حلیمه پیرالو

پیامدهای حاصل از فرایند برنامه ریزی و مدیریت شهری غیر مشارکتی به اذعان متخصصان حوزه شهری چندان موفقیت آمیز نبوده است. بر این اساس در پی گسترش شهرنشینی پارادایمی از نگاه حکومتی به نگاه حکمروایی شکل گرفته و لزوم رویارویی با چالش های جدید برآمده از رشد شهرنشینی موجب دگرگونی اساسی در دیدگاه ها و رویکردهای مدیریت شهری شده است. از این رو هدف پژوهش حاضر اولویت بندی شاخص های مدیریتی موثر در توسعه شهر کنگان است. نوع پژوهش از نظر هدف توسعه ای و از نظر روش توصیفی، تحلیلی و پیمایشی می باشد. اطلاعات مورد نیاز با مطالعه منابع کتابخانه ای، اسنادی و همچنین مطالعات میدانی بدست آمده و تجزیه و تحلیل اطلاعات با روش AHP انجام شده است. جامعه آماری پژوهش شامل 90 نفر از کارشناسان و متخصصان حوزه برنامه ریزی و مدیریت شهری می باشند که حجم نمونه به روش گلوله برفی تعیین شده است. بر اساس نتایج تحلیل سلسله مراتبی معیارهای مدیریتی/ سیاسی و اجتماعی/ فرهنگی به ترتیب در اولویت اول و دوم قرار گرفته اند. همچنین با توجه به رتبه بندی ها در مدل AHP محلات چهار و دو به ترتیب با امتیاز 181/0 و 167/0 دارای رتبه های اول و دوم و رتبه های آخر به محلات هشت و ده تعلق گرفته است و در نهایت پیشنهاد می شود زیرمعیارهایی چون مسئولیت پذیری و پاسخگویی مسئولان، انگیزش و بینش راهبردی، عدالت اجتماعی، جامعه محوری و اقدام جمعی، اقدامات عمرانی و زیرساخت های شهری و مدیریت و دانش زیست محیطی در اولویت های برنامه ریزی این شهر قرار گیرند.

از پیامدهای افزایش جمعیت و گسترش مهاجرت به شهرها، توسعه فیزیکی و رشد ناموزون آنهاست؛ که در پی آن شرایط اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و محیطی شهرها نیز دستخوش دگرگونی خواهد شد. در این میان نحوه مدیریت شهرها در بهبود این سکونت گاه ها، سازماندهی عوامل و منابع جهت پاسخگویی به نیازهای ساکنان و پایداری توسعه شهری مطرح می باشد. بنابراین حل مسائل شهری تنها با اصلاح رویکردهای سنتی مدیریتی و استفاده از رهیافت های نوین امکان پذیر بوده و می توان گفت نگرش ها در برنامه ریزی و مدیریت شهری تغییر یافته و انعطاف پذیری درونی در آن موجب تغییر پارادایم از نگاه حکومتی به حکمروایی شده است. بر این اساس با گسترش روند شهرنشینی در سطح جهانی و گزارشات سازمان ملل جهت حل مسائل مدیریتی شهرها، اندیشمندان این حوزه سعی بر ارائه نظریات و راهبردهایی داشته اند؛ که جهت هدایت شهرها در مسیر پایداری موجب تحقق رویکردهای جدید مدیریت شهری شده است. در همین راستا پژوهش حاضر با هدف تحلیل مهمترین مولفه های رویکردهای مدیریتی موثر در توسعه شهر کنگان انجام شده است. رویکرد حاکم بر پژوهش از نظر هدف توسعه ای و روش آن توصیفی- تحلیلی است. اطلاعات لازم با به کارگیری منابع اسنادی-کتابخانه ای و مطالعات میدانی گردآوری شد. جوامع آماری پژوهش شامل متولیان(48 نفر)، کارشناسان(90 نفر) و شهروندان شهر کنگان(382 نفر) می باشند. تعیین حجم نمونه برای جوامع متولیان و کارشناسان روش گلوله برفی و برای جامعه شهروندان روش کوکران می باشد. تحلیل پژوهش با استفاده از تحلیل عاملی و SWOT صورت گرفته است؛ که نتایج تحلیل عاملی نشان می دهد از نظر متولیان عوامل (کالبدی/ اقتصادی)، (مدیریتی-سیاسی/اجتماعی)، (اقتصادی/اجتماعی) و (زیست محیطی/کالبدی) به ترتیب مهمترین مولفه های مدیریتی در توسعه شهر کنگان می باشد. همچنین یافته های سوات نشان دهنده نقاط قوت و ضعف، فرصت و تهدیدهای توسعه شهری در کنگان است و نتایج QSPM نشان می دهد که استراتژی فرصت ها با 40.780 بیشترین میانگین را کسب نموده است.