رأی دهندگان

در سال های اخیر بسیاری از احزاب و نامزدهای انتخاباتی برای رقابت در این عرصه به استفاده از تکنیک های بازاریابی روی آورده اند و از اصطلاحاتی چون بازاریابی شخصی [1] ، بازاریابی سیاسی [2] و بازاریابی مبارزاتی [3]   استفاده می کنند . این آمیخته بازاریابی سیاسی بر نیت رأی دهندگان انتخابات مجلس دهم شورای اسلامی انجام بررسی می کند. با توجه به نامحدود بودن تعداد جامعه آماری، با استفاده از فرمول جامعه نامحدود نمونه ای مشتمل بر 385 نفر از رای دهندگان انتخابات مجلس دهم شورای اسلامی شهر تهران به شیوه اتفاقی در 6 منطقه انتخاب و بررسی شدند. مدل مفهومی تحقیق برمبنای متغیرهای محصول سیاسی، تبلیغ سیاسی، مکان سیاسی، قیمت سیاسی و عوامل جمعیت شناختی شامل: جنسیت، شغل، درآمد، تحصیلات و سن طراحی شده است. نتایج تحقیق نشان داد که هر یک از ابعاد تبلیغ، محصول، قیمت و مکان از آمیخته بازاریابی سیاسی بر نیت رأی دهندگان اثر معناداری دارند. همچنین، عوامل جمعیت شناختی که به عنوان یک متغیر تعدیل گر بررسی شد، نشان داد سن و جنسیت تأثیر معناداری ندارند، در حالی که تحصیلات، شغل و درآمد دارای تأثیر معنادار است.

یکی از راهکارهای مهم برای کاهش میزان آسیب پذیری مشارکت سیاسی در کشورها که در ادبیات بازاریابی سیاسی جهان بدان اشاره های فراوانی شده، برندسازی سیاسی است. مزایای برندسازی سیاسی هر دو سوی طیف انتخاب شوندگان انتخاب کنندگان را دربر می گیرد. در شرایطی که نه تنها میزان درگیری ذهنی مردم با سیاست پایین است بلکه شرایط جامعه به سوی ناامیدی و تشکیک نسبت به سیاستمداران پیش می رود، برندسازی سیاسی می تواند نقطه اتکای جدیدی برای تغییر این شرایط باشد. برند سیاسی می تواند پیچیدگی افسارگسیخته محیط های سیاسی را برای انتخاب کنندگان کاهش دهد به گونه ای که آن ها ریسک کمتری را برای انتخاب گزینه مورد نظر متحمل شوند. به تعبیر بهتر، زمانی که رأی دهندگان در معرض تبلیغات سیاسی چندین نامزد انتخاباتی قرار می گیرند، این برند سیاسی آنها است که می تواند به انتخاب رأی دهندگان کمک کند. پژوهش پیش رو تلاشی است برای بررسی تأثیر اجزای برند جریان های سیاسی بر انتخاب رأی دهندگان در انتخابات ریاست جمهوری سال 1396. در این پژوهش، پرسشنامه ای حاوی 31 سؤال در میان نمونه آماری 377 نفر از دانشجویان دانشگاه تهران توزیع و برای تحلیل آماری داده های گردآوری شده، از روش multi-nominal logistic regression در نرم افزار SPSS26 استفاده شد. یافته های این پژوهش نشان می دهد که سه جزء از چهار جزء برند جریان های سیاسی (شامل ایدئولوژی، نامزد انتخاباتی و سیاست های اعلامی جریان های سیاسی) در برهه زمانی مذکور بر انتخاب رأی دهندگان تأثیر مثبت داشته است.

بازاریابی سیاسی به عنوان علم بین رشته ای در پی راه های جدیدی برای فهم و اداره سیاست های نوین با تأکید بر تحلیل رفتار رأی دهندگان، سازمان های سیاسی و دولت ها، به منظور هدایت افکار عمومی در جهت تأثیرگذاری بر آرای مردم و با هدف حداکثرسازی مشارکت سیاسی در رقابت های سیاسی، خاصه انتخابات است.پژوهش حاضر به روش کیفی مبتنی بر شیوه داده بنیاد است که تا رسیدن به اشباع نظری با تعداد 21 نفر از نخبگان و خبرگان سیاسی مستقر در شهر تهران به روش نمونه گیری گلوله برفی مصاحبه عمیق نیمه ساختار یافته انجام پذیرفته است. این پژوهش در مرحله اول به دنبال پاسخ به این سؤال است که افراد، احزاب و جریانات سیاسی چگونه و با تأکید بر چه مؤلفه هایی می توانند سبد رأی خود را حداکثر کرده و به طور مستمر و بلندمدت در رقابت های انتخاباتی پیروز باشند؟ یافته ها نشان می دهد در طراحی مدل پژوهش ۱۴ بعد، ۳۱ مؤلفه و ۸۱ شاخص مؤثر و در قالب مدل پارادایمی دو متغیر شرایط علّی، سه متغیر شرایط زمینه ای، دو متغیر مقوله محوری، سه متغیر راهبردی، دو متغیر مداخله گر و دو متغیر پیامد وجود دارد.