مدل ساختاری تفسیری (ISM)

در دنیای مدرن و به ویژه سال های اخیر صنایع کوچک و متوسط ​​نقش مهمی در متغیرهای مانند رشد اقتصادی، رقابت و حل و فصل بحران بیکاری داشته اند. این مقاله باهدف تدوین یک مدل ساختاری تفسیری با استفاده از دو روش ISM و DEMATEL به بررسی نقش متغیرهای تأثیرگذار در ارتقای قابلیت های صنایع کوچک و متوسط در صنایع استان کردستان پرداخته است. بر اساس بررسی مقالات، متون، منابع مرتبط، و نظرخبرگان ازطریق پرسشنامه وتحلیل مقایسه ای داده ها، درمجموع 20 عامل مهم و موثر، شاخص های مرتبط برای ارتقای قابلیت های پویا در صنایع کوچک ومتوسط شناسایی شد.جامعه آماری این پژوهش کلیه خبرگان و صنعتگران مسلط به موضوع تحقیق بود که در نهایت جهت شناسایی وتحلیل عوامل،15 نفراز کارشناسان و مهندسین صنعتی همکاری نمودند. تحلیل مدل ساختاری نشان دادکه متغیر سیاست ها، قوانین ومقررات دولتی به عنوان سنگ زیربنای مدل عمل می کند و در دسته متغیرهای مستقل قرار می گیرد و دارای قدرت هدایت بالا و شدت وابستگی پایین است و برای شروع ارتقای قابلیت های پویا باید در مرحله اول روی آنها تاکید کرد ویازده متغیردردسته متغیرهای ارتباط یا متصل هستندکه دارای قدرت هدایت و وابستگی بالا هستند و هرنوع تغییر درآنان می تواند سایر عوامل را تحت تأثیر قرار دهد. همچنین درتحلیل مقایسه ای روش دیماتل متغیر فرهنگ صنعتی سازی به عنوان اثرگذارترین عامل تعیین شد.

امروزه صنعت خودروسازی به دلیل اثرات زیست محیطی قابل توجه به سمت نوآوری های سبز سوق داده می شود، اما این گذار در کشورهای درحال توسعه مانند ایران با چالش هایی مواجه است. شناسایی موانع نوآوری سبز، به دلیل چالش های موجود در انتخاب و به کارگیری فناوری های سبز به یک مسئله مهم در توسعه پایدار تبدیل شده است. این پژوهش یک چارچوب مفهومی با رویکردی ترکیبی به منظور شناسایی و تحلیل موانع نوآوری سبز در صنعت خودروسازی ایران ارائه می دهد. ابتدا موانع نوآوری سبز از طریق بررسی ادبیات و انجام مصاحبه های نیمه ساختاریافته با خبرگان مرتبط با ادبیات تحقیق، شناسایی شده اند. سپس با تحلیل محتوای کیفی، 19 مانع فرعی در 6 دسته مانع اصلی (منابع، رفتارها، اطلاعات، فناوری، سازمانی و قوانین و مقررات) طبقه بندی شدند. سپس با استفاده از مدل سازی ساختاری تفسیری، روابط علی بین این موانع تحلیل و نتایج بر اساس معیارهای اهمیت و تأثیرگذاری در 5 سطح طبقه بندی شد. «انزوای صنعت خودروسازی از روندهای جهانی»، «خلأ سیاست گذاری»، «پیچیدگی قوانین» و «ناکارآمدی نظام بازدارندگی» به عنوان موانع کلیدی شناسایی شدند که بیشترین تأثیر را بر سایر موانع دارند. این پژوهش می تواند به سیاست گذاران و ذی نفعان در تدوین استراتژی های توسعه پایدار صنعت خودرو اثربخش باشد.