زهرا ضامن قدیرلی

صندوق های سرمایه گذاری ازجمله روش های سرمایه گذاری غیرمستقیم است که در سالیان اخیر مورد استقبال بازار سرمایه قرار گرفته است. صندوق های سرمایه گذاری کالایی باتوجه به تأثیر آن بر اقتصاد واقعی می تواند نقش مؤثری در مدیریت بازار کالاهای مختلف داشته باشد؛ ازجمله مهم ترین کارکردهای آن کاهش سفته بازی مخرب بر روی کالای مدنظر در بازار است که منجر به افزایش عدالت اجتماعی که از اهداف اقتصاد اسلامی است می شود. مقاله حاضر درصدد است فرصت ها و چالش های این صندوق ها را براساس نگرش اقتصاد اسلامی استخراج کند و به واسطه آن نقش این صندوق ها در چارچوب اقتصاد اسلامی تبیین شود. روش تحقیق مدنظر با توجه به ماهیت موضوع خبره محور است که براساس نمونه آماری تعداد 10 نفر از خبرگان مالی و اقتصاد به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی مزایا، معایب و چالش های صندوق های کالایی اولویت بندی شد. نتایج نشان داد که نوسانات مبتنی بر بازار در رتبه اول چالش های صندوق کالایی قرارگرفته است. پس ازآن بحران های سیاسی، بحران های اقتصادی قرار داشتند. همچنین نتایج به دست آمده نشان دهنده اهمیت بالای سفته بازی و تأثیر آن بر قیمت کالا در بازار اقتصاد واقعی به عنوان چالش های صندوق کالایی از منظر اقتصاد اسلامی است. مدیریت حرفه ای سرمایه، متنوع سازی ریسک و توسعه بازارهای کالایی درزمینه محصولات صادراتی ازجمله مزیت های صندوق های کالایی برشمرده شد.