عروض دودویی، نام گذاری و طبقه بندی ریاضی کلیه وزن های کمی ممکن(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
زبان و زبان شناسی دوره ۱۹ پاییز و زمستان ۱۴۰۳ شماره ۴۰
249-276
حوزههای تخصصی:
طبقه بندی وزن شعر مساله ای است که قرن هاست عروضیان مشغول چالش با آن هستند و برای حل این مساله، شیوه های زیادی را ابداع کرده اند . عروض دودویی، روشی مبتنی بر ریاضیات برای طبقه بندی وزن شعر ارائه می دهد. این روش دو قسمت دارد : قسمت اول «نام گذاری دودویی» است که در آن به هر رشته وزنی، یک نام یکتا به اسم «کد وزن» تخصیص داده می شود . قسمت دوم «بحر دودویی» است که وزن ها را طبقه بندی می کند. مهم ترین ویژگی های عروض دودویی عبارت است از : توانایی نام گذاری و طبقه بندی هر وزن ممکن، شیوه نام گذاری و طبقه بندی علمی و مبتنی بر ریاضیات، یکتا بودن نام هر وزن، تبدیل ساده نام وزن به رشته وزنی و برعکس، مستقل بودن نام گذاری از رکن بندی با توجه به قراردادی بودن رکن بندی. این روش با توجه به ریاضی بودن می تواند به عنوان مبنایی برای پژوهش های نرم افزاری عروض در نظر گرفته شود، همچنین کد وزنی یکتای آن که یک عدد مبنای شانزده است، توانایی یکپارچه سازی اطلاعات راجع به وزن ها را دارد. علاوه بر این موارد، می توان بر مبنای این کد یکتا، «فرهنگ وزن ها» را پدید آورد که مانند یک لغت نامه در آن همه وزن های موجود در شعر فارسی گردآوری، نام گذاری و طبقه بندی می شوند و هر وزن دارای پرونده ای حاوی اطلاعات مرتبط می شود.