شهرام صحاوی

یوهان گوتفرید هردر نه تنها در ایران، بلکه در آلمان نیز علیرغم تحقیقات فزاینده و زایدالوصفى که پیرامون آثار گستردهء وى به عمل آمده است، متفکری ناشناخته است، این امر شاید از روح انزواطلب وى نشات گرفته باشد و یا اینکه گستردگى و تنوع آثار وى که حوزه هایى شامل: الهیات، تاریخ، ادیان، فلسفه، تبارشناسى، شعر، هنر، نقد ادبى، جامعه شناسی، علوم طبیعى، زبان شناسی و حتى سیاست را دربر مى گیرد، مى تواند دلیل دیگرى بر این مدعا باشد. اما آنچه که راهیابى به تفکر این فیلسوف جامع العلوم را به غایت دشوار مى سازد، عدم انسجام و یکپارچگى آثار وى است. این مقاله برآنست که به بررسی پار ه اى از آراء و ابوا ب هردر دربارهء مبدا منشاء زبان و نسبت آن با شعر بپردازد. در نگاه نخست زبان وسیله ای برای شناخت اشیاء پیرامونی، درک معانى و بیان مقاصد انسان است. حال این سؤال فراروی ما قرار مى گیرد که چه نسبتی میان این وجه از زبان با شعر که اوج تجلى روحانى و آسمانى است، برقرار است؟ هردر از منظرى کاملاً متفاوت با نظریه های رایج زبانشناسى قرن هجدهم، به این پرسش پاسخ مى دهد. بى گمان آنچه را که نگارنده نیز در این باره بنگارد، برى از کاستى نخواهد بود، اما شاید دریچه اى باشد، هر چند کوچک، اما گشوده به افقى دوردست.

امروزه استفاده از فناوری های آموزشی زبان در حال گسترش است. یادگیری الکترونیکی واژگان یکی از این عرصه هاست که پلتفرم های آموزشی گوناگونی را متناسب با خواست های زبان آموزان ارائه می کند. دویچه وله و دویچ اینفو دو وبسایت شناخته شده درحوزه آموزش زبان آلمانی هستند. مطالعه حاضر درصدد بازشناسی نقاط قوت و ضعف این دو وب سایت در ارائه واژگان آلمانی است. در این مطالعه، مسئله این است که این پلتفرم ها از چه رویکردهایی برای آموزش واژگان آلمانی استفاده می کنند. بر این اساس دو پرسش مورد نظر بود: یکی این که در این دو وبسایت، کدام روش ها و تمرین ها برای یادگیری واژگان پایه در سطح A1 استفاده می شود. دیگر آن که سبک های یادگیری فردی بر نتایج یادگیری چه تاثیری دارند؟ این پژوهش با تکیه بر رویکرد نظریِ اکتساب واژگان محدود به کلاس درس و نظرات راینر بن واٌلیور بایرلاین انجام شده است. این مطالعه با استفاده از روش تحلیل محتوا صورت گرفته است که پس از استخراج تمرین های ارائه شده در هر دو وب سایت باتوجه به معیارهای نظری بن و بایرلاین مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که دویچه وله بیشتر ازرویکردهای سمعی بصری استفاده کرده و از نظر متنوع بودن موضوعات روزمره پیشرو است و بر روش های یادگیری سریع و مؤثر تکیه دارد. در مقابل دویچ اینفو بیشتر بر یادگیری در زمینه تاکید دارد که جزء بهترین رویکردها برای ذخیره لغات در حافظه بلند مدت به شمار می رود. بر این مبنا زبان آموز می تواند بسته به نیازها، بودجه زمانی و سبک یادگیری فردی خود در مورد انتخاب پلتفرم تصمیم بگیرد.