگرایی می باشد.