آموزش و پرورش ابتدایی

پژوهش حاضر، با هدف طراحی و آزمایش یک دوره آموزشی برای توسعه پایدار، در مقطع ابتدایی و به منظور پاسخگویی به نارساییها و نیازهای آموزش و پرورش در سال تحصیلی 92 1391، انجام شده است. بدین منظور ابتدا مفاهیم کلیدی توسعه پایدار در شش مقوله اصلی (صرفه جویی در مصرف انرژی و بازیافت، تنوع زیستی و اجتماعی، وابستگی متقابل، عدم خشونت، مشارکت اجتماعی در حفاظت از محیط زیست و تغذیه پایدار) با توجه به پیشینه موجود در جهان تعیین شد. پس از مشخص شدن نیازهای آموزشی دانش آموزان در زمینه های فوق، با تحلیل محتوای کتابهای درسی علوم تجربی و تعلیمات اجتماعی پایه چهارم ابتدایی (که نشانگر پایین تر بودن فراوانی مؤلفه های اجتماعی آموزش برای توسعه پایدار نسبت به مؤلفه های زیستی آن بود) و انجام پیمایش از مناطق بیستگانه شهر تهران، (حجم نمونه 558 نفر)، آزمون اثربخشی آموزش محتوای طراحی شده بر دانش و نگرش دانش آموزان، با به کارگیری روش شبه آزمایشی و طرح از نوع پیش آزمون پس آزمون با گروه گواه صورت گرفت. آزمودنیها (از دو دبستان دخترانه و پسرانه پایه چهارم) شامل 58 دانش آموز در گروه آزمایش (33 پسر و 25 دختر) و 46 دانش آموز (22 پسر و 24 دختر) در گروه گواه گمارده شدند. نتایج تحلیل کوواریانس با استفاده از نتایج پرسشنامه پژوهشگر ساخته، برای سنجش نگرش پایداری (پایایی 0/79) و آزمون برای سنجش دانش پایداری (پایایی 0/69)، نشانگر تفاوت معنادار میان میانگینهای نمرات گروههای آزمایش و گواه پس از انجام دادن مداخله آموزشی، بدون توجه به جنسیت است. مدل مفهومی حاصل از این پژوهش، چارچوبی برای تحلیل ابعاد آموزش مفاهیم توسعه پایدار، در نظام آموزشی کشورمان فراهم می آورد.

پژوهش حاضر با هدف تبیین پدیدار شناسی معلمان ابتدایی از چگونگی پرورش تفکر خلاق انجام گرفت. روش پژوهش، کیفی از نوع پدیدارشناسی بود. شرکت کنندگان درپژوهش معلمان مقطع ابتدایی شهرستان آباده بودند که با روش نمونه گیری هدفمند از نوع « مورد مطلوب »انتخاب شدند. حجم نمونه بعداز انجام مصاحبه و عدم دستیابی به اطلاعات جدیددر نهایت به9نفر رسید.اطلاعات با استفاده از مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته گردآوری و با به کارگیری روش7مرحله ای کلایزی مورد تفسیر قرار گرفت.از مجموع یافته های این پژوهش بعد ازحذف کدهای مشترک، شامل 220 کدمفهومی که بیانگر تجارب شرکت کنندگان درپژوهش بود استخراج گردیدکه در سه «تم اصلی» به شرح زیر دسته بندی شدند. 1.« تفاوت در ویژگی ها »2.« استراتژی های دانش آموز محور »3.« موانع آموزشی رشد تفکر خلاق ».یافته ها بیانگر آن است که معلمان، مدارس و جو عاطفی خانواده می تواندتفکر خلاق را شناسایی و باعث رشدو شکوفایی آن دردانش آموزان شود،که به زعم آموزگاران، این مهم نیازمندبهبودروش های تدریس وپیوندبیشتر اولیاء با آموزشگاه می باشد.آگاهی از این یافته ها راه را برای تصمیم گیری برنامه ریزان درسی هنگام تدوین برنامه یا محتوا وچگونگی آن روشن تر و به تبع آن فرآیند یاددهی خلاقانه را برای معلمان سهل تر می سازد.

با پیشرفت فناوری های آموزشی و ضرورت استفاده از آموزش الکترونیکی، معلمان در فرایند آموزش با مشکلات و چالش های متعددی مواجه هستند که کیفیت یادگیری دانش آموزان را تحت تأثیر قرار می دهد؛ با توجه به اهمیت این موضوع، در مقاله ی حاضر برآنیم تا چالش های آموزشی معلمان دوره ی ابتدایی شهر بیرجند در آموزش الکترونیکی را شناسایی کنیم. این پژوهش، از نظر هدف، کاربردی و، از نظر روش، کیفی از نوع پدیدارشناسی است. جامعه ی آماری شامل تمام معلمان دوره ی ابتدایی شهر بیرجند در سال تحصیلی 140۲-140۳ است که با استفاده از قاعده ی اشباع نظری و روش نمونه گیری هدفمند 18 نفر به عنوان شرکت کننده انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از روش مصاحبه ی نیمه ساختاریافته استفاده شد و فرایند انجام مصاحبه ها تا اشباع نظری ادامه یافت. روایی ابزار اندازه گیری با استفاده از روش توافق کدگذاران (90/0) مورد تأیید واقع شد. نتایج پژوهش نشان می دهد چالش های آموزشی معلمان دوره ی ابتدایی شهر بیرجند در آموزش الکترونیکی در قالب 92 کد باز، 19 کد محوری و 5 انتخابی (مهارتی و فنی، زیرساختی و پشتیبانی، سیاست گذاری و مدیریت آموزش الکترونیکی، روانی جسمانی و چالش های فرهنگی اجتماعی) طبقه بندی می گردد؛ همچنین، نرخ تکرار کدهای گزارش شده ی نتایج نشان دهنده ی این امر است که مهم ترین چالش آموزش الکترونیکی معلمان دوره ی ابتدایی شهر بیرجند فقدان مهارت های فنی و تخصصی و عدم تجربه  لازم برای برنامه ریزی و اجرای دوره های آموزش الکترونیکی بود؛ با توجه به چالش های مذکور، ضروری است سیاست گذاران، نهادهای آموزشی و جوامع محلی برای حمایت معلمان دوره ی ابتدایی اقدام کنند تا کیفیت آموزش الکترونیکی بهبود یابد و تجربه ی یادگیری مثبت تری برای دانش آموزان فراهم شود. این مسئله نیازمند تحقیقات بیشتری است تا راهکارهای مؤثری برای غلبه بر این چالش ها شناسایی شود و منابع جدیدی برای کمک به معلمان فراهم گردد.