معیارهای مالی و غیرمالی

هم زمانی قیمت نشان دهنده اثر تغییرهای صنعت و بازار بر قیمت سهام است. به تاثیر اطلاعات بر قیمت سهام نیز آگاهی بخشی قیمت سهام می گویند. به نظر می رسد در محیط های اطلاعاتی مناسب، اثر انتشار اطلاعات شرکت بر قیمت سهام بیشتر بوده در نتیجه آگاهی بخشی قیمت زیاد است. در حالی که در این شرایط، اثر تغییرهای بازار و صنعت بر قیمت سهام کاهش یافته و هم زمانی قیمت سهام کاهش خواهد یافت. در تئوری، دو معیار هم زمانی قیمت و آگاهی بخشی قیمت سهام دو روی یک سکه هستند اما به لحاظ تجربی نتایج متفاوتی حاصل شده است. این دو متغیر در محیط های اطلاعاتی متنوع و با توجه به متغیرهای بنیادین و مختلف شرکتها، رفتاری متفاوت را نشان می دهند. بنابراین هدف پژوهش حاضر این است که برای تشکیل سبد بهینه، در چه شرکت هایی باید از هم زمانی قیمت و درچه شرکت هایی باید از آگاهی بخشی قیمت استفاده شود. برای این منظور در این پژوهش در مجموع در حدود 300,000 داده از 130 شرکت عضو نمونه طی 10 سال جمع آوری شده و درجه هم زمانی قیمت و آگاهی بخشی قیمت سهام در شرکتها محاسبه شد. سپس با استفاده از تکنیکهای دلفی فازی و تحلیل پوششی داده ها، سبدهای سهام بر مبنای تحلیلهای مختلف و استفاده از معیارهای متنوع تشکیل شده و با مقایسه آنها با یکدیگر، ارتباط این دو متغیر با تشکیل سبد بهینه سهام مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان می دهد که این دو متغیر در محیطهای مختلف دارای رفتار متفاوتی بوده و درصورت توجه به هم زمانی و آگاهی بخشی قیمت سهام می توان سبدهای بهینه تری را با تحلیل اطلاعات مالی و غیرمالی شرکتها ایجاد کرد. بدون توجه به این معیارها بازدهی سبد بهینه سهام به طور میانگین در حدود 47% بوده ودر صورت توجه به معیارهای هم زمانی و آگاهی بخشی قیمت سهام، این بازدهی به ترتیب به 86% و 75% افزایش می یابد.

در چالش انتخاب سبد بهینه سهام، هنگام انتخاب سهام، باید به عوامل موثر بر قیمت ها و معیارهای مرتبط با تصمیم گیری سرمایه گذاران توجه شود. اما قیمت سهام، هم تحت تاثیر ارتباطات با بازار و صنعت بوده و هم تحت تاثیر اطلاعات شرکت ها است. در نتیجه هدف از این پژوهش بررسی اثر ارتباط تغییرات بازار و صنعت با قیمت سهام و تبیین نقش آن در انتخاب سبد بهینه است. برای این منظور از معیار هم زمانی قیمت سهام استفاده شده است. هم زمانی قیمت به معنای میزان درجه ای است که تغییرات بازار و صنعت می تواند تغییرات قیمت سهام را توضیح دهد. در این پژوهش ابتدا داده های قیمتی از 130 شرکت عضو نمونه طی 10 سال جمع آوری شده و با حل معادله های رگرسیونی، میزان هم زمانی قیمت محاسبه شد. سپس با جمع آوری داده های مالی و غیرمالی، سبدهای سهام با تحلیل های مختلف و معیارهای متنوع تهیه شده و با یکدیگر مقایسه شدند تا اثر همزمانی قیمت روشن شود. نتایج نشان می دهد که درصد هم زمانی قیمت به صورت میانگین در شرکت های عضو نمونه در حدود 59% بوده که با پژوهش های بین المللی در خصوص میزان هم زمانی قیمت در کشورهای کمتر توسعه یافته منطبق است. همچنین نتایج نشان می دهد که در صورت توجه به هم زمانی قیمت سهام می توان سبد سهام بهینه تری را با تحلیل اطلاعات خاص شرکت ها ایجاد کرد. در این پژوهش برای انتخاب سبد های بهینه سهام از تحلیل پوششی داده ها، برای تعیین معیارهای مالی موثر از دلفی فازی و از تحلیل های مختلف شامل ریسک و بازده و تحلیل بنیادی معیارهای مالی وغیرمالی استفاده شده است.

با توجه به اهمیت همزمانی قیمت سهام به عنوان شاخص محتوای اطلاعاتی سیستم حسابداری و معیاری برای سنجش کارایی بازار، پژوهش حاضر با هدف کاربرد معیارهای مالی و غیرمالی جهت ارائه الگوی همزمانی قیمت سهام با رویکرد فرا ابتکاری انجام شده است. روش جمع آوری داده ها پیمایشی و مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای است. جامعه آماری این پژوهش 167 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران از ابتدای سال 1390 تا پایان سال 1400 در سیستم جامع اطلاع رسانی ناشران است که به شیوه ی همه شماری نمونه گیری شد و داده ها با استفاده از روش الگوریتم های فراابتکاری علف های هرز و انبوه ذرات و نرم افزارهای متلب 2016 و مینی تب، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها بیانگر آنند الگوریتم علف های هرز نسبت به الگوریتم انبوه ذرات دقت بالاتری جهت تخمین ضرایب عوامل مالی و غیرمالی موثر بر همزمانی قیمت سهام دارد؛ برخی عوامل مالی و غیرمالی بر همزمانی قیمت سهام تاثیر مثبت و برخی تاثیر منفی دارند؛  نسبت مدیران غیرموظف و اندازه هیئت مدیره بر همزمانی قیمت سهام تاثیر مثبت دارد؛ عدم تقارن اطلاعاتی بر همزمانی قیمت سهام تاثیر منفی دارد؛ رتبه نقدشوندگی سهام بر همزمانی قیمت سهام تاثیر منفی دارد؛ حاشیه سود عملیاتی بر همزمانی قیمت سهام تاثیر مثبت دارد؛ نسبت گردش دارایی ثابت بر همزمانی قیمت سهام تاثیر مثبت دارد؛ ارتباطات سیاسی بر همزمانی قیمت سهام تاثیر منفی دارد؛ عوامل محیطی بر همزمانی قیمت سهام تاثیر منفی دارد؛ قیمت نفت بر همزمانی قیمت سهام تاثیر منفی و وابستگی به گروه های تجاری بر همزمانی قیمت سهام اثر مثبت دارد.