هاجر ریگی

این پژوهش به بررسی استعاره های مفهومی در مثنوی لیلی و مجنون نظامی، با تمرکز بر دو حوزه «پدیده های طبیعی» و «حیوانات»، براساس نظریه آمیزه مفهومی فوکونیه و ترنر (۲۰۰۲-۱۹۹۸) می پردازد. در این نظریه، استعاره ها با استفاده از فضاهای ذهنی (دو فضای دروندادی، یک فضای عام، و یک فضای آمیخته) تحلیل می شوند. یافته ها نشان می دهد که از میان ۱۱۰۰ استعاره شناسایی شده، حوزه های «پدیده های طبیعی» با بسامد ۲۱۳ (۱۹.۳۶%) و «حیوانات» با بسامد ۱۵۲ (۱۳.۹%) بیشترین کاربرد را داشته اند. آزمون آماری خی-دو (با مقدار ۲.۲e-۱۶) تأیید کرد که تفاوت میان فراوانی های این استعاره ها معنادار است (p<0.05). نتایج بیانگر آن است که نظامی از این حوزه های مفهومی برای بازتاب جهان ملموس و مفاهیم انتزاعی بهره برده و پیوندی عمیق میان طبیعت، حیوانات، و تجربیات انسانی ایجاد کرده است. بسامد بالای این استعاره ها همچنین نشان دهنده توجه ویژه ی شاعر به زندگی عینی و تعامل انسان با محیط است. این پژوهش بر غنای تصویرپردازی نظامی و کاربرد هدفمند استعاره ها در انتقال مفاهیم انسانی تأکید دارد.