فاطمه برغون

یکی از مباحث بسیار مهم در فهم قرآن بحث ظاهر و باطن قرآن است. در برخی روایات برای قرآن هفت بطن شمرده شده است. فهم ظاهر قرآن برای بسیاری از افراد ممکن است، اما فهم باطن قرآن و بطونِ بطون آن برای همه ممکن نیست. یکی از آیات قرآن کریم که فهم آن و مراد حقیقی متکلم از آن در میان دانشوران مسلمان اختلاف بر انگیز شده آیات ۱۹ تا ۲۲ سوره الرحمن است. در این آیات از دو دریا یاد شده که به رغم تلاقی با هم درنمی آمیزند و از این دو دریا لؤلؤ و مرجان به دست می آید. این پژوهش به بررسی تطبیقی دیدگاه دو تن از مفسران برجسته شیعه و اهل سنت، یعنی جوادی آملی و آلوسی، پرداخته است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که این دو مفسر، در تفسیر ظاهری «مرج البحرین» و «لؤلؤ» و «مرجان» در آیات پیش گفته، با وجود اختلافات، اشتراک نظر هم دارند، ولی در تفسیر باطنی آیات با یک دیگر اختلاف کامل دارند.