فرهنگی

ورود اندیشه تجدد گرایانه غربی تاثیرات مهمی در ساختارهای جامعه ایران گذاشت. یکی از عرصه هایی که به دنبال ورود اندیشه جدید غرب متحول شد، پزشکی بود. می توان ورود این اندیشه ها را معیاری برای تقسیم بندی طب به دو دوره طب سنتی و طب مدرن قلمداد کرد.حضور اطبای فرنگی مسیونرهای پزشکی در دربار قاجاریان، اعزام محصل به اروپا برای تحصیل طب جدید، ایجاد مدرسه طب دارالفنون و تشکیل کمیسیون پزشکی آن، ایجاد مجلس حفظ الصحه، تالیف کتب طبی، تصویب قوانین طبابت از سوی مجلس دوماز جمله عوامل رونق طب جدید در دوره قاجار شد. البته در این دوره نیز طب سنتی در کنار طب جدید به حیات خود ادامه داد.با تقویت جریان تجددگرایی، روند تحول طب سنتی به طب نوین نیز تشدید شد و نمودهای عینی این تحول با تقویت جریان تجددگرایی را می توان در تاسیس بیمارستان های عمومی و تخصصی دوره قاجار به روشنی مشاهده کرد.با توجه به تحولات و دگرگونی های اساسی در مسیر طب و طبابت در دوره قاجار این مقاله درصدد پاسخگویی به پرسش های زیر است:1- طبابت سنتی چه ویژگی هایی داشت و چرا نتوانست نیازهای درمانی جامعه قاجار را برآورده سازد؟2- چه عواملی در تاسیس بیمارستان ها به شیوه های جدید در تهران دوره قاجار موثر بودند؟3- نقش اطبا خارجی یا اطبا ایرانی در اداره بیمارستان ها چه بوده است؟پاسخ واقع بینانه به پرسش های مطرح شده در این پژوهش کمک می کند تا به تاریخچه تحول طب سنتی و عبور پرفراز و نشیب آن تا رسیدن به طب نوین پی برده و زمینه هایی که برای شکل گیری یک نظام درمانی مناسب با نیاز و شرایط اجتماعی و فرهنگی شده بود را بازسازی کنیم.بدین منظور نخست به دستاوردها و پیشرفت های علمی که علت عمده روی آوری به تمدن نوین بود، پرداخته و سپس در همین رابطه به اوضاع اجتماعی ایران روزگار قاجار می پردازیم.

۳۲۳.

بحران تغییرات ادواری در راهبردهای نوسازی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: قباد منصوربخت

منبع: پژوهشنامه علوم انسانی دانشگاه شهید بهشتی ۱۳۸۵ شماره ۵۱

کلیدواژه‌ها: نوسازی عباس میرزا تمدن جدید بحران نوسازی راهبرد نوسازی استراتژی نوسازی قایم مقام فراهانی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی قاجار فرهنگی

تعداد بازدید : ۱۶۴۴ تعداد دانلود : ۹۴۸

ظهور و انتشار تمدن جدید غرب به غلبه آن بر سایر تمدن های بشری منجر شد و در نتیجه تمدن های مزبور در معرض نوسازی اجباری قرار گرفتند. اما اقدامات عملی مربوط به نوسازی، جنبه بیرونی و آشکار آن را نمایش می دهد. جنبه بنیادین و اصلی نوسازی به نحوه تفکر و تلقی از نوسازی مربوط می شود. تفکر و تلقی از نوسازی وجوه و مراتب گوناگون دارد. راهبرد یا استراتژی نوسازی از وجوه تفکری مهم نوسازی به شمار می آید؛ زیرا از سویی هدف و غایت و از سوی دیگر روش تحقق نوسازی را تعیین می بخشد. یافته های این تحقیق نشان می دهد که از آغاز سلسله قاجاریه تا ظهور مشروطیت،‌ راهبردهای نوسازی مختلفی در درون حاکمیت قاجارها ظهور کرد و صرف نظر از ماهیت آن ها، هیچ یک به پارادیم غالب و راهنما در جامعه ایران تبدیل نشدند و در نهایت نحوه تلقی و فهم از نوسازی و استراتژی مناسب آن به امری بحرانی و بحران زا مبدل شد.

۳۲۴.