شهر بیرجند

امروزه بافت های تاریخی و قدیمی به عنوان هسته مرکزی شهر با مشکلات متعدد اجتماعی، اقتصادی، کالبدی و دسترسی مواجه هستند. راهبردهای برخورد با این بافت ها در دوران پست مدرن به احیاء و ساماندهی بافت های تاریخی و قدیمی و حداکثر بهره وری از مرکز شهر به عنوان یکی از اصول اساسی توسعه پایدار شهری توجه دارد. توقف گاه های طبقاتی یکی از مراکز خدماتی است که به منظور کاهش آمد و شد در مناطق مرکزی شهر، به  عنوان یکی از راهکارهای مؤثر، می تواند مدنظر قرار گیرد. شهر بیرجند با توجه به موقعیت اجتماعی و اقتصادی و سیاسی و دانشگاهی، ضرورت مطالعه و برنامه ریزی حمل و نقل را در قسمت های مرکزی و بافت فرسوده می طلبد. از این رو، با توجه به اهمیت موضوع، در تحقیق حاضر به مکان یابی توقف گاه های طبقاتی در محدوده مرکزی شهر بیرجند، با به کارگیری سامانه اطلاعات جغرافیایی و روش های محاسباتی  نظیر تحلیل سلسله مراتبی پرداخته شده است. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی مبتنی بر جمع آوری اطلاعات میدانی و اسنادی در سطح شهر در راستای ایجاد لایه های اطلاعاتی و هم چنین سازمان های مرتبط می باشد. تحلیل نقشه ها نیز بر اساس روش AHP مبتنی بر مقایسه زوجی می باشد. نتایج نشان داد که جهت مکان بهینه توقف گاه های طبقاتی مهمترین مورد، معیار فاصله از مراکز اداری با وزن نهایی 38 .0 می باشد. پس از تطابق نقشه نهایی با واقعیت زمینی، زمین های با مساحت بالای 2000 متر مربع، فاقد کاربری فضای سبز و توقف گاه های عمومی، برای ایجاد توقف گاه طبقاتی محدوده مرکزی شهری بیرجند مطلوب تشخیص داده شد.

نشاط اجتماعی یکی از مهم ترین عوامل تعیین کننده در زندگی انسان هاست که نتایج مثبتی هم برای فرد و هم برای جامعه به دنبال دارد. هدف این مطالعه، بررسی نشاط اجتماعی و عوامل مؤثر بر آن در شهروندان شهر بیرجند است. به روش زمینه یابی، 400 نفر از شهروندان بالای 15 سال شهر بیرجند به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه استاندارد نشاط اجتماعی زارع و امین پور (1390) و پرسشنامه محقق ساخته عوامل مؤثر بر نشاط اجتماعی بود. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS18 و آزمون های آماری t تک متغیره، همبستگی پیرسون، رگرسیون تک متغیره، رگرسیون چندگانه همزمان و فریدمن تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها نشان داد وضعیت نشاط اجتماعی در کل و مؤلفه های آن در افراد مورد مطالعه، در حد مطلوبی است. بین احساس امنیت اجتماعی، اعتماد اجتماعی، پایبندی به اعتقادات دینی، امید به آینده، احساس عدالت اجتماعی، سلامت اجتماعی و کیفیت زندگی با نشاط اجتماعی، در کل رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد (05/0>p). از عوامل مؤثر بر نشاط اجتماعی، مؤلفه های رضایت از زندگی، سلامت اجتماعی، شبکه خویشاوندی، پایبندی به اعتقادات دینی و امید به آینده، به ترتیب با ضرایب بتا 34/0، 25/0، 24/0، 20/0 و 10/0، بیشترین سهم را در پیش بینی نشاط اجتماعی داشتند. بر مبنای نتایج پژوهش، می توان گفت که برای داشتن جامعه بانشاط و سالم، بایستی شرایطی فراهم گردد که ایجاد آن بر عهده فرد، خانواده و جامعه است. با توجه به نتایج مطالعه حاضر و وضعیت نشاط اجتماعی در شهر بیرجند که در حد متوسطی قرار دارد، پیشنهاد می شود زندگی سلامت محور، در دو بُعدِ سلامت جسمی و روحی، از طرق مختلف؛ مانند بهره گیری از تبلیغات و توانایی های صدا و سیما، برگزاری و اطلاع رسانی مناسب جهت ورزش های همگانی و ایجاد برنامه های سالم و شاد متناسب با توان اقتصادی تمام طبقات اقتصادی جامعه برای ارتقای کیفیت زندگی شهروندان، ترویج شود.

زمینه و هدف: کیفیت زندگی مقوله ای چند بعدی و شامل ابعاد افقی (عینی و ذهنی) و عمودی است و جنبه های متفاوتی از حیات شهروندان را تحت تاثیر قرار می دهد. به همین دلیل، نمی توان آن را به یک یا چند شاخص خاص، محدود کرد. مدنظر قرار دادن ابعاد عینی و ذهنی(افقی) و عمودی مقوله کیفیت زندگی، باعث می شود مسئولان از این طریق قادر باشند با پیگیری تغییرات در جنبه های مختلف زندگی و انتخاب توسعه مطلوب شهر، رضایتمندی ساکنین را تامین و زمینه هایی که شهروندان به مشارکت در آن حوزه ها راغب هستند، فراهم آورند.روش بررسی: در پژوهش حاضرسعی شده است با بهره گیری از روش توصیفی- تحلیلی، وضعیت کیفیت زندگی در سطح شهر بیرجند که در سال های اخیر به عنوان مرکز استان خراسان جنوبی انتخاب شده است مورد ارزیابی قرارگیرد. با این هدف، نمونه ای به حجم 271 خانوار از مناطق مختلف شهر انتخاب و اطلاعات به طریق میدانی و نظرسنجی گردآوری شد. در نهایت، اطلاعات گردآوری شده با استفاده از نرم افزار SPSS و روش های آماری، به خصوص همبستگی و رگرسیون مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفت.یافته ها و نتیجه گیری: نتایج نشان داد که به طورکلی وضعیت کیفیت زندگی در ابعاد افقی و عمودی در کل شهر از حد متوسط پایین تر می باشد. با این وجود، مناطق شمالی وضعیت بسیار بدتر و نامناسب تری از مناطق جنوبی داشته و ضروری است که مسئولان شهر نه تنها به ارتقای کیفیت زندگی در کل سطح شهر اقدام نمایند، بلکه توجه اساسی تری به مناطق جنوبی داشته باشند. این پژوهش می تواند درک بهتری از نابرابری ها در کیفیت زندگی شهری ارائه داده و مبنای علمی مناسبی را برای سیاست گذاری های شهری بر اساس تنوع موجود و مبتنی بر نگاهی فراگیر ارائه کند.

این پژوهش به بررسی عوامل مؤثر بر بهبود یادگیری دانش آموزان در درس جغرافیا در دبیرستان های دخترانه شهر بیرجند پرداخته است. جامعه آماری این پژوهش شامل دانش آموزان دبیرستان های دخترانه شهر بیرجند است. نمونه گیری به صورت تصادفی انجام شد و 82 دانش آموز دختر از 7 دبیرستان انتخاب شدند. با استفاده از روش تحلیل مضمون، داده های کیفی از طریق پرسش نامه ها جمع آوری و با استفاده از نرم افزار مکس کیودا تحلیل شدند. یافته ها نشان داد که استفاده از روش های آموزشی متنوع و کاهش حجم محتوای درسی می تواند بهبود چشمگیری در یادگیری دانش آموزان ایجاد کند. به ویژه، روش های گردش علمی و استفاده از نقشه های مفهومی به عنوان مؤثرترین روش ها شناسایی شدند. این روش ها با ایجاد تجربه های عملی و جذاب، به دانش آموزان کمک می کنند تا مفاهیم پیچیده جغرافیایی را بهتر درک کنند. نتایج پژوهش همچنین حاکی از آن است که نقش معلمان در افزایش علاقه و بهبود یادگیری دانش آموزان بسیار حائز اهمیت است. استفاده از روش های تدریس جذاب و متنوع، ایجاد تعامل مثبت با دانش آموزان و ارائه مثال های واقعی از مفاهیم جغرافیایی، می تواند انگیزه و علاقه دانش آموزان را به درس جغرافیا افزایش دهد. در نهایت، این پژوهش نشان داد که کاهش حجم و محتوای کتاب های درسی و اختصاص زمان بیشتر به فعالیت های عملی و مشارکتی می تواند به جذاب تر شدن درس جغرافیا و بهبود یادگیری دانش آموزان کمک کند. توجه به نوع نگاه دانش آموزان به درس جغرافیا و تلاش برای تغییر این نگاه به سمت مثبت و کاربردی نیز از دیگر عوامل مؤثر بر بهبود یادگیری است.

یکی از مهم ترین مسائل در میان کارکنان سازمان ها، برقراری تعادل بین کار و خانواده است که به نظر می رسد توجه به آن و شناخت راهکارهای بهبود آن، در راستای اعتلای فرهنگ خانواده و جامعه، می تواند اثربخش باشد. بنابراین تحقیق حاضر با هدف شناسایی و رتبه بندی رهیافت های بهبود تعادل بین کار و خانواده در سازمان های دولتی شهر بیرجند انجام شده است. این تحقیق بر مبنای ماهیت، از نوع آمیخته (کیفی کمی)، بر مبنای هدف، از نوع کاربردی و، بر مبنای روش، توصیفی از نوع پیمایشی است. برای شناسایی رهیافت های بهبود تعادل بین کار و خانواده، از روش دلفی استفاده شد؛ براین اساس، 10 نفر از اعضای هیئت علمی گروه های مدیریت، روان شناسی و علوم اجتماعی دانشگاه پیام نور مرکز بیرجند و 10 نفر از مدیران سازمان های دولتی شهر بیرجند در سال 1403 به روش نمونه گیری گلوله برفی انتخاب شدند. همچنین برای رتبه بندی ر هیافت های شناسایی شده، از جامعه ی آماری کارکنان سازمان های دولتی شهر بیرجند به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای نامتناسب و بر مبنای جدول مورگان، حجم نمونه مشخص شد. برای گردآوری داده ها، از پرسش نامه ی محقق ساخته استفاده شد. داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS و آزمون های آماری مناسب تجزیه و تحلیل شدند. پس از مطالعه و بررسی در پژوهش های انجام شده و همچنین نظرسنجی از اساتید، مدیران و خبرگان و طی کردن مراحل دلفی، 25 عامل شناسایی شدند. تحلیل داده ها نشان داد که از بین رهیافت های بهبود تعادل بین کار و خانواده در سازمان های دولتی شهر بیرجند، «وضعیت استخدامی باثبات کارمند و امنیت شغلی»، «شهر محل کار (بومی و غیربومی)»، «فرهنگ سازمانی مبتنی بر ارزش های اسلامی» و «مهارت و تخصص بالای کارکنان» دارای بالاترین میانگین رتبه بودند.