سعیده شکورزاده اردبیلی

هدف پژوهش حاضر بررسی شکاف جنسیتی در شاخص فرصت و مشارکت اقتصادی در برنامه های پنجم و ششم توسعه و مقایسه آنها با یکدیگر است. شاخص فرصت و مشارکت اقتصادی یکی از چهار شاخصی است که توسط مجمع جهانی اقتصاد بر پایه یکسری داده ها رصد شده و بر اساس آن کشورها سالیانه امتیازبندی و رتبه بندی می شوند. پرسش این است که برنامه های پنجم و ششم توسعه چه دیدگاهی نسبت به شکاف جنسیتی در شاخص فرصت و مشارکت اقتصادی داشته اند؟ با توجه به اینکه برنامه پنجم توسعه در دولت اصولگرای احمدی نژاد و برنامه ششم در دولت اعتدال روحانی تدوین و عملیاتی شده اند، فرضیه این است که در برنامه پنجم اغلب به حمایت اقتصادی از زنان سرپرست خانوار در جهت حمایت از نهاد خانواده و در برنامه ششم حمایت از زنان در جهت فرصت بیشتر برای مشارکت در توسعه کشور صورت گرفته است. پژوهش حاضر با استفاده از روش تحلیل مضمون در ابتدا متن قانون برنامه های توسعه پنجم و ششم را بررسی کرده، سپس با استخراج مضامین پایه ای، سازمان دهنده و فراگیر، میزان توجه دولت های اصولگرا و اعتدال به شاخص فوق را به دست آورده است. در ادامه با بررسی آمار و ارقام داخلی و همچنین امتیاز و رتبه ایران در مجمع جهانی اقتصاد، به مقایسه شکاف جنسیتی در برنامه های پنجم و ششم پرداخته است. آمارها و ارقام داخلی و رتبه و امتیاز ایران در گزارش های مجمع جهانی اقتصاد نشان می دهد که برنامه پنجم نسبت به برنامه ششم عملکرد بهتری در این شاخص داشته است.