کتابداران مرجع

هدف: هدف این پژوهش، ارزیابی وضعیت استقرار کتابداران مرجع کتابخانه های مرکزی دانشگاه های تحت پوشش وزارت علوم، تحقیقات، و فناوری و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در هر یک از سطوح نظریه های مرجع بوده است. روش: پژوهش از نوع توصیفی و روش آن پیمایشی است وداده ها با استفاده از پرسش نامه محقق ساخته برگرفته از نظریه های موجود، گرد آوری شده اند.در مجموع 133 پرسش نامه از سوی کتابداران مرجع کتابخانه های مرکزی دانشگاه ها بازگشت داده شد. یافته ها:یافته های پژوهش نشان داد که گرایش کتابداران مرجع کتابخانه های مرکزی دانشگاه ها به سمت نظریه حداکثر و پس از آن حد متوسط است. با افزایش سطح تحصیلات و سابقه کار تمایل به سمت نظریه حداکثر بیشتر شده است. همچنین کتابداران مرجع کتابخانه های تحت پوشش وزارت بهداشت نمره های بیشتری در نظریه حداکثر کسب کرده اند. <br clear="all" />

هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی تحولات مربوط به نوع پرسش های مجازی کاربران و تأثیر آن بر تعیین پاسخ دهندگان پرسش هاست. روش شناسی : پژوهش حاضر از نوع کیفی بوده و به روش مرور دامنه ای انجام شده است؛ بدین منظور، تعداد 61  اثر مرتبط با هدف پژوهش، مورد تحلیل و بررسی قرار گرفتند.  یافته ها : یافته های مرتبط با نوع پرسش های مرجع مجازی را می توان به دو گروه تقسیم کرد: گروه اول، پژوهش هایی که پرسش های کاربران را بر اساس نظام های طبقه بندی رایجی مانند: کتز (1997 و 2002)، وارنر (2001) و سیرز (2002) دسته بندی کرده اند که مقایسه نتایج این پژوهش ها نشان داد بیشترین درصد پرسش ها از نوع «جستجوی ویژه»، «راهنما» و «پژوهشی» است و گروه دوم، پژوهش هایی که مبتنی بر طبقه بندی های محقق ساخته از پرسش های مرجع هستند؛ نتایج این گروه نشان داد پرسش های «ارجاع آماده»، «راهنما و خط مشی کتابخانه» و «پژوهشی»، به ترتیب، بیش از سایر انواع، مطرح شده اند. بررسی متون حاکی از این است که چنانچه پرسش های مرجع از نوعی باشند که بدون نیاز به منبع (یا با حداقل منبع) و با حداقل تلاش و زمان پاسخ داده شوند، می توانند توسط کارکنان غیرمتخصص آموزش دیده و دانشجویان دستیار کتابدار پاسخ داده شوند و این موضوع شامل پرسش های «ارجاع آماده»، «جستجوی ویژه»، «راهنما» و «خط مشی کتابخانه» می شود. نتیجه گیری : این پژوهش در زمره نخستین پژوهش هایی است که به مروری جامع بر انواع پرسش های کاربران و ضرورت سطح بندی پاسخ دهندگان پرداخته است. نتیجه این پژوهش، هم بر تقویت مهارت های پژوهشی و مشاوره ای کتابداران و هم بر ضرورت آموزش سایر کارکنان تأکید دارد و لازم است برنامه ریزان و سیاستگذاران این مسئله را مدنظر قرار دهند.