جمهوریِ شورایی

گفتمان سیاسی و اجتماعیِ مشروطه در ایرانِ دوریه قاجار با هدف حکمرانی بر مدار قانون شکل گرفت. دخالت نیروهای خارجی در امور داخلی ایران در سال های انتهایی دوران قاجار باعث شد تا اندیشیه مشروطه و استقلال ملی ایران دچار تهدید گردند؛ بی کفایتی دولت مرکزی در راستای حفظ استقلال ملی نیز باعث ظهور مقاومت های محلی در ایران گردید، نهضت جنگل، نمونه ای از همین مقاومت ها می باشد. پژوهش حاضر که به روش کیفی و با استفاده از فن تحلیل محتوا گردآوری شده با تکیه بر مرامنامه ها، مطبوعات و روایات تاریخیِ مرتبط با نهضت جنگل به دنبال پاسخ به این پرسش است که چه ایده یا ایده هایی در حوزیه حکمرانی با چه خواستگاه اندیشه ای در دوران قیام جنگل(1293-1300) توسط کنشگران نهضت مذکور ارائه شده است؟ بررسی های انجام شده نشان می دهد کنشگران در نهضت جنگل به طرح سه ایدیه حکمرانی پرداخته اند: 1-جمهوریِ شوروی، 2-سلطنت مشروطه و 3-جمهوریِ شورایی. در میان ایده های مذکور، ایدیه جمهوریِ شورایی تنها مدل از حکمرانی بود که سه گزاریه استقلال ملی، هویت اسلامی و مشارکت مردم در امر حکمرانی را در کنار یکدیگر مورد توجه قرار داده است. ایدیه جمهوریِ شورایی را می توان مینیاتور اولیه ای از انگاریه جمهوری اسلامی دانست.