نمایندگان مجلس شورای ملی

با صدور قطعنامه سازمان ملل متحد در سال 1948م/1327ش مبنی بر تقسیم کشور فلسطین، تشکیل دولت اسرائیل رسمیت پیدا کرد و برخی از کشورها آن را به رسمیت شناختند. در ایران این موضوع با مخالفت جامعه مذهبی مواجه شد. نمایندگان مجلس نیز در ابتدا به تأسی از خواست مردم، در نطق های خود به مخالفت با تشکیل دولت اسرائیل پرداختند. پس از کودتای 28 مرداد1332 با استحکام حکومت محمدرضا پهلوی و مناسبات دوستانه وی با آمریکا، سیاست حکومت در قبال اسرائیل چرخش پیدا کرد و سمت و سویی دوستانه اما پنهانی یافت. نمایندگان دوره های 15-24 مجلس شورای ملی به مناسبت های مختلف، روابط ایران و اسرائیل را دنبال و با توجه به سیاست حکومت درباره مناسبات، روابط و رخدادهای مرتبط با اسرائیل اظهارنظر می کردند. مقاله حاضر تلاش دارد با استفاده از مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی و منابع کتابخانه ای و روش تحلیلی-توصیفی به پرسش پاسخ دهد که نمایندگان مجلس شورای ملی چه واکنشی در قبال تشکیل دولت اسرائیل، جنگ های اعراب و اسرائیل و روابط ایران با اسرائیل داشتند؟ یافته های پژوهش حاکی است نمایندگان مجلس متأثر از گفتمان غالب در فضای سیاسی ایران، موضع گیری می کردند و مواضع تند و رادیکال نمایندگان مجلس دوره پانزدهم (در بدو تشکیل دولت اسرائیل) به تدریج فروکش کرد و هم راستا با مواضع دولت ایران و شاه به انتقاد از اسرائیل در حد مواضع کلی سازمان ملل مبنی بر خروج اسرائیل از اراضی اشغالی پس از جنگ 1967م اکتفا شد.

دهه 1340ش. با توجه به تغییر و تحولاتی که در ارکان اقتصادی، اجتماعی و مناسبات سیاسی کشور به وجود آمد، حائز اهمیت فراوانی است. با آغاز اصلاحات، واکنش بین دولت، ملت و به ویژه علما تشدید و آنان در مقابل پروژه های اصلاحی از خود مقاومت نشان دادند. انتخابات این دوره هم زمان با تحولات مزبور به وقوع پیوست. استان کرمانشاه واقع در غرب کشور نیز تحت تأثیر این وقایع و تحولات در انتخابات سهیم شد و چون یکی از شهرهای وسیع و دارای اراضی گسترده بود محل بسیار مناسبی برای انجام تبلیغات دولتی به حساب آمد. تحقیق حاضر، نگاه تازه ای به دورنمای انتخابات مجلس شورای ملی در شهر کرمانشاه با توجه به وضعیت و کنشگران اصلی این شهر دارد. این مقاله با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و تکیه بر منابع اسنادی و کتابخانه ای، به واکاوی وضعیت سیاسی و اجتماعی انتخابات در کرمانشاه پرداخته و درصدد پاسخ به این سؤال است که روند انتخابات مجلس شورای ملی در کرمانشاه، به چه صورت بوده است. به نظر می آید در این برهه، اصلاح و انقلاب قابل توجهی در برگزاری انتخابات نه تنها در حوزه کرمانشاه، که در سایر حوزه های کشور نیز ایجاد نشد و به موازات تغییر شکل بندی اقتصادی و اجتماعی جامعه، نمایندگانی وابسته و از حزب خاصی از این حوزه انتخابیه به مجلس راه یافتند.