زینب مظفری ویشکایی

امروزه شبکه های اجتماعی آنلاین که به بستری برای فعالیت های اقتصادی تبدیل شده اند، فضای مناسبی برای کسب وکارهای روستایی جهت ارتقای عملکردشان به شمار می آیند لیکن بسیاری از فعالان اقتصادی روستایی گرایشی به استفاده از این شبکه ها ندارند. هدف از پژوهش حاضر، بررسی ادراک صاحبان مشاغل روستایی شهرستان خمام از نقش شبکه های اجتماعی در بهبود کسب وکارشان است به صورتی که درک ذهنی و عینی آن ها را به صورت تطبیقی تحلیل کرده است. بدین منظور درک عینی گروهی از صاحبان مشاغل روستایی که استفاده از شبکه های اجتماعی مانند: اینستاگرام، واتساپ، تلگرام و ایتا را از نزدیک تجربه کرده بودند در مقایسه با درک ذهنی گروهی که از هیچ یک از این شبکه ها بهره نمی بردند مورد مطالعه قرارگرفت. روش پژوهش ترکیبی بوده و داده ها با استفاده از پرسش نامه شامل 34 پرسش نامه درک ذهنی و 91 پرسش نامه درک عینی جمع آوری شده و با آزمون «من ویتنی» و تحلیل محتوای کمّی تجزیه وتحلیل شدند. نتایج نشان داد که هر دو گروه تأثیر استفاده از شبکه های اجتماعی بر عملکرد کسب وکار را بالاتر از حد میانه ارزیابی کرده اند اما بین ادراک دو گروه تفاوت معناداری وجود دارد. گروه استفاده کننده از شبکه های اجتماعی با میانگین ۱۵۸.۸۲ نسبت به گروه غیر فعّال در فضای آنلاین با میانگین ۱۱۴ ، نقش پررنگ تری برای شبکه های اجتماعی قائل بودند. همچنین گروه غیرفعّال در شبکه های اجتماعی به دو دسته تقسیم می شوند: دسته اول نگرش مثبتی نسبت به شبکه های اجتماعی دارند اما با موانع مختلفی برای استفاده از آن ها مواجه اند و دسته دوم نگرش منفی نسبت به کارایی این شبکه ها دارند که ناشی از تصور ذهنی مبنی بر عدم سودمندی شبکه های اجتماعی است.