جملات

سبب یا علت انجام کاری در زبان روسی در بسیاری از موارد با آنچه که در زبان فارسی وجود دارد فرق می کند ، این تفاوت ها وقتی رونمایی می شوند که علت به کمک حروف اضافه بیان شود. حروف اضافه در زبان روسی علاوه بر ویژگی مکانی و هدفی، دارای ویژگی سببی هستند که هنگام گفتگو به زبان روسی و ترجمه از فارسی به روسی از اهمیت خاصی برخوردارند و زبان آموزان ایرانی در طول دوره فراگیری زبان به طور سطحی با آن ها آشنا می شوند و آنطور که باید و شاید به آن ها آموزش داده نمی شوند، در زبان روسی یک حرف اضافه معین برای بیان علت خاصی بکار می رود به گونه ای که حرف اضافه دیگر نمی تواند جایگزین آن شود بار معنایی اسامی و افعالی که حروف اضافه سببی با آن ها به کار می روند و همچنین نتیجه ای که علت باعث بوجود آمدن آن شده است، در تعیین حرف اضافه سببی مربوطه نقش اساسی دارند. از این رو زبان آموزان ایرانی همواره در بیان علت دچار مشکل می شوند. این مقاله به بررسی مشکلات زبان آموزان ایرانی و اثبات این گزاره می پردازد.

رعایت مقتضای حال مخاطب، موضوع اصلی علم معانی است و در کنار فصاحت و روانی کلام و پیوند میان اجزای جمله، یکی از شروط رسیدن کلام به جایگاه بلاغت و رسایی است. در پژوهش حاضر، این اصل بلاغی، در «فرهنگ نامه کودکان و نوجوانان» به عنوان نخستین دایره المعارف تألیفی به زبان فارسی برای کودکان و نوجوانان، مورد مطالعه قرار گرفته است. هدف اصلی این مقاله که به روش توصیفی- تحلیلی و کتابخانه ای انجام شده، نشان دادن تأثیر رعایت مقتضای حال مخاطب کودک و نوجوان در زبان و سبک نوشتار فرهنگ نامه است. به منظور نیل به این هدف، مداخل 4 جلد منتخب فرهنگ نامه (1، 6، 10 و 12) در سطوح دانش پایه، گزینش مدخل، رسم الخط و به طورخاص، در سطح زبان و بیان، شامل واژگان و جملات مورد بررسی قرار گرفته است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که ساده نویسی و سادگی زبان و بیان که در قالب جملات کوتاه، پرهیز از واژه های پیچیده و نامفهوم و استفاده از کلمات فارسی نمود پیدا کرده، از ویژگی های نثر فرهنگ نامه است، که بیش از هر چیز به همان ویژگی مخاطب محوربودن اثر برمی گردد. نویسندگان مقالات فرهنگ نامه، با درنظرگرفتن مخاطبان خود، همواره اصل سادگی زبان و بیان را مدنظر دارند؛ چنان که در بررسی سطح واژگان، فراوانی واژگان 3هجایی (41%) قابل توجه است و در سطح جملات، مشاهده شده است که جملات کمتر از ده واژه (80%) و جملات حاوی یک پیام (%5/47)، بسامد بیشتری دارند.

تجارب زنان و تفاوت آن با تجارب مردان، زمینه ساز شکل گیری رویکردهای مختلفی در زمینه پیوند زبان و جنسیت شده است. زنان و مردان در کارگرفتِ برخی ویژگی های زبانی گرایش های متفاوتی دارند و همین امر سبب تفاوت زبان آنان با یکدیگر می شود. در این پژوهش سعی می شود به شیوه توصیفی – تحلیلی به این پرسش اصلی پاسخ داد که در ساختار روایی رمان های فریبا وفی تفاوت میان زبان زنان و مردان در قالب شاخص های مدّنظر سارا میلز در سطح واژگان، جملات و گفتمان، چگونه نمود یافته اند؟ یافته ها حاکی از آن است که در بافت متنی این رمان ها، زبان زنان در هر سه سطح، مطابق با پیش بینی های مدّنظر سارا میلز است. ازآنجاکه نویسنده، زنی است که درباره زنان می نویسد، بسامد استفاده از واژگان مخصوص زنان در نوشتار وی فراوان است، هم چنین استفاده از تصویرگری دقیق، جزئی نگری، بهره گیری از واژگان جنسیتی، رنگ واژه ها، سوگندواژه ها، واژگان عاطفی و مانند این ها. زن های این رمان ها از تردیدنماها، تشدیدکننده ها و تقریب نماهای بیشتری استفاده کرده اند و با پرهیز از به کارگیری دُشواژه ها و استفاده از درخواست های غیرمستقیم، زبانی مؤدبانه را برای گفت وگوهای خویش برگزیده اند. بسامد قابل توجه جملات کوتاه، استفاده از نشانه های فرازبانی سه نقطه، توصیفی، ناتمام، محافظه کارانه و مشارکت گرا با مؤلفه های مدّنظر سارا میلز همخوانی دارد. در سطح گفتمان نیز تعدد شخصیت های زن، زاویه دید سوم شخص، متن روایی و راویگری نویسنده، اشاره به پیشینه خانوادگی، جایگاه اجتماعی زنان، اشاره به بحران های عاطفی و هویتی در زندگی زنان دیده شد. بسامد قابل توجه حضور شخصیت های زن در جریان پیشبرد روایات، نوستالژی، آداب و رسوم و خرافات، امید و انتظار از نمودهای مؤلفه های مورد بحث به شمار می روند.