اقدس احمدپور

از دوره نوجوانی به عنوان دروازه ای به سمت سلامت بزرگسالی و آینده سلامت جمعیت تعبییر شده است. نوجوانی سبک زندگی، عادت های مرتبط با سلامت و ارزش هایی را شکل می دهد و این الگوهای رفتاری می تواند در طول زندگی بر سلامت تاثیرگذار باشند. هدف پژوهش حاضر بررسی رفتار سلامت جویانه و عوامل پیش بینی کننده آن در میان نوجوانان می باشد؛ که در این راستا 330 نفر از نوجوانان واجد شرایط به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله و طبقه ای در منطقه 16 تهران انتخاب شده و مورد بررسی قرار گرفتند. بر اساس مدل پژوهشی تحقیق متغیرهای تاثیرگذار به دو دسته مشخصه های جمعیتی و اجتماعی (شامل: سن، جنس، بُعد خانوار، سابقه مهاجرتی، تحصیلات والدین، توجه والدین و دوستان به رفتار سلامت جویانه) و متغیرهای احساسات و شناخت های اختصاصی رفتار (شامل: فواید و موانع درک شده رفتار سلامت جویانه، احساس خودکارآمدی درک شده و حمایت اجتماعی درک شده) تقسیم شدند. نتایج مطالعه حاضر بیانگر آن است که رفتار سلامت جویانه نوجوانان مورد مطالعه در وضعیت مطلوبی قرار ندارد. میانگین رفتار سلامت جویانه نوجوانان دختر در مجموع بالاتر از نوجوانان پسر است که این تفاوت اگر چه به لحاظ آماری معنادار است ولی اندک است. نتایج تحلیل چند متغیره حکایت از آن دارد که متغیرهای احساسات و شناخت های اختصاصی رفتار نقش تعیین کننده تری در تبیین و پیش بینی رفتار سلامت جویانه نوجوانان دارند. با ورود همه متغیرهای به مدل تحلیل رگرسیونی متغیرهای فواید درک شده و حمایت اجتماعی ادراک شده به صورت مثبت و موانع درک شده به صورت منفی بیشترین تاثیر را در رفتار سلامت جویانه نوجوانان دارند. همچنین تاثیر متغیر تحصیلات والدین نیز به صورت مثبت معنادار می باشد. بنابراین می توان گفت آگاهی بخشی در راستای فواید رفتار سلامت جویانه و افزایش حمایت اجتماعی و کاهش موانع درک شده نقش کلیدی در افزایش رفتار سلامت جویانه نوجوانان و در نتیجه کاهش بار بیماری و اختلال در سلامتی در طول چرخه زندگی دارد.