سیاوش احمدپور

این پژوهش با هدف بررسی رابطه بین ابعاد هویت فرهنگی جمعی و مشارکت اجتماعی شهروندان تبریزی انجام شد. روش پژوهش از نوع توصیفی-تحلیلی و همبستگی بود و داده ها از طریق پرسشنامه های استاندارد و معتبر جمع آوری شدند. جامعه آماری شامل شهروندان بالای ۱۸ سال شهر تبریز بود و حجم نمونه ۳۸۶ نفر تعیین شد. داده ها با استفاده از روش های آماری شامل همبستگی پیرسون و رگرسیون چندمتغیره تحلیل شدند. یافته های پژوهش نشان داد که هویت فرهنگی جمعی به طور معناداری بر مشارکت اجتماعی تأثیر می گذارد. به طور خاص، هویت دینی و هویت قومی درون مرزی بیشترین تأثیر مثبت را بر مشارکت اجتماعی داشتند، درحالی که هویت جهانی تأثیر منفی بر مشارکت اجتماعی نشان داد. هویت ملی و هویت قومی برون مرزی تأثیر قابل توجهی بر مشارکت اجتماعی نداشتند. ضریب تعیین تعدیل شده مدل رگرسیون نشان داد که ابعاد هویت فرهنگی جمعی حدود ۳۱ درصد از واریانس مشارکت اجتماعی را تبیین می کنند. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که تقویت برخی از ابعاد هویت فرهنگی، به ویژه هویت دینی و هویت قومی درون مرزی، می تواند به افزایش مشارکت اجتماعی شهروندان منجر شود. از سوی دیگر، هویت جهانی ممکن است. به دلیل ایجاد تعارض بین هویت محلی و جهانی، مانعی برای مشارکت فعال شهروندان باشد. این یافته ها اهمیت توجه به هویت فرهنگی جمعی را در برنامه ریزی های اجتماعی و فرهنگی برای افزایش مشارکت اجتماعی و تقویت انسجام اجتماعی در جوامع چندفرهنگی مانند تبریز نشان می دهد. برگزاری کارگاه ها و دوره های آموزشی برای افزایش آگاهی شهروندان درباره اهمیت مشارکت اجتماعی و نقش هویت فرهنگی در شکل گیری رفتارهای اجتماعی می تواند مؤثر باشد.