درخت حوزه‌های تخصصی

مطالعات فرهنگی

ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۳۰۱ تا ۳۲۰ مورد از کل ۴۷۵ مورد.
۳۰۱.

سرمایه اجتماعی و توسعه اقتصادی- اجتماعی در کلان شهر تهران(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

کلیدواژه‌ها: تهران توسعه مشارکت سرمایه اجتماعی اعتماد

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی فرهنگ مطالعات فرهنگی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی توسعه جامعه شناسی توسعه
تعداد بازدید : ۳۱۵۴ تعداد دانلود : ۱۳۵۵
"طرح مساله: سوال محوری این مقاله این است که آیا بین سرمایه اجتماعی و عناصر تشکیل دهنده آن در سطح تحلیل مناطق و میزان توسعه یافتگی مناطق، در شهر تهران رابطه ای وجود دارد یا خیر؟ روش تحقیق: در این پیمایش، جامعه آماری، جمعیت شانزده سال به بالای مناطق تهران است که با نمونه گیری خوشه ای متناسب با حجم 1759 نفر در سطح مناطق بیست و دو گانه شهر تهران انتخاب گردیده اند. یافته ها: در بخش یافته ها نمره سرمایه اجتماعی و هفت عنصر مفهومی آن شامل آگاهی، اعتماد عمومی، اعتماد نهادی، مشارکت رسمی، مشارکت غیررسمی خیریه ای، مشارکت غیررسمی همیارانه و مشارکت غیررسمی مذهبی محاسبه گردیده است و در ارتباط با وضعیت توسعه مناطق قرار گرفته است. نتایج: سرمایه اجتماعی مناطق، رابطه مثبتی با توسعه مناطق شهری در تهران دارد و مناطق توسعه یافته تر از میزان بیشتری از اعتماد عمومی، آگاهی، مشارکت رسمی و مشارکت های غیر رسمی همیارانه برخوردارند و به گونه معناداری مشارکت غیر رسمی مذهبی کمتری دارند و اعتماد نهادی و مشارکت های غیر رسمی خیریه ای، در همه مناطق به صورت یکسان بوده و تفاوت معناداری نداشت. "
۳۰۲.

مفهوم هژمونی در مطالعات فرهنگی

نویسنده:
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۸۱ تعداد دانلود : ۲۰۳۱
قصد این مقاله تلاش برای تبیین مفهوم هژمونی در مطالعات فرهنگی است. گسست مطالعات فرهنگی از دو پارادایم حاکم در این عرصه، یعنی فرهنگ گرایی و سا ختارگرایی، و روی آوردن به سوی نظریه گرامشی نقطه شروع تحقیقات و مطالعاتی عمیق در باره سلطه نظام سرمایه داری و دستگاه های ایدئولوژیک آن بود. در واقع، مطالعات فرهنگی در این فاز دوم کوششی بود برای پاسخ به این پرسش گرامشی که چرا در جوامع غربی انقلاب اتفاق نیفتاد. در این مقاله پس از توضیح مفهوم سلطه در آرای کسانی چون لوکاچ و آدورنو و هورکهایمر و غیره به تحلیل دیدگاه گرامشی و بنیان های نظری مطالعات فرهنگی می پردازیم. مطالعات فرهنگی بیانگر ناکامی چپ از رسیدن به جامعه آرمانی سوسیالیستی و در عین حال تلاش برای تبیین سویه های گوناگون سلطه سرمایه داری و پیدا کردن عرصه های مقاومت در برابرآن است.
۳۰۳.

نمایشنامه های فرهنگی مرگ و مردن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: هویت شخصی مرگ اجتماعی نمایشنامه فرهنگی مصادره تجربه پزشکی شدن مرگ

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۸۹
این پژوهش با کاربرد نظریه میدانی به بررسی الگوهای فرهنگی مرگ و مردن در بین بیماران سرطانی در بیمارستان امام خمینی می پردازد. این مطالعه برای پاسخگویی به این پرسش طراحی شده است که بیماران مبتلا به سرطان در وضعیت جامعه ای با الزامات دوگانه اهمیت دیدگاه های مذهبی و وجود نهادهای مدرن بیمارستانی، چگونه فرایند مردن خود را معنادار می سازند و در این راه، متناسب با وضعیت دوگانه خویش، با چه چالش ها و دو راهی هایی روبه رو می شوند. نظریه کلایو سیل و سوزان لانگ در مورد انواع چهارگانه نمایشنامه های فرهنگی به مثابه چارچوب مفهومی پژوهش انتخاب شده است. در این مطالعه نمونه گیری نظری با انجام 32 مصاحبه عمیق و نیمه ساختارمند با بیماران، پزشکان، پرستاران و مددکاران به حد اشباع می رسد. تجزیه و تحلیل محتوای مصاحبه ها بر مبنای شیوه رایج در رویکرد میدانی نشان می دهد که نمایشنامه مذهبی و نمایشنامه پزشکی مردن در بین مشارکت کنندگان بیشترین رواج را دارند. تجزیه و تحلیل یافته های پژوهش ما را در طرح نظریه ای در خصوص برقراری انواع پیوندها و مناسبات پیچیده بین دو نمایشنامه مذهبی و مدرن توسط بیماران یاری می کند.
۳۰۵.

پروبلماتیک زندگی روزمره در مطالعات فرهنگی و نسبت آن با جامعه ایران

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: مطالعات فرهنگی زندگی روزمره فرهنگ عامه پسند جامعه شناسی انتقادی قدرت و عقلانیت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۴۲
در مقاله حاضر، ریشه مفهوم امر روزمره در ادبیات علوم اجتماعی وارسی می شود. هدف نویسنده آن است که دلایل اهمیت زندگی روزمره را در ‏مطالعات فرهنگی نشان دهد. نویسنده ضمن توجه به پروبلماتیک زندگی روزمره غربی در علوم اجتماعی و مطالعات فرهنگی به این پرسش می پردازد ‏که این سنت نظری تا چه اندازه برای جوامعی چون ایران می تواند کارا باشد. در این مقاله تاکید می شود که مطالعات فرهنگی ایرانی باید به نحوی ‏متفاوت مسایل زندگی روزمره خود را صورتبندی کند. از این رو به تفاوت هایی از زندگی روزمره ایرانی با جوامع غربی اشاره می شود.‏
۳۰۷.

مقایسه نظام ارزشهای دینی منعکس شده در مطبوعات ، قبل و بعد از انقلاب اسلامی

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: انقلاب اسلامی رابطه انسان با خدا ارزشهای دینی الگوی احساسی مناسکی الگوی پیامدی فکری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۵۳ تعداد دانلود : ۹۷۰
مبنای این پژوهش «رابطه انسان با خدا» در قالب الگوهای مختلف جهت گیری ارزشی در جامعه ایران است که با الهام از آموزه های مولای متقیان،امام علی(ع)، در نهج البلاغه الگویی نظری برای بررسی آن طراحی شده است. روش تحقیق، تحلیل محتوای مضامین ارزشی مندرج در روزنامه های کثیرالانتشار و با قدمت چهل سال گذشته بوده و بر اساس یافته ها ونتایج تحقیق، جهت گیری نظام ارزشهای دینی ـ فرهنگی بر پایه سنجه های دینداری از الگوی «احساسی ـ مناسکی» قبل از انقلاب اسلامی به الگوی «پیامدی ـ فکری» بعد از انقلاب اسلامی تحول یافته است.نتایج حاصل ازآزمون تفکیک احتمال وقوع: تحلیل خوشه و الگوریتمهای خوشه بندی نیز نشان دهنده آن است که وقتی جهت گیریهای ارزشی از نوع «پیامدی»در حوزه دینداری رواج می یابد، بقیه ارزشها در این حوزه تحت الشعاع قرار می گیرند.
۳۰۸.

جبهه ، نمای نزدیک مردان رها شده از خاک ، برداشتی از روایت سینمایی ابراهیم حاتمی کیا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۹۵ تعداد دانلود : ۸۲۹
جنگ ها از جمله رویدادهای هویت سوز و در عین حال هویت سازند و جنگ تحمیلی هشت ساله علیه کشورمان نیز از این قاعده مستثنی نبوده است. از سوی دیگر هویت نیز محصول این همانی شناخت از سوی خویش و دیگری است و می تواند به این همانی یا انطباق تصاویر ذهنی تحویل شود. در این چارچوب، تصاویر هنری از جمله تصاویر سینمایی امکان ها و محمل هایی برای بازنمایی، و روایت رویدادها و مفاهیم به مثابه‌ منابع و مولفه های هویت ساز به شمار می روند و می توانند به خودیابی جوامع کمک کنند. ژانر سینمای جنگ در جامعه‌ ما نیز عمدتا در پی روایت و بازپرداخت جنگ تحمیلی به منزله‌ رویدادی هویت‌ساز است و می کوشد تا آن را به پاسخ پرسش از کیستی ما وارد نماید. بر این اساس مقاله‌ حاضر به تحلیل روایت سینمایی ابراهیم حاتمی کیا از جنگ تحمیلی به مثابه‌ روایتی عرفانی و معنوی پرداخته و سعی دارد تا نمادها و چارچوب های زمانی و مکانی آن را در برداشتی که با چارچوب های هویتی انقلاب اسلامی ملازم است بازخوانی کند.
۳۱۰.

فکت، دهشت و سکوت، تاملی بر چهارشنبه سوری

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: علم حقیقت خشونت سکوت زندگی روزمره هیستری گزاره فکت دهشت شور جمعی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۱۶
فیلم چهارشنبه سوری یکی از موفق ترین فیلم های سال 85 بود که با استقبال مردم و منتقدان روبرو شد. از آنجا که هر اثر هنری دارای رگه ای از حقیقت ‏است، نویسنده مقاله می کوشد که بنیان های فلسفی این فیلم را روشن سازد و این رگه ها را روشنایی بخشد. چهارشنبه سوری خود تاملی است بر این بنیان ‏ها و نتایج فردی و اجتماعی ای که به دنبال آن می آید. گفتمان «علم» در دهه های هفتاد و هشتاد مدعی شد که می تواند مسایل فردی و اجتماعی در ایران ‏را حل کند. چهارشنبه سوری تاملی است بر این ادعا. نویسنده می کوشد که با برجسته ساختن این تامل نقش علم و قدرت را در زندگی روزمره ایرانیان در ‏این دو دهه بررسی کند.‏
۳۱۲.

تحلیلی از زندگی روزمره دانش آموزان در مدارس تهران

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: دانش آموزان بازنمایی هژمونی زندگی روزمره ذهنیت و ایدئولوژی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۷۵
بر اساس اسناد و بخش نامه های موجود، نظام آموزش و پرورش ایران درصدد پرورش نوع خاصی از سوژه های سیاسی و مذهبی است. در این مقاله ‏سعی شد تا نحوه حضور نهادی ایدئولوژیک نظیر آموزش و پرورش در مدارس و خلاقیت دانش آموزان در مصرف فضای ایدئولوژیک آن بررسی شود. ‏بر اساس یافته های این تحقیق که به شیوه کیفی در مدارس دولتی و پسرانه منطقه دوازده و منطقه یک تهران انجام شده به نظر می رسد که عدم انطباق دو ‏سطح تولید پیام های ایدئولوژیک و سطح مصرف یا رمزگشایی پیام ها وجه مسلط رابطه میان نهاد مدرسه و مخاطبان آن است. وضعیت یاد شده محصول ‏دو پدیده مقاومت یا بی اعتنایی دانش آموزان نسبت به پیام های ایدئولوژیک در مدرسه است. در اینجا گفتمان سیاسی– مذهبی حاکم، گفتمانی ناکارآمد و گاه ‏در نزاع گفتمانی عرصه را به گفتمان های رقیب واگذار نموده است.‏
۳۱۳.

جامعه شناسی مصرف موسیقی

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: موسیقی سرمایه فرهنگی مصرف فرهنگی مصرف موسیقی ذائقه موسیقایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۵۳
یکی از دغدغه های نظری مهم در عرصه جامعه شناسی فرهنگ این است که چه عواملی نوع و میزان مصرف فرهنگی مردم را تعیین می کنند. به ‏میزانی که محصولات فرهنگی در جوامع گسترش می یابند و مصرف فرهنگی نقش مهمتری در خلق هویت ها و همچنین اقتصاد فرهنگ ایفا می کنند، ‏طرح این پرسش نیز اهمیت بیشتری می یابد. به همین ترتیب، پاسخ به آن بخشی از تلاش برای روندنمایی تغییرات اجتماعی و فرهنگی جامعه نیز هست. ‏مقاله حاضر نیز به طرح این پرسش می پردازد که نوع و میزان مصرف موسیقی تحت تاثیر چه عواملی است. برای پاسخ دادن به آن نیز از منظر تحلیل ‏طبقاتی به مصرف موسیقی نگریسته شده است. طبقه اجتماعی و سرمایه فرهنگی به عنوان دو متغیر کلیدی نظریه های کلاسیک تبیین مصرف فرهنگی ‏طرح شده اند و سپس بر مبنای مطالعه تجربی مصرف موسیقی در شهر تهران، تلاش شده است تا سهم این عوامل در تبیین ذائقه موسیقایی مشخص شود. ‏در این مقاله بر اساس شواهد تجربی، نظریه های طبقاتی تبیین کننده ذائقه موسیقایی نیز نقد می شود.‏
۳۱۵.

هویت ، روایت ، جنگ ( بررسی رابطه هویت و جنگ با تکیه بر خاطرات جنگ(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۷۸ تعداد دانلود : ۱۲۰۴
"هدف از نگارش مقاله‌ حاضر، پاسخ به چند پرسش نظری درباره‌ هویت و جنگ است. هیچ یک از پرسش ها به طور مستقیم به منشا پیدایی هویت نمی پردازند، بلکه چگونگی تداوم حس هویت طی جنگ را آشکار می کنند. این پرسش ها عبارتند از: 1 - چرا در بحث های نظری درباره‌ جنگ، پرداختن به موضوع هویت اهمیت می یابد؟ 2 - چه ارتباطی میان هویت، معنایابی و جنگ می توان یافت؟ 3 - معنایابی، تا چه حد بحث از هویت را به ابعاد ذهنی مربوط می کند؟ برای پاسخ گویی به پرسش های بالا، متغیر مستقل روایت به مثابه‌ ظرفی که مظروف معنا در آن جای می گیرد - در نظر گرفته شده است هم چنین متغیر جنگ به مثابه‌ متغیر درجه‌ دومی که از طریق گزینش یا پررنگ کردن برخی روایت ها و کنار گذاشتن یا کم رنگ کردن برخی دیگر و دخل و تصرف در چینش و آرایش آن ها به منظور سامان دادن به چارچوب نظام غیریت ساز و مرزبندی با محیط، معنای خاصی را شکل می دهد و به مدد تحریک افراد به جست و جوی آن معانی، هویتی یکپارچه و منسجم را از خلال آن به روایت ها و معانی مستتر در آن ها بارور می کند."
۳۱۶.

پسرهای جوان و ارزش های مردانگی:(پژوهشی در بین دانش آموزان متوسطه شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: کلیشه های جنسیتی هویت جنسیتی مردانگی ارزش های مردانه

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی فرهنگ مطالعات فرهنگی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی خانواده جوانان
تعداد بازدید : ۳۹۳۲ تعداد دانلود : ۱۴۷۲
از دیدگاه سازه گرایان، مردانگی سازه ای اجتماعی – فرهنگی است که در فرایند اجتماعی شدن، به صورت فعالانه کسب می شود. بنابراین؛ مردانگی از ویژگی های ذاتی بیولوژیکی،فیزیولوژیکی و یا روان شناختی فراتر می رود. در این مقاله پاسخ پسرها(مردان جوان) را به ارزش های «مردانگی» با مطالعه نگرش های آنها نسبت به ارزش های یادشده مورد بررسی قرار می دهیم. بدین منظور، با اتخاذ رویکردی سازه گرایانه و با استفاده از نمونه-ای معرف دانش آموزان پسر مقطع متوسطه شهر تهران، قصد داریم گرایش پسرها را به ارزش های مردانه و کلیشه های جنسیتی مطالعه نموده و ارتباط پایگاه اجتماعی- اقتصادی و هویت جنسیتی پسران را با این ارزش ها مورد توجه قرار دهیم. این پژوهش ضمن اذعان به وجود تنوعی از مردانگی در میاان پسرهای دانش-آموز شهر تهران برخی از اختلافات را نیز در زمینه گرایش به ارزش ها و کلیشه های جنسیتی در میان آنها نشان می دهد. نتایج این پژوهش نشان می دهد پسرهایی که نمرات بالاتری در مقیاس مردانگی کسب نموده اند نسبت به سایرین گرایش بیشتری به ارزش های مردانگی و کلیشه های جنسیتی مردانه دارند.
۳۱۸.

خرده فرهنگ یا مصرف فرهنگی

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: سبک زندگی خرده فرهنگ مصرف رسانه ای مصرف فرهنگی عامه پسند

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۸۵
تحولات چشمگیر در عرصه فن آوری ارتباطات و رشد مصرف گرایی، نقش فرهنگ رسانه ای و فرهنگ عامه پسند جهانی در جامعه پذیری جوانان را ‏افزایش داده است. از جمله نتایج تحولات فوق، ظهور خرده فرهنگ ها و سبک های زندگی متنوعی در بین جوانان است که گاه با فرهنگ رسمی جامعه ‏همخوان نبوده و گاه آن را به چالش می کشد. در مطالعه حاضر که بر روی نمونه ای معرف از دانش آموزان دختر دبیرستانی شهر تهران صورت گرفته ‏است میزان گرایش دختران نوجوان به رفتارهای خرده فرهنگی بررسی می شود. در این مقاله نشان داده می شود که شکاف در تمایلات ذهنی و جهت ‏گیری های رفتاری دختران نوجوان نسبت به مولفه های خرده فرهنگی، تناقضاتی را در توجه هم زمان آنها به ارزش های سنتی و مدرن به همراه دارد. از ‏سوی دیگر گرایش به رفتارهای خرده فرهنگی آن چنان فراگیر شده است که تمایز آن از رفتارهای مقبول رسمی دشوار گردیده و مرزبندی های این دو ‏سطح نگاه و رفتار را در معرض تغییر و تعریف مجدد قرار می دهد.‏

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان