نادر نقشینه

هدف: شفافیت مفهومی میان رشته ای است که تبلور آن در زمینه های متعدد مدیریتی مانند حکمرانی، اقتصاد، سلامت، حقوق، رسانه و حتی نهادهای مذهبی مشهود است. بررسی ساختار دانش، تحولات و گرایش های جاری حوزه شفافیت، حاکی از تغییر رویکردهای اطلاعات محور (متمرکز بر دسترس پذیرسازی و افشای اطلاعات) به سمت رویکردهای نوظهور شفافیت اجتماعی است. هدف از این پژوهش، شناسایی مراجع کلیدی و گرایش های جهانی پدیده شفافیت در سطح بین المللی است. از این رو، روندهای شکل گرفته در انتشار و استناد، بازیگران اصلی در سطح کشورها و سازمان ها، محمل های رسانه ای سرآمد، شامل ناشران و مجله ها و جبهه های پژوهشی مطرح و نوظهور، بر اساس موضوعات و واژگان کلیدی در حوزه شفافیت شناسایی شدند. روش: برای استخراج تولیدات علمی مرتبط، از مجموعه هسته وب آو ساینس، مشتمل بر پایگاه های داده و نمایه نامه های استنادی علوم اجتماعی و انسانی در مجله ها، همایش ها و کتاب ها استفاده شده است. جست وجو بر اساس ترکیب عنوان آثار، کلیدواژه های پدیدآورندگان و کلیدواژه های افزوده خودکار با پالایش زمینه پژوهشی اقتصاد، در فاصله سال های ۲۰۱۳ تا پایان ۲۰۲۲ میلادی بوده است. پردازش، تحلیل و مصورسازی اطلاعات، بر اساس اصول و مفاهیم و تکنیک های علم سنجی انجام شده است. برای اطلاعات کتاب شناختی، محتوایی و استنادی تولیدات علمی، از پایگاه کلریویت و برای اطلاعات مجله های علمی، از پایگاه جی سی آر استفاده شده است. ترسیم روابط استنادی، خوشه بندی واژگان کلیدی و ترسیم شبکه های هم آیندی با نرم افزار وی اواس ویوئر صورت گرفت و در محاسبات هم رخدادی، از روش تمام شماری با رعایت حد آستانه استفاده شده است. یافته ها: تحلیل 1,163 برون داد علمی نمایه شده در حوزه شفافیت، نشان دهنده روندی پویا با میزان رشد متوسط سالانه 38/9 درصد تولید و 27/40 درصد استناد است که میزان تولید آثار این حوزه، در سال آخر، از دو برابر میانگین عبور کرده است. جایگاه کشورهای مشارکت کننده بر اساس سهم تولید، اندازه و قدمت استنادهای دریافتی ارزیابی شد تا رفتار رقابتی آن ها رصد شود. دانشگاه لندن، دفتر ملی پژوهش های اقتصادی، سیستم دانشگاه کالیفرنیا، بانک مرکزی اروپا و اتحادیه دانشگاه های تحقیقاتی فرانسه، به عنوان فعال ترین سازمان ها در حوزه شفافیت شناسایی شدند. در این مجموعه، 30 درصد از آثار در 5 درصد از مجله ها منتشر شده است که برترین مجله های آن همچون برترین ناشران معرفی شده است. محورهای موضوعی کلیدی، در سه سطح حوزه های موضوعی تولیدی، دسته های موضوعی میانی و ریزموضوعات استنادی استخراج شدند. ده ریزموضوع استنادی برتر، به ترتیب عبارت اند از: سیاست پولی، حاکمیت شرکتی، رشد اقتصادی، قیمت گذاری، همکاری، انتخابات، مدیریت دولتی، ارزیابی فناوری سلامت، مقابله با انحصار و مسئولیت اجتماعی شرکتی. در نهایت، مجموع 145 کلیدواژه هم رخداد، در 5 خوشه دسته بندی و گرایش کشورهای برتر (آمریکا، انگلستان، آلمان، چین، فرانسه، هلند و کانادا) در این مفاهیم مقایسه شده است. نتیجه گیری: بررسی وضعیت تولید کشورها، پویایی رتبه بندی مشارکت در تولیدات، حجم و قدمت استنادهای دریافتی و همچنین، گرایش های خاص موضوعی هر کشور، نشان دهنده اهمیت برنامه ریزی ملی برای توفیق در مدیریت شفافیت است. در مسیر توسعه علمی، شناسایی مراجع کلیدی شفافیت، زمینه بهره وری در پیشبرد پژوهش ها و تعامل با سرآمدان شفافیت را فراهم می سازد و آشنایی با گرایش های جاری این حوزه، تسهیلگر تلاش در مسیرهای آینده دار است. ترکیب سازمان های برتر شناسایی شده از سازمان های دانشگاهی، غیرانتفاعی و فراملی، نشان می دهد که توفیق در حوزه شفافیت، مستلزم تنظیم گری برای توسعه متوازن دانشگاه، بازار و صنعت است. ساختار دانش حوزه شفافیت، ضرورت توجه به ذی نفعان گسترده، اعم از اشخاص حقوقی و حقیقی در مقام سیاست گذار، مدیر کسب وکار و پژوهشگر را در اکوسیستم شفافیت نشان می دهد. محورهای موضوعی مشترک فراگیر و محورهای بومی وابسته به هر کشور نیز، سرنخ هایی برای تدوین برنامه های پژوهشی در اختیار ما قرار می دهد تا بتوانیم هم سو با شناخت در سطح جهانی، برای حل مسائل اولویت دار خود اقدام کنیم.

هدف: با توجه به افزایش سوانح طبیعی و تأثیر آن بر روند تولید اطلاعات، طراحی و ایجاد نظام های پایدار اطلاعات برای تسهیل جریان اطلاعات و افزایش به کارگیری اطلاعات اهمیت ویژه ای یافته است و این در حالی است که پژوهش های امکان سنجی در این بافت به لحاظ کمی و کیفی ضعیف است. پژوهش حاضر به هدف طراحی چارچوب و ابزاری برای امکان سنجی واسپارگاهی با دسترسی باز برای مدیریت اطلاعات سوانح طبیعی در ایران انجام گرفته است. روش: پرسشنامه ای خود-تنظیم از اجزای کلیدی یک واسپارگاه با دسترسی آزاد به همراه ابعاد مهم پژوهش های امکان سنجی اعتبارسنجی شد و در اختیار خبرگان حوزه های مدیریت اطلاعات و فناوری و سوانح طبیعی قرار گرفت و داده های گردآوری شده به روش دلفی فازی تحلیل شد. یافته ها: چارچوب نهایی امکان سنجی شامل  هفت بُعد فناورانه، اقتصادی، حقوقی، عملیاتی، زمانی، فرهنگی و رفتاری (تلوس توسعه یافته که با عنوان اختصاری تلوس.سی.بی معرفی شده) برای 44 شاخص اصلی ایجاد واسپارگاه مدیریت اطلاعات سوانح طبیعی اعتبارسنجی شد و به عنوان ابزار ارزیابی امکان ایجاد واسپارگاه به تأیید خبرگان حوزه مدیریت اطلاعات و فناوری سوانح طبیعی رسید. اصالت: چارچوب ارائه شده اولین چارچوب ارائه شده برای امکان سنجی واسپارگاه دسترسی باز در بافت مدیریت اطلاعات سوانح طبیعی ایران است که به شیوه ای نظام مند و علمی و بر پایه نظرات خبرگان حوزه مدیریت اطلاعات و فناوری سوانح طبیعی طراحی و اعتبارسنجی شده است، و ضمن آن، چارچوب توسعه یافته تلوس (تلوس.سی.بی.) به عنوان یکی از ابزارهای اختصاصی امکان سنجی واسپارگاه ها برای آزمودن فناوری های مشابه و بافت های مشابه به جامعه پژوهش های بین المللی حوزه مدیریت اطلاعات معرفی می شود.

هدف: هدف مطالعه، ارایه الگوی مناسب و راهکارهای عملی جهت طراحی و اجرای پروژه های کتابخانه های دیجیتالی آینده با رویکرد ارایه خدمات هوشمند می باشد. روش: از روش تحلیل محتوا برای جمع آوری، استخراج و تحلیل داده های لازم از متون و مقالات مرتبط با موضوع کتابداری و اطلاع رسانی و علوم رایانه ای استفاده شده است. یافته ها: نتایج مطالعه، روند آتی کتابخانه های دیجیتالی را با به کارگیری ابزارهای هوش مصنوعی و با تاکید بر خدمات نوین فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی؛ به عنوان نسل جدید کتابخانه های دیجیتالی تحت عنوان" کتابخانه های اسمارت (هوشمند)" مطرح می سازد. از جمله ویژگی های اصلی این کتابخانه ها که منجر به سرعت و سهولت دستیابی کاربران و نیز رضایت بیشتر آنها خواهد شد، شامل ابرموتورهای هوشمند، تکینک های دسته بندی، تحلیل روند، خوشه بندی داده ها، اکتشاف دانش، تحلیل پیوندها، امکان ایجاد کتابخانه های شخصی، پاسخگویی به سوالات، جستجوی آگاهانه و بررسی های آماری است.

هدف: پژوهش حاضر با هدف طراحی مدل مخزن سازمانی در شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب با تأکید بر شناسایی عوامل پیش برنده است. روش: این پژوهش با استفاده از روش فراترکیب انجام شده است. جامعه آماری اول پژوهش کلیه اسناد مکتوب مربوط به مخزن سازمانی شامل 40 مقاله و اثر بر مبنای معیارهای معتبر از بین 175 مقاله و اثر انتخاب و تحلیل شد. جامعه آماری دوم شامل خبرگان حوزه فناوری اطلاعات، مخزن سازمانی، مدیریت دانش و... بودند که در نهایت 15 نفر تعیین شدند. یافته ها :با کاربرد مراحل هفتگانه فراترکیب، الگوی مفهومی در شش لایه مفهومی، مقوله ای و کدها به دست امد. در هر یک از لایه ها مفاهیم و موضوعاتی گنجانده شد که در نهایت 29 مقاله شناسایی شد. جهت اعتباریابی کیفی الگوی به دست آمده بر اساس نظرات خبرگان در قالب گروه های کانونی اخذ شد و الگوی مفهومی مورد تأیید خبرگان پژوهش قرار گرفت. با توجه به یافته های حاصل از اجرای فرایند فراترکیب در شناسایی ابعاد و مقوله های پیاده سازی مخزن سازمانی که می تواند مبنایی برای پژوهش های آتی در جهت نحوه پیاده سازی مخزن سازمانی در راستای سیاست های اجرایی برای مسئولان و تصمیم گیران در سازمان ها و نهادهای ذی نقش دولتی قرار گیرد در قالب الگویی مفهومی که به تأیید و توافق بالای خبرگان رسید، ارائه گردید.

هدف : هدف از پژوهش حاضر " طراحی مدل ارزیابی پاسخگویی خدمات کتابخانه های دانشگاهی ایران " است. روش شناسی : در این پژوهش با استفاده از روش کیفی به تدوین مدل ارزیابی پاسخگویی خدمات کتابخانه ای در کتابخانه های دانشگاهی کشور پرداخته شد. جامعه مورد مطالعه شامل 15 نفر ازمدیران کتابخانه های دانشگاهی و خبرگان کتابداری است که به روش گلوله برفی انتخاب شده اند. جهت جمع آوری داده ها در این پژوهش از مصاحبه نیمه ساختار یافته استفاده شده است. یافته ها : با توجه به وزن بدست آمده در مراحل کدگذاری، شاخص های رضایت کاربران، سواد اطلاعاتی کارکنان، استفاده از نوآوریهای خدماتی، کاربرد فناوری، ارائه خدمات به عنوان فرایند زیر بنایی، دسترسی به اطلاعات، برگزاری دوره های آموزشی در راستای اهداف و سنجش مداوم و منظم کیفیت خدمات توانستند بیشترین وزن را به خود اختصاص دهند. در راستای طراحی مدل مربوطه 9 مؤلفه شناسایی شدند که 1- رهبری2- خط مشی3- نتایج کارکنان 4- نتایج کاربران 5- کارکنان 6- فرایندها 7- نتایج جامعه 8-نتایج کلیدی عملکرد و 9- شراکت و منابع می باشند. نتیجه گیری : با توجه به مدل طراحی شده به نظر می رسد مؤلفه های رهبری، خط مشی و استراتژی و همچنین فرایندها بر کارکنان و شراکت و منابع تأثیر خواهد داشت و از این طریق بر نتایج کارکنان و کاربران تأثیرگذار می باشند. نتایج مدل همچنین نشان می دهد نتایج کارکنان و کاربران بر نتایج جامعه و در نهایت بر نتایج کلیدی عملکرد تأثیرگذار است.این مدل برای مقایسه کیفیت پاسخگویی خدمات یک کتابخانه با دیگر کتابخانه های دانشگاهی مفید است.

هدف: هدف از این پژوهش امکان سنجی ایجاد جنبش حمایت از خلاقیت های محلی در کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران است.  روش پژوهش: در این پژوهش از روش کتابخانه ای به منظور تهیه سیاهه وارسی و روش پیمایشی استفاده شده است. جامعه پژوهش شامل رئیس کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران و همه کتابداران ( 15 مرد و 35 زن) این کتابخانه است.  یافته ها: یافته ها حاکی از آن است که وضعیت کتابخانه مرکزی از نظر منابع انسانی، منابع مالی و زیرساخت ها برای امکان سنجی ایجاد فضای ساخت خلاقانه در شرایط کنونی فراهم نیست.  نتیجه گیری: نتایج حاکی از آن است که سطح تحصیلات و سابقه کار بالا در میزان آشنایی، مهارت و علاقه مندی کتابداران تأثیر مثبت دارد. از نظر کتابداران امکان تأمین اعتبار از سازمان مادر بیشتر از امکان تأمین اعتبار از بودجه کتابخانه و سایر منابع مالی است. کتابداران مرد علی رغم آشنایی بیشتر با فضای ساخت خلاقانه و مهارت در انجام فعالیت های مرتبط با فضای ساخت خلاقانه علاقه کمتری به امکان سنجی ایجاد جنبش حمایت از سازندگان خلاق دارند. بخش سازماندهی و فهرست نویسی علاقه بیشتری به ایجاد فضای ساخت خلاقانه دارند. سطح تحصیلات و سابقه کار بالا در میزان آشنایی، مهارت و علاقه مندی کتابداران با فعالیت های مرتبط به فضای ساخت خلاقانه تأثیر مثبتی دارد که می توان از آنها در زمینه هدایت، آموزش و کنترل فعالیت های مرتبط استفاده کرد. اکثر کتابداران اعتقاد دارند زمان و مکان کافی در کتابخانه مرکزی برای امکان سنجی ایجاد فضای ساخت خلاقانه وجود دارد. نامطلوب بودن تجهیزات سخت افزاری و نرم افزاری در کتابخانه و عدم اطلاع از تجهیزات آزمایشگاه پایش دیجیتالی  بر میزان آشنایی کتابداران تأثیرگذار است.

هدف: این تحقیق با هدف شناسایی عوامل کلیدی پژوهش، تهیه سناریوهای پژوهشی دانشگاه ها و تحلیل نقش این سناریوها بر خدمات کتابخانه های دانشگاهی در افق 1413 انجام شده است. روش پژوهش: پژوهش حاضر با رویکرد آینده پژوهی و به روش سناریونویسی GBN انجام شده است. برای شناسایی عوامل کلیدی پژوهش از روش نظرسنجی از متخصصان به شیوه مصاحبه نیمه ساختاریافته استفاده شده است. از روش «تحلیل مضمونی» جهت شناسایی مضمون های موجود در داده های کیفی مصاحبه استفاده شده است. برای ارزیابی تأثیر سناریوهای پژوهش بر خدمات کتابخانه های دانشگاهی، از مدیران کتابخانه های دانشگاهی به شکل مکتوب نظرسنجی شده است. یافته ها: در مجموع، 24 عامل کلیدی پژوهش براساس نظر متخصصان حوزه پژوهش از طریق تحلیل مضمونی منون مصاحبه ها شناسایی شد. دو عامل شناسایی شده با بیشترین میزان اهمیت و عدم قطعیت جهت تدوین سناریوهای پژوهش عبارتند از: عامل «وضعیت همکاری علمی و پژوهشی بین المللی»، و عامل «رویکرد دولت به پژوهش». چهارسناریو برای پژوهش دانشگاه ها ارائه شده است : 1. رونق پژوهش ملی و بین المللی، سازوکار پژوهش باز در دانشگاه ها را به وجود خواهد آورد؛ 2. عدم توجه به پژوهش ملی، زمینه های رونق پژوهش بین المللی را فراهم خواهد کرد؛ 3. حمایت از پژوهش ملی؛ و 4. رکود برنامه های پژوهشی ملی و بین المللی. نظرسنجی از مدیران کتابخانه های مرکزی دانشگاهی نشان داد که سناریوها و برنامه های راهبردی پژوهش بر خدمات کتابخانه های دانشگاهی تأثیر مستقیم می گذارد. اصالت اثر: براساس بررسی های نویسندگان مقاله، پژوهش حاضر هم در ایران و هم خارج از ایران برای اولین بار انجام شده و از نوآوری و دانش افزایی لازم برخوردار است.

هدف: پژوهش حاضر در صدد بررسی میزان آشنایی پژوهشگران دانشگاه تهران با تعریف ها، مفاهیم و مصادیق تخلفات و سوءرفتارهای پژوهشی است. روش شناسی: این پژوهش که از لحاظ هدف، کاربردی و از نظر گردآوری اطلاعات از نوع پیمایش توصیفی است، با استفاده از ابزار پرسش نامه (محقق ساخته) به صورت خوداظهاری، میزان آشنایی اعضای نمونه با مقوله تخلفات پژوهشی را بررسی می کند. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که پژوهشگران دانشگاه تهران، به طور کلی معتقدند با مفاهیم و مصادیق سوءرفتارهای پژوهشی آشنایی بالایی دارند. اعضای نمونه، در عین حال که اذعان می کنند آموزش منسجمی در این زمینه ندیده اند، معتقدند قانون های کافی و مناسب در زمینه پیشگیری و برخورد با سوءرفتارهای پژوهشی وجود ندارد. از لحاظ جنسیت، تفاوت آماری معناداری در شناخت زنان و مردان از مقوله سوءرفتارهای پژوهشی وجود ندارد، اما اعضای نمونه، میزان ارتکاب سوءرفتارهای پژوهشی را در مردان، بیش از زنان می دانند. علاوه بر این پژوهشگران دانشگاه تهران، اظهارکرده اند که احتمال ارتکاب ناآگاهانه سوءرفتارهای پژوهشی در بین پژوهشگران ایرانی زیاد است و در مقابل احتمال کمی برای ارتکاب سوءرفتار پژوهشی در آثار خود قائل هستند.

هدف: مقاله حاضر به ارائه نتایج حاصل از بررسی میزان آشنایی و آگاهی کتابداران شاغل در کتابخانه های مرکزی دانشگاه های دولتی شهر تبریز با فناوری وب 0/2 پرداخته است. هم چنین به تعیین میزان تمایل کتابداران به پذیرش فناوری وب 0/2 در آینده نیز می پردازد. در این راستا به کشف چالش هایی که کتابداران در استفاده از ابزارهای وب 0/2 با آن رو به رو هستند نیز اقدام شده است. روش پژوهش: پژوهش حاضر به روش پیمایشی انجام شده است. ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه محقق ساخته ای است که بر اساس مرور متون و مشاهدات پژوهشگر از ابزارهای وب 0/2 طراحی شده است. روایی و پایایی ابزار گردآوری داده ها با استفاده از روش اعتبار محتوا و آلفای کرونباخ (95/0) تأیید شد و برای تجزیه و تحلیل از آمار توصیفی استفاده شد. یافته ها : میانگین آشنایی و استفاده از ابزارهای وب 0/2 توسط کتابداران دانشگاهی تبریز به ترتیب (5/2) و (7/2) است. میزان آشنایی کتابداران با هر یک ابزارهای وب 0/2 عبارت است از: وبلاگ (25/3)، شبکه های اجتماعی (3)، آر اس اس (65/2)، ویکی (5/2)، پیام های فوری (22/2)، بوک مارک های اجتماعی (02/2)، پادکست ها (2) و مجموعه عکس های پیوسته (94/1). هم چنین میانگین میزان استفاده از هر یک از ابزارهای وب 0/2 عبارت است از: وبلاگ (08/3)، ویکی (3)، پیام های فوری (68/2)، شبکه های اجتماعی (65/2)، آر اس اس (62/2)، بوک مارک ها (2/2)، پادکست (14/2)، ویدکست ها (06/2) و مجموعه عکس های پیوسته (88/1). علاوه بر این میانگین تمایل کتابداران برای پذیرش فناوری وب 0/2 در آینده کتابخانه های دانشگاهی (3.7) است. نتیجه گیری: کتابداران با برخی از فناوری های وب 0/2 از جمله وبلاگ، ویکی، آر اس اس و شبکه های اجتماعی آشنایی مطلوبی دارند، اما آشنایی آنها با دیگر ابزارهای وب 0/2 محدود، و توانایی کتابداران در استفاده از وبلاگ ها بالا است و مجموعه عکس های پیوسته کمترین میزان استفاده را در بین کتابداران دارد. هم چنین در این پژوهش مشخص شد میزان تمایل کتابداران برای پذیرش فناوری وب 0/2 در آینده در کتابخانه های دانشگاهی بالا می باشد. نبود آموزش لازم در زمینه استفاده از وب 0/2 یکی از موانع اصلی استفاده از وب 0/2 توسط کتابداران اعلام شده است.

هدف: با توجه به استفاده فراگیر از شبکه های اجتماعی در عرصه های علمی پژوهشی، هدف این پژوهش بررسی میزان رویت پژوهشگران ایرانی در این شبکه ها است. روش: پژوهش حاضر از نوع مطالعه پیمایشی و روش بکار رفته در آن آلتمتریک – سنجش های مبتنی بر شبکه های اجتماعی- است. اعضای هیأت علمی دانشگاه تهران به عنوان جامعه پژوهش انتخاب شدند و داده های پژوهش با جستجوی اسامی این پژوهشگران و استخراج مقالات آنها، در نمایه استنادی اسکوپوس و نیز جستجوی مقالات همان افراد در سه شبکه اجتماعی علمی سایت یو لایک، بیبسونومی و مندلی گردآوری شد. داده های به دست آمده با استفاده از نرم افزار اکسل و اس. پی. اس. اس. تحلیل شدند. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که همبستگی معناداری میان استنادها و نشانه گذاری های آثار پژوهشگران ایرانی وجود دارد. این ارتباط به ترتیب میزان همبستگی را، برای شبکه اجتماعی مندلی 801/0؛ برای شبکه اجتماعی سایت یو لایک 439/0 و برای شبکه اجتماعی بیبسونومی 241/0 نشان می دهد. به طور کلی می توان گفت به لحاظ آماری و با 99 درصد اطمینان، همبستگی معناداری میان استنادها و نشانه گذاری های آثار پژوهشگران مورد مطالعه در این پژوهش وجود دارد. این همبستگی برای شبکه اجتماعی مندلی در بالاترین سطح نسبت به دو شبکه اجتماعی سایت یو لایک و بیبسونومی قرار دارد

هدف: هدف این پژوهش شناخت و معرفی مهم ترین معیارهای تولید و ارزیابی کتاب های گویا از دیدگاه کاربران است. روش/ رویکردپژوهش: این پژوهش از لحاظ روش شناسی در زمره پژوهش های کمّی قرار دارد و از روش پیمایش بهره می برد. ابزار پژوهش پرسش نامه محقق ساخته است، جامعه آماری، کاربران کتاب های گویای سایت آدیولیب هستند که با روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شده اند. یافته ها: یافته های این پژوهش حاکی از این مطلب بود که 81 معیار در ذیل 12 ملاک مزیت، انگیزه کاربرد، معیار انتخاب، موضوع مورد علاقه، ویرایش، روایت، موسیقی و صداسازی، تقطیع و نامگذاری، ویژگی و کیفیت صدا، قالب انتشار، شیوه دسترسی و جست وجو و اطلاعات کتاب شناختی (که از کنار هم قرار گرفتن معیارهای مرتبط با هم تشکیل شده اند) در معرض نظر کاربران قرار گرفت و از این میان معیارهای دریافت فایل اینترنتی دانلود شدنی و انتقال به یک دستگاه پخش صوت، انتقال صحیح لحن جمله توسط راوی، فن بیان صحیح راوی، قابلیت اجرا در انواع دستگاه های پخش صوت، صدای مطلوب و دلنشین راوی، تناسب جنس صدا و لحن راوی با نوع متن، امکان جست وجوی کتاب گویا بر اساس موضوع، انتخاب کتاب گویا متناسب با سلیقه و نیاز شخصی، استفاده از موسیقی در آثار کودکان و دریافت کتاب های گویای رایگان از اینترنت بیشترین اهمیت را دارند. اصالت/ ارزش: نتایج این تحقیق برای اولین بار معیارهای تولید و ارزیابی کتاب های گویا را از دیدگاه کاربران مشخص کرد. مشارکت کنندگان مصادیقی از این معیارها را عرضه کردند که توجه به آنها در تولید کتاب های گویا موجب افزایش کیفیت تولیدات می شود.

این مطالعه با هدف تدوین چارچوب راهبردهای کارآفرینی مبتنی بر واقعیت مجازی (VR) که مورد توجه کاربران شبکه های اجتماعی است، انجام شده است. این پژوهش از روش کیفی با استفاده از مصاحبه های نیمه ساختاریافته برای جمع آوری داده ها استفاده کرده است. تعداد 12 نفر از خبرگان در زمینه های مرتبط با واقعیت مجازی و شبکه های اجتماعی به صورت هدفمند برای مطالعه انتخاب شدند. اشباع نظری پس از این مصاحبه ها حاصل شد. داده های جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار MaxQDA تحلیل شدند تا مضامین و الگوهای تکراری شناسایی شوند. این مطالعه به بررسی زیرساخت های فناورانه، ادراک سودمندی، شناخت عمومی، استفاده صحیح، تبلیغات و معرفی، سهولت، چند بعدی بودن، نوین سازی الگوی روابط اجتماعی، کم کردن اهمیت فاصله و مکان، ایمن سازی، پذیرش فرهنگی، نظارت، اصول اخلاقی، تنوع و رشد اجتماعی پرداخته است. تحلیل داده ها نشان داد که 15 مضمون اصلی و 52 مضمون فرعی شناسایی شدند. یافته های کلیدی نشان دادند که زیرساخت های فناورانه موجود، ادراک سودمندی، شناخت عمومی، استفاده صحیح، تبلیغات مؤثر، سهولت استفاده، ویژگی های چند بعدی، نوین سازی الگوی روابط اجتماعی، کاهش اهمیت فاصله و مکان، افزایش امنیت، پذیرش فرهنگی، نظارت مؤثر، رعایت اصول اخلاقی، تنوع در محتوا و رشد اجتماعی برای پیاده سازی موفق راهبردهای کارآفرینی مبتنی بر واقعیت مجازی در شبکه های اجتماعی حائز اهمیت هستند. این نتایج با مطالعات پیشین هماهنگ بوده و نشان می دهد که VR می تواند تجربه های کاربری را تغییر داده، نتایج آموزشی را بهبود بخشیده و از طریق نوآوری های پایدار، رشد اقتصادی را تقویت کند. این مطالعه نتیجه گیری می کند که VR می تواند به طور قابل توجهی راهبردهای کارآفرینی در شبکه های اجتماعی را بهبود بخشد، با افزایش تعاملات اجتماعی و تحریک رشد اقتصادی. برای بهره برداری بهینه از این مزایا، توجه به توسعه زیرساخت های فناورانه، افزایش آگاهی کاربران، اطمینان از امنیت و هماهنگی با استانداردهای فرهنگی و اخلاقی ضروری است. چارچوب پیشنهادی راهنمای جامعی برای بهره برداری از VR در کارآفرینی شبکه های اجتماعی ارائه می دهد.

هدف: پژوهش حاضر به بررسی رابطه میان ویژگی های شخصیت کتابداران و اطلاع رسانان متخصص شاغل در کتابخانه های تخصصی و پژوهشی شهر تهران با خشنودی شغلی آن ها می پردازد. روش: روش پژوهش پیمایشی است و برای گردآوری داده ها از دو پرسشنامه شخصیتی پنج عاملی نئو و پیمایش خشنودی شغلی استفاده شده است. جامعه پژوهش کتابداران و اطلاع رسانان دارای تحصیلات دانشگاهی در رشته کتابداری و اطلاع رسانی شاغل در کتابخانه های تخصصی و پژوهشی شهر تهران است. یافته ها: یافته های حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها حاکی از آن هستند که دو عامل شخصیت روان رنجورخویی و توافق با خشنودی کلی کتابداران و اطلاع رسانان از شغلشان رابطه منفی و معنادار (به ترتیب 05/0p< و 01/0p<) دارند که فرضیه پژوهش را درباره رابطه میان ویژگی های شخصیت و خشنودی شغلی در خصوص این دو عامل شخصیت تأیید می کند. یافته ها میان خشنودی کلی از شغل با ویژگی های جمعیت شناختیِ سن و سابقه کار رابطه معناداری را نشان نمی دهند. نتایج حاکی از رضایت مندی بیشتر مردان نسبت به زنان کتابدار و اطلاع رسان است.

هدف: تعیین رابطه سواد اطلاعاتی با خودکار آمدی رایانه ای و عملکرد تحصیلی دانشجویان دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران هدف پژوهش بوده است. روش: جامعه پژوهش شامل دانشجویان کارشناسی و کارشناسی ارشد دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران است که با استفاده از فرمول نمونه گیری کوکران، 283 نفر (103 نفر کارشناسی و 180 نفر کارشناسی ارشد) به عنوان نمونه انتخاب شدند. این افراد پرسشنامه سواد اطلاعاتی میترمیر و کیوریون (2003) و پرسشنامه خودکار آمدی رایانه ای مورفی و همکاران (1989) را پاسخ دادند. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که بین سواد اطلاعاتی با خودکار آمدی رایانه و عملکرد تحصیلی، رابطه وجود دارد. همچنین بین خودکار آمدی رایانه ای با عملکرد تحصیلی رابطه مثبت ومعناداری دیده می شود؛ یعنی هرچه سواد اطلاعاتی دانشجویان بالاتر باشد، خودکار آمدی رایانه و عملکرد تحصیلی بیشتری دارند و همچنین هرچه خودکار آمدی رایانه ای بیشتری داشته باشند، عملکرد تحصیلی بهتری خواهند داشت. 

هدف: هدف، تحلیل راهبردی وضع کنونی کتابخانه ملی ج.ا.ا در قالب «بازاریابی - محصول» و ارائه راهبردهای پیشنهادی مبتنی بر ماتریس swot است. روش: در ابتدا با استفاده از مصاحبه با 13 نفر از کارمندان متخصص کتابخانه و کاربرد روش تحلیل محتوا، مؤلفه های SWOT استخراج شدند. سپس با استفاده از ابزار پرسشنامه و رتبه بندی مؤلفه ها و با استفاده از ماتریس ارزیابی موقعیت راهبردی، وضعیت کتابخانه ملی ج.ا.ا در مقوله محصول، تعیین و راهبردهای SO، ST، WO، و WT ارائه شده اند. یافته ها: موقعیت راهبردی کتابخانه ملی ج.ا.ا در مقوله محصول، تهاجمی است. برخی راهبردهای پیشنهادی عبارتند از: بهینه سازی فضای آموزشی کتابخانه، بهینه سازی قدرت محتوایی، خدماتی، رقومی و نوع دسترسی، تقویت قابلیت های کیفی خدمات، استفاده مطلوب تر از فرصت های تعاملی و قانونی، تقویت قابلیت های پردازش، تقویت قابلیت های انتشاراتی، استفاده از شیوه های مجموعه سازی متنوع، استفاده از کمپین های بازاریابی، حرکت در مسیر آموزش کتابخانه های دیگر، استفاده از فیلترهای منطقی تر به منظور تشخیص پژوهشگران، همکاری و فعالیت مشترک آرشیو و کتابخانه ملی ج.ا.ا و استفاده از نیروهای بیشتر و ماهرتر برای ارائه خدمات. اصالت: این پژوهش سبب مرور مجدد فلسفه وجودی کتابخانه ملی ج.ا.ا و شفاف شدن نقش متمایز آن در ساختار پژوهشی کشور می شود.

هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر حاکمیت شرکتی، چرخه عمر، و نقدشوندگی دارایی ها بر نرخ مؤثر مالیاتی و شکاف مالیاتی در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد. این پژوهش از نظر ماهیت و روش توصیفی و از نظر هدف، یک پژوهش کاربردی بوده و از آنجایی که در پژوهش حاضر وضعیت موجود متغیرها با استفاده از جمع آوری اطلاعات، از طریق اطلاعات گذشته مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است، در ردیف مطالعات توصیفی و از نوع پس رویدادی گنجانده می شود. در مسیر انجام این پژوهش، سه فرضیه تدوین و 122 شرکت از طریق نمونه گیری به روش حذف سیستماتیک برای دوره زمانی 8 ساله بین 1394 تا 1401 انتخاب شده و داده های مربوط به متغیرهای پژوهش بعد از گردآوری در نرم افزار اکسل با استفاده از نرم افزار آماری ایویوز مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج حاصل از آزمون فرضیات نشان داد چرخه عمر و نقدشوندگی دارایی ها بر نرخ مؤثر مالیاتی تاثیر مستقیم معناداری دارد. همچنین چرخه عمر و نقدشوندگی دارایی ها بر شکاف مالیاتی تاثیر مستقیم معناداری دارد. ولی حاکمیت شرکتی بر نرخ مؤثر مالیاتی و شکاف مالیاتی تاثیری ندارد.

هدف: توجه به زیبایی شناسی یکی از عوامل موثر بر ارتقای تجربه کاربری است. پژوهش حاضر بر آن است تا کدهای زیباشناختی «یک وبسایت» را بر پایه نظریه لایب نیتس شناسایی و بر اساس اهمیت آن ها، رتبه بندی و یک چارچوب مفهومی پیشنهاد نماید.روش شناسی: پژوهش، از روش مرور نظام مند از نوع فراترکیب با رویکرد تحلیل محتوای کیفی استفاده کرده است. جستجوی هدفمند کلیدواژ ای به صورت نظام مند در شش پایگاه گوگل اسکولار، امرالد، وب او ساینس، گنج ایرانداک، جهاد دانشگاهی و پایگاه استنادی جهان اسلام انجام شد. تعداد 1110 منبع بازیابی شدند و با رویکرد پریزما تعداد 64 منبع انتخاب و وارد مطالعه فراترکیب شدند. سپس ضریب اهمیت عوامل شناسایی شده با روش تحلیل محتوای کیفی آنتروپی شانون محاسبه شد. از نظریه زیبایی شناسی «لایب نیتس» و دو مطالعه عوامل زیباشناختی لاوای و ترکتینسکی(2004) و تحلیل وبسایت گو و هال (2009)، به عنوان مبنای کدگذاری کیفی بهره گرفته شد.یافته ها: تعداد 2 مقوله و 4 مفهوم و 75 کد زیبایی شناسی، با انجام فراترکیب حاصل شد. ضریب اهمیت برای کدهای «تایپوگرافی» و «نظم»در مفهوم زیبایی شناسی کلاسیک و مقوله زیبایی شناسی عینی، در رتبه اول و دوم قرار گرفت. تعداد چهل و سه کد زیبایی شناسی دارای ضریب اهمیت بیشتر از صفر مشاهده شدند. یک چارچوب مفهومی برای «زیبایی شناسی یک وبسایت» پیشنهاد شد.نتیجه گیری: توجه به جنبه های عینی و ذهنی زیبایی شناسی یک وبسایت در کنار یکدیگر و مشارکت میان رشته ای در دو حوزه کامپیوتر و علوم اجتماعی در این زمینه توصیه می شود.

هدف این پژوهش مطالعه علم سنجی مقاله های مصرف کالاهای فرهنگی است.این پژوهش از نوع کاربردی و با روش توصیفی-تحلیلی و علم سنجی انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش شامل (556 عنوان) مقاله علمی نمایه شده در پایگاه استنادی کلریویت آنالیتیک از سال 1986-2018 است. ابزار تجزیه و تحلیل اطلاعات نرم افزارهایHisCite, VOSwiever, و اکسل است. یافته ها نشان داد که روند انتشار مقاله ها با کمی نوسان در سال های مختلف صعودی بوده و بیشترین استنادها به مقاله-های قدیمی صورت گرفته و بیشترین موضوع های مقاله ها به ترتیب در حوزه های موضوعی تجارت، اقتصاد، جامعه شناسی، انسان شناسی، مطالعات فرهنگی، اکولوژی، علوم اجتماعی و علوم زیستی است. همچنین یافته ها نشان داد که کشورهای آمریکا، انگلیس، کانادا، ایتالیا و اسپانیا بیشترین تولید مقاله و استنادهای محلی و جهانی و دانشگاه های لندن، گلف، مکواری، لنکستر و سوری بیشترین تولید مقاله و بیشترین استناد محلی و جهانی را دریافت کرده اند و مجله پژوهش مصرف کننده و اقتصاد فرهنگی بیشترین انتشار مقاله و استناد محلی و جهانی را دریافت کرده و بیشتر مقاله ها در مجله های با ضریب تأثیر بالا (Q1) چاپ شده اند. علاوه بر این یافته ها نشان داد که همکاری استنادی نویسندگان کشورها و سازمان ها درکل کمتر است و شبکه هم خدادی کلیدواژه ها نیز پراکندگی بیشتری دارد.نتایج نشان داد که استنادهای محلی به مقاله ها و همکاری علمی نویسندگان در سط محلی بسیار پایین تر از از سطح جهانی است. لذا سیاستگذاران حوزه فرهنگی باید به تقویت همکاری های علمی در سطح محلی و بین المللی پرداخته و انگیزه های لازم برای افزایش همکاری های علمی را در بین نویسندگان، کشورها و سازمان ها ایجاد کنند.

مقدمه و اهداف: تحول دیجیتال مفهوم به نسبت جدیدی در محیط کتابخانه های دانشگاهی است و به یکی از مفاهیم کلیدی موفقیت و پایداری برای کتابخانه ها در محیط رقابتی اطلاعات تبدیل شده است. نبود پژوهش های بنیادین و مبهم بودن ملزومات ساخت آن برای کتابخانه ها به ویژه در بافت کتابخانه های دانشگاه های دولتی ایران این نیاز را پدید می آورد تا ملزومات تحول دیجیتال را در کتابخانه های دانشگاه های دولتی ایران بررسی کنیم. برای این هدف پیش تر پژوهشی با روش دلفی انجام شده و مجموعه ای از عوامل مؤثر بر تحول دیجیتال کتابخانه های دانشگاه های دولتی ایران را در قالب مدل ارائه کرده است. بنابراین، هدف پژوهش حاضر سنجش اعتبار مدل تحول دیجیتال کتابخانه های دانشگاه های دولتی زیرنظر وزارت علوم، تحقیقات و فناوری است.روش ها: رویکرد این پژوهش کمی با روش پیمایشی و ابزار پرسشنامه محقق ساخته است. جامعه آماری مورد بررسی 753 نفر از مدیران، معاونان و کتابداران کتابخانه های مرکزی و نیز اعضای هیئت علمی رشته علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه های دولتی زیرنظر وزارت علوم، تحقیقات و فناوری بودند و نمونه آماری پژوهش 258 نفر از آنان بودند که روش نمونه گیری براساس نمونه گیری در دسترس و سپس طبقه ای انجام شد. اعتبار مدل پژوهش با کاربرد روش های «مدل سازی معادلات ساختاری» و نرم افزار «پی ال اس» بررسی شد.یافته ها: یافته های پژوهش گویای آن است که مدل تحول دیجیتال کتابخانه های دانشگاه های دولتی زیرنظر وزارت علوم، تحقیقات و فناوری ایران که در قالب 7 بُعد اصلی، 25 مفهوم و 139 مؤلفه ارائه شده بود از سه جنبه برازش مدل اندازه گیری، برازش مدل ساختاری و برازش مدل کلی از تناسب و کیفیت خوبی برخوردار بوده و پرسشنامه حاصل از آن روایی و پایایی مناسبی دارد.بحث و نتیجه گیری: مدل پیشنهادی از تبیین قابل قبولی برای شناسایی الزامات و عوامل مؤثر بر تحول دیجیتال کتابخانه های دانشگاه های دولتی زیرنظر وزارت علوم، تحقیقات و فناوری ایران برخوردار است و می تواند راهنمای خوبی برای پیاده سازی تحول دیجیتال در این کتابخانه ها باشد.اصالت: این پژوهش می تواند به درک بهتر الزامات و عوامل موثر بر تحول دیجیتال کتابخانه های دانشگاه های دولتی ایران یاری رسانده و زمینه را برای ارتقای عملکرد آن ها در عرصه رقابتی اطلاعات فراهم آورد.