محسن ظریفی خامنه

مقدمه: هدف پژوهش، تحلیل عوامل مؤثر بر توسعه فرهنگ دوچرخه سواری با رویکرد ترویج ورزش شهروندی بود.روش پژوهش: پژوهش حاضر، کاربردی، روش انجام آن کمّی، از نوع پژوهش های مدلسازی معادلات ساختاری بود. جامعه آماری تمامی متخصصان، کارشناسان دوچرخه سواری و ورزش شهروندی بودند که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند (175=N) . ابزار تحقیق، پرسشنامه محقق ساخته برگرفته از مطالعات کتابخانه ای و مصاحبه با خبرگان بود که پایایی آن از طریق آلفای کرونباخ محاسبه شد (89/0=α) به منظور بررسی ساختار عاملی ابزار از آزمون تحلیل عاملی اکتشافی با چرخش واریماکس، برای بررسی روایی سازه از تحلیل عاملی اکتشافی و برای بررسی تحلیل عاملی تأییدی ابزار از روش حداقل مربعات جزئی از طریق نرم افزار Pls استفاده شد.یافته ها: نتایج نشان داد از بین عوامل مختلف همچون مدیریت ارتباط بخش علمی و اجرایی ورزش، تمرکز بر مهارت افزایی جوانان، برنامه ریزی اصولی، عوامل سیاسی اقتصادی با بار عاملی (89/0) و حمایت سازمان های مرتبط (86/0) بیشترین تأثیر را داشتند.نتیجه گیری: بر اساس نتایج تحقیق به منظور ترویج و توسعه فرهنگ دوچرخه سواری باید ظرفیت های استفاده از دوچرخه را در سطح شهرها افزایش داد. در این زمینه پیشنهاد می شود علاوه بر همکاری همه جانبه نهادهای متولی ورزش شهری، طراحان و برنامه ریزان شهری نیز در برنامه ریزی مسیرهای دوچرخه سواری، اصول استاندارد را با هدف ایجاد انگیزه و جذب شهروندان به ورزش دوچرخه سواری متعاقب آن تغییر رفتار و دستیابی به پایداری اجتماعی شهری رعایت کنند.

هدف پژوهش حاضر، شناسایی شاخص های اثرگذار بر توسعه فرهنگ ورزش دوچرخه سواری بود. پژوهش حاضر به لحاظ ماهیت در زمره تحقیقات اکتشافی؛ به لحاظ نوع پژوهش کاربردی و به لحاظ استراتژی استقرایی و به لحاظ ماهیت داده ها در زمره پژوهش کیفی و از نوع نظریه داده بنیاد بر اساس مدل پارادایمی استراوس و کوربین (1990) است. جامعه آماری پژوهش را اعضای فدراسیون دوچرخه سواری، مدیران ورزش شهری، ورزشکاران و مربیان تشکیل دادند که به روش های نمونه گیری هدفمند و گلوله برفی انتخاب شدند. مصاحبه ها طی پروسه دوماهه با انجام 17 نفر انجام گرفت. به منظور تحلیل داده ها و استخراج یافته ها از کدگذاری باز، محوری و انتخابی استفاده شد. همچنین تحلیل داده های کیفی با استفاده از نرم افزارMAXQDA انجام شد. پس از فرایند کدگذاری تعداد 105 کد باز در 18 مقوله فرعی از کدگذاری محوری و 8 مقوله کلی از کدگذاری گزینشی به دست آمد. بر اساس نتایج با استراتژی شهر فعال و توسعه ورزش و سلامتی با محوریت استفاده از دوچرخه و بوسیله اتخاذ راهبردهای عملیاتی همچون افزایش ایمنی خیابان ها و معابر، استانداردسازی تجهیزات دوچرخه، حمایت قانونی از راکبین و استفاده از طرح های دوچرخه اشتراکی و برقراری توازن و تعادل دسترسی به دوچرخه ها بین همه شهروندان و ... می توان به فرهنگ سازی و تغییر رفتار نسبت به استفاده بیشتر از دوچرخه و در نهایت به توسعه پایدار شهری کمک کرد.