نیلوفر محرمی

پژوهش حاضر با هدف طراحی الگویی مفهومی و اعتباریابی آن برای شایستگی مدیران مدارس متوسطه انجام گرفت. بدین منظور از روش تحقیق آمیخته استفاده شد. در بخش کیفی نمونه ای هدفمند متشکل از 17 نفر از اعضای هیأت علمی، مدیران ستادی و برخی از مدیران مدارس که بطور بالقوه بیشترین اطلاعات را در خصوص شایستگی مدیران داشتند، انتخاب شدند. دیدگاه های افراد از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته بدست آمد و جهت تحلیل اطلاعات از روش کدگذاری استفاده شد. یافته ها به صورت 6 مقوله اصلی شامل پدیده محوری، عوامل علیّ، عوامل زمینه ای، عوامل مداخله گر، استراتژی ها و پیامدها و 17 مقوله کلی که در پژوهش بدان پرداخته شده است، مشخص گردید. بر مبنای یافته های کیفی پرسشنامه ای محقق ساخته طراحی و بر روی نمونه ای متشکل از 336 نفر از مدیران مدارس متوسطه دوم شهر تهران اجرا شد. یافته های کمی نشان داد، مقادیر ضریب تاثیر در مدل اندازه گیری شایستگی مدیران، عوامل علیّ- پدیده محوری (0.137)؛ عوامل زمینه ای- پدیده محوری (0.818)؛ عوامل مداخله گر- پدیده محوری (0.162)؛ پدیده محوری- استراتژی ها (0.877) و استراتژی ها- پیامدها (0.896) مطلوب می باشد. از طرفی، مقدار t متناظر با هر ضریب بیشتر از مقدار بحرانی آن (1.96) و در سطح 0.05 معنادار است. در نهایت مدل شایستگی، متشکل از عوامل و مؤلفه های موثر بر شایستگی مدیران مدارس دوره دوم متوسطه به عنوان چارچوب و راهنمای عمل دست اندرکاران آموزش و پرورش جهت گزینش مدیران ترسیم گردید.

پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از لحاظ شیوه گردآوری داده ها ترکیبی از نوع اکتشافی متوالی (کیفی-کمّی) می باشد. ابتدا به منظور شناسایی مؤلفه های تشکیل دهنده مهارت های اشتغال پذیری مصاحبه های نیمه ساختاریافته با نمونه ای هدفمند متشکل از 10 نفر از اعضای هیأت علمی، اساتید روانشناسی تربیتی، مؤلفان کتب درسی مهارت محور و کارفرمایان به عمل آمد و نتایج حاصل با استفاده از روش کدگذاری باز، محوری و انتخابی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و در نهایت 56 شاخص به عنوان مؤلفه های اصلی مهارت های اشتغال پذیری شناسایی شد. سپس در بخش کمی به منظور ارزیابی توانمندی های اشتغال پذیری و روحیه کارآفرینی دانش آموزان از دیدگاه خودشان و همینطور معلمانشان، ابتدا پرسشنامه ای محقق ساخته حاصل یافته های بخش کیفی طراحی گشته و سپس به همراه پرسشنامه روحیه کارآفرینی، بر روی نمونه ای متشکل از 375 نفر از دانش آموزان دختر و پسر مقطع متوسطه دوم در رشته های نظری و 250 نفر از معلمان، در شهرستان آمل اجرا گردید. یافته ها حاکی از آن است که در ارزیابی از مهارت های اشتغال پذیری و روحیه کارآفرینی دانش آموزن از دیدگاه خودشان آنان از مهارت های قابل قبول و نسبتاً بالایی برخوردارند در حالی که ارزیابی معلمان نشان داد که در مهارت حل مسئله از توانمندی کافی برخوردار نیستند و در زمینه روحیه کارآفرینی نیز از روحیه عزت نفس، منبع نظارت درونی و ریسک پذیری در حد متوسط برخوردارند. همچنین مقایسه دانش آموزان سه رشته تحصیلی در میزان بهره مندی آنان از مهارت های اشتغال پذیری حاکی از ضعف دانش آموزان رشته ریاضی- فیزیک در مهارت کار گروهی و همینطور ضعف در روحیه انگیزه پیشرفت به عنوان یکی از ابعاد روحیه کارآفرینی است.