سپیده پوری

با تغییرات سریع اقلیمی، خطر مخاطرات محیطی، از جمله سیل های ناگهانی و ویرانگر، به شدت افزایش یافته است. تغییرات آب وهوایی جهانی باعث ناپایداری الگوهای بارندگی، افزایش شدت طوفان ها و بالا رفتن سطح آب رودخانه ها شده که در نهایت منجر به بروز سیلاب های گسترده در مناطق مختلف می شود.در کنار عوامل طبیعی، نحوه واکنش جوامع انسانی به این خطرات نقش مهمی در میزان آسیب پذیری آن ها دارد. مفاهیم روان شناختی مانند دلبستگی به مکان به عنوان یکی از عوامل کلیدی در شکل گیری ارتباطات انسان و محیط مطرح می شوند. دلبستگی شامل پیوندهای عاطفی، شناختی و تجربی افراد با مکان زندگی شان است و می تواند بر میزان ادراک خطر و اقدامات پیشگیرانه تأثیرگذار باشد. پژوهش حاضر این فرضیه را مطرح می کند که رابطه بین دلبستگی به مکان، ادراک خطر محیطی و رفتار پیشگیرانه در کشورهای مختلف، بسته به زمینه های فرهنگی، متفاوت است. این مطالعه دو شهر ویبو والنتیا (ایتالیا) و بابل (ایران) را که احتمال وقوع سیل در آن ها بسیار بالا است، مقایسه کرده است. نتایج حاکی از آن است که افراد با دلبستگی بالا به مکان، ادراک بیشتری از خطر دارند و تمایل بیشتری به اتخاذ رفتارهای پیشگیرانه نشان می دهند. همچنین تأثیر دلبستگی به مکان بر ادراک خطر و رفتار پیشگیرانه در بابل بیشتر از ویبو والنتیا بود. پژوهش حاضر بر اهمیت عوامل روان شناختی در مدیریت مخاطرات محیطی تأکید دارد و نشان می دهد که توجه به دلبستگی به مکان می تواند به سیاست گذاری های مؤثرتر جهت کاهش خسارات ناشی از بلایای طبیعی کمک کند. با بررسی تفاوت های فرهنگی، نتایج این مطالعه می تواند در تدوین برنامه های مدیریت بحران بسیار مفید و کاربردی باشد.

در دهه گذشته، توسعه نظریه های مرتبط با شهرهای پایدار، شهرهای اکولوژیک، اکوسیستم ها، شهرهای هوشمند و شهرهای سبز، توجه طراحان و برنامه ریزان شهری را به ضرورت ایجاد هماهنگی میان طراحی شهری و طبیعت معطوف کرده است. متخصصان همواره بر اهمیت پایداری محیط زیست، مواجهه با چالش های اقلیمی و ادغام اصول اکولوژیکی در برنامه ریزی شهری تأکید داشته اند. این رویکرد بیانگر تعهدی گسترده به ایجاد محیط های شهری تاب آور است که نه تنها با تغییرات اقلیمی سازگار می شوند، بلکه تأثیرات منفی آن را نیز کاهش داده و زمینه ساز زندگی پایدار می شوند.این پژوهش به بررسی ویژگی های ریزاقلیم شهری که بر محله های مسکونی تأثیرگذار است، از طریق برنامه ریزی و طراحی شهری می پردازد. فرم های مختلف بلوک های شهری، ریزاقلیم های گوناگونی ایجاد می کنند که سطح آسایش متفاوتی برای شهروندان فراهم می آورد. پژوهش حاضر، به مقایسه موضوع آسایش حرارتی فضای باز در فصل زمستان (۲۰ دسامبر) شهر تبریز برای سه فرم رایج بلوک های مسکونی (حیاط دار، خطی و منفرد) پرداخته است. برای این منظور، از نرم افزار ENVI-met جهت شبیه سازی دمای هوا، شاخص میانگین پیش بینی شده (PMV)، سرعت باد و رطوبت نسبی استفاده شده است تا مشخص شود کدام یک از این بلوک های رایج برای اقلیم سرد تبریز مناسب تر است. هدف اصلی پژوهش، روشن سازی تأثیر فرم بلوک ها بر آسایش حرارتی فضای باز در مساکن تبریز است. در این مطالعه، با حفظ تراکم ساختمانی ثابت، اثرات فرم های مختلف شهری بر آسایش حرارتی مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج نشان می دهد که در فصل زمستان، مدل های حیاط دار و منفرد تأثیر بیشتری بر آسایش حرارتی فضای باز ساکنان دارند. شبیه سازی مدل خطی حاکی از آن است که این فرم در این منطقه مناسب نیست و نمی تواند آسایش حرارتی مطلوبی برای مساکن در فصول سرد فراهم کند.