محمد رضازاده فلاح اناری

منطقه غرب آسیا به خصوص حوزه خلیج فارس و دریای عمان ازلحاظ وجود منابع عظیم نفت و گاز و همچنین شرایط خاص زیست محیطی دارای اهمیت خاصی است. حساسیت های راهبردی موجود در این منطقه و همچنین تنش های سیاسی، نظامی و موضوعات اقتصادی، باعث شده است تا مسائل مهمی همچون آلودگی زیست محیطی در این منطقه تحت الشعاع قرار بگیرد. باید متذکر شد که خلیج فارس از نظر جغرافیا، دریایی در حالت نیمه بسته است. این موضوع در مقایسه با دریاهای آزادی که با آن ها در ارتباط است باعث شده، ظرفیت لایروبی بسیار کمتری داشته باشد. همین علت باعث شده آلاینده ها در خلیج فارس برای مدت طولانی تری باقی بمانند. این وضعیت در اثر عواملی مانند نفت و آلودگی های منشعب شده از آن، نظامی گری و در پی آن تخریب زیست محیط، نمک زدایی آب دریا جهت شیرین سازی و ساخت جزایر مصنوعی تشدید شده است. سؤال اصلی در این مقاله این است که چگونه می توان از تهدیدهای موجود در حوزه خلیج فارس به نظر گاه مشترک بین کشورهای این منطقه رسید تا زمینه همگرایی ایجاد شود. در این مقاله بنا بر نظریه مکتب کپنهاگ که امنیت را در ابعاد موسع تعریف می کند؛ لازم است کشورها، بخش توسعه ای خود را برای همکاری های جمعی بسیج کرده و زیست منطقه گرایی را در مقیاس های منطقه ای و فراملی عملیاتی کنند. فرضیه این مقاله این است که می شود با ایجاد مشوق هایی در سطح منطقه ای و فرا منطقه ای کشورها را ملزم به رعایت قوانین و مقررات دریایی کرد. این تحقیق با روش توصیفی - تحلیلی بررسی و جهت جمع آوری منابع از داده های کتابخانه ای و اینترنتی استفاده شده است.