حسن فتاحی

مقدمه و اهداف: بازسازی دکل حفاری نفت یکی از بهترین گزینه های جایگزین برای اجاره این تجهیز سرمایه ای است، زیرا هزینه اجاره آن، ده ها هزار دلار در روز است. این پژوهش، به زمانبندی فعالیت ها و برنامه ریزی موجودی زنجیره تامین پروژه بازسازی دکل حفاری سینا 1 می پردازد. از آنجا که سابقه انجام چنین کاری در کشور وجود ندارد، زمانبندی پروژه در شرایط عدم قطعیت فعالیت ها انجام می شود. علاوه بر این، عدم قطعیت در زمان اجرای فعالیت ها باعث ارتقای شناخت صاحبان پروژه از زمانبندی شان شده و دید گسترده تری نسبت به پروژه و فعالیت های آینده ایجاد می کند. در این مدل، هزینه های پیمانکار و تأمین کنندگان به صورت همزمان مورد توجه قرار گرفته و زمانبندی نامطمئن فعالیت ها و برنامه ریزی سفارشات به شکلی انجام می شود که هزینه کلی زنجیره به حداقل برسد. روش: با توجه به تعداد زیاد متغیرها و محدودیت های موجود در مدل ریاضی زمان بندی فعالیت های زنجیره تأمین، مسأله مورد بررسی در دسته مسائل پیچیده  NP-hard قرار می گیرد. به همین دلیل برای حل چنین مسائلی از روش های فراابتکاری استفاده می شود که در مقایسه با روش های دقیق، در زمان کمتری پاسخ های نزدیک به بهینه ارائه می دهند. در این پژوهش، از الگوریتم الکترومغناطیس به منظور حل این مسأله استفاده شده است. این الگوریتم بر روی یک پروژه واقعی (بخش پایه های دکل حفاری سینا 1) به کار گرفته شده است. یافته ها: مدل ریاضی ارائه شده در این پژوهش، با استفاده از الگوریتم الکترومغناطیس در محیط نرم افزار متلب کدنویسی شده است که پارامترهای ورودی مسئله، شامل پارامترهای عمومی و پارامترهای کنترلی الگوریتم فراابتکاری الکترومغناطیس می باشد. پارامترهای عمومی مربوط به مشخصات پیمانکار، تأمین کننده، فعالیت ها، منابع و مواد مصرفی می باشند. به منظور اثبات کارایی و کارآمدی الگوریتم الکترومغناطیس طراحی شده، سه مسئله انتخاب گردید. مسئله اول شامل پنج فعالیت است، مسئله دوم در واقع همان پنج فعالیت مسئله اول اما با دو تأمین کننده می باشد، و مسئله سوم با ابعاد بزرگ تر انتخاب شد. ابتدا با استفاده از نرم افزار ایمز جواب دقیق برای مسئله به دست آمده، سپس جواب ها و زمان حل به دست آمده از الگوریتم الکترومغناطیس با آن مقایسه شد. باید به این نکته توجه کرد که با افزایش ابعاد مسئله، زمان رسیدن به جواب در نرم افزار AIMMS به صورت قابل توجهی (به صورت نمایی) افزایش می یابد. الگوریتم الکترومغناطیس ارائه شده با توجه به زمان حل، عملکرد قابل قبولی را نشان می دهد. زمان جواب الگوریتم فراابتکاری الکترومغناطیس برای حل مسئله نمونه 115 ثانیه است ولی زمان رسیدن به جواب توسط نرم افزار دقیق ایمز حدود 747 ثانیه است. همچنین اختلاف نسبی الگوریتم فراابتکاری الکترومغناطیس نسبت به نرم افزار دقیق ایمز تقریبا یک درصد می باشد. در آخر نیز برای تحلیل حساسیت از تاثیر روش های مختلف پرداخت بر هزینه زنجیره تامین پروژه، استفاده شده است. نتیجه گیری: در این پژوهش، مدل سازی و حل مسئله زنجیره تامین پروژه دو سطحی شامل پیمانکار و تامین کنندگان ارائه شده است که هزینه های مربوط به پروژه و موجودی برای هر دو عضو زنجیره کمینه سازی شده است. با مقایسه نتایج حاصل از روش دقیق و الگوریتم الکترومغناطیس، مشخص شد که زمان حل با استفاده از الگوریتم الکترومغناطیس به طور قابل توجهی کمتر از زمان حل در روش دقیق است. علاوه بر این، اختلاف نسبی کیفیت نتایج تقریباً به یک درصد محدود می شود. این موارد به خوبی نشان دهنده اثربخشی و کارآمدی الگوریتم پیشنهادی هستند. نتایج به دست آمده نشان می دهد که الگوریتم الکترومغناطیس پیشنهادی برای این مساله، الگوریتمی موثر و دارای همگرایی به جواب بهینه می باشد.

هدف: هدف از این پژوهش، شبیه سازی فرآیندهای خارجی و داخلی انبار پوشاک یک سازمان دفاعی و ارائه سناریوهای بهبود می باشد. روش: در این تحقیق، ابتدا فرایندهای مختلف در سیستم انبارداری شرکت پوشاک ساتر سبز (وابسته به سازمان دفاعی)، شناسایی شد و سپس ورودی ها، پردازش ها و خروجی های سیستم، مورد بررسی قرار گرفت و این سیستم برای مدت یک سال کاری، شبیه سازی شد. به منظور پیاده سازی مدل، از نرم افزار شبیه سازی ارنا استفاده شد. برای شبیه سازی سیستم واقعی فرایند های انبار، گام های زیر طی شده است: تعریف مساله، مدل سازی، جمع آوری و تحلیل اطلاعات مورد نیاز (تعیین توابع توزیع از طریق آزمون های زیبندگی)، طرح آزمایش مدل، احراز اعتبارمدل. یافته ها: در این تحقیق، دو سناریوی بهبود شامل «تشکیل روزانه جلسات کمیسیون» و «ارسال مستقیم مواد اولیه به تولیدی ها» احصا شد که اجرای سناریوی اول، باعث حذف فرایند در یکی از انبار موقت ها شده است و اجرای سناریوی دوم، باعث کاهش زمان حضور سه نهاد «محصول نهائی»، «مواد اولیه» و «صدور حواله توزیع» در مدل شبیه سازی شده است. نتایج: نتایج پژوهش نشان می دهد که از بین فرآیندهای خارجی انبار، فرایند «برآورد و تامین محصول نهایی» بیشترین زمان را به خود اختصاص می دهد و از بین فرآیندهای داخلی انبار، بیشترین زمان انجام فرایند مربوط به فرایند «انبار موقت شماره 2 و 1»، می باشد. از این رو، اتخاذ تصمیمات کاهش زمان هر یک از این فرآیندها موجب بهبود عملکرد مدیریت انبار می گردد که در این تحقیق، دو سناریوی کاربردی در مدل شبیه سازی اجرا شد و نتایج آن در متن تحقیق و بخش یافته ها تشریح شد.