خوشه بندی فضائی

زمینه و هدف: از مهم ترین مسائل در حوزه جغرافیای گردشگری، توزیع فضایی اماکن مرتبط با فعالیت گردشگری است. هتل ها شاید تنها جنبه محصول گردشگری شهری باشند که گردشگران عملاً تنها مصرف کنندگان آن هستند. هدف این مقاله کشف الگوهای فضائی و بررسی مدل های توزیع و ساختار فضایی هتل ها در شهرهای گردشگری و تاریخی اصفهان، شیراز و یزد است. روش شناسی: در این پژوهش از داده های مکانی هتل ها و روش های آمار فضایی همچون شاخص موران جهانی (GMI) و شاخص موران محلی (LMI) استفاده شده است. یافته ها: علی رغم اینکه توزیع فضایی هتل ها از مدل های مختلفی پیروی می کند، نتایج این پژوهش نشان می دهد که سه شهر گردشگرپذیر ایران از مدل توسعه تاریخی و مرکز تجاری شهر پیروی می کند و اکثر هتل ها در این بخش از شهرها متمرکز شده اند. به لحاظ آمار فضائی نیز با استفاده از شاخص GMI، الگوی فضایی توزیع هتل مورد آزمون قرار گرفت؛ نتایج آزمون نشان داد الگوی فضایی هتل به صورت خوشه ای است. همچنین نتایج شاخص LMI نشان می دهد خوشه های فضائی با الگوی بالا-بالا در بافت تاریخی و تجاری شهر متمرکز شده است. نتیجه گیری و پیشنهادها: این الگوی فضایی، باعث ایجاد مزیت هایی برای سایر هتل ها در مجاورت یکدیگر می شود. با توجه به این توزیع خوشه ای هتل ها، برنامه ریزی مناسب برای سامان دهی خدمات گردشگری و مدیریت تقاضا، ممکن است بهبود قابل توجهی در تجربه مسافران و ارتقای صنعت گردشگری شهرهای تاریخی و گردشگرپذیر داشته باشد. نوآوری و اصالت: در این پژوهش با در نظرگرفتن جنبه های ابعاد فضائی برای نخستین بار درکشور به کشف و بررسی ساحتار فضائی هتل ها در شهرهای گردشگرپذیر و تاریخی پرداخته شده است.