مهدی راحمی نوش آبادی

 یکی از ضرورت های سازمان زیست سازمانی در دوره معاصر، ایجاد سازمان های چابک و پرورش نیروهای متخصص و آموزش دیده در فضاهای شغلی مملو از مخاطرات است که قادر بوده با سرعت زیاد به تغییرات در زمان مقتضی پاسخ های مناسبی ارائه دهند. تحقیق حاضر با هدف طراحی و اعتبارسنجی مدل چابکی منابع انسانی در شرکت های متوسط و بزرگ شهرک صنعتی آران وبیدگل انجام شد. این پژوهش به روش تلفیقی-اکتشافی (مدل برساخت ابزار گردآوری داده های تحقیق با تمرکز بر روش های کمّی) انجام شد. بر این اساس، با استفاده روش کیفی، اقدام به شناسایی، دسته بندی و مدل سازی عوامل، مفاهیم و مقولات مرتبط به چابکی منابع انسانی در قالب مدل پارادایمی نظریه داده بنیاد گردید و در بخش کمّی، مدل به دست آمده با استفاده از مدل سازی معادلات ساختاری (AMOS) اعتباریابی و آزمون گردید. پس از کدگذاری و طبقه بندی مفاهیم، مقولات و مضامین مصاحبه ها در قالب نرم افزار تحلیل داده های کیفی (MAXQDA)، 443 کد باز اولیه استخراج شد که این کدها به صورت محوری (154 مفهوم و 40 مقوله اصلی) در قالب مدل پارادایمی به یکدیگر پیوند یافتند: پدیده محوری  شرایط علی، شرایط زمینه ای، عوامل مداخله گر، راهبردهای کنش، پیامدها. بررسی مدل عاملی تأییدی چابکی منابع انسانی نیز گویای آن بود که بارهای عاملی تمامی عوامل و مؤلفه های مدل بیشتر از محدوده های قابل قبول (4/0) بوده و عامل ها و شاخص های زیرمجموعه مدل چابکی منابع انسانی در شرکت های صنعتی آران وبیدگل، از وضعیت برازش و اعتبار لازم و مطلوبی برخوردارند.

 این تحقیق با هدف ارائه مدل پارادایمی چابکی نیروی انسانی در شرکت های صنعتی براساس نظریه داده بنیاد (مورد مطالعه: شرکت های صنعتی منطقه آران و بیدگل) انجام شد. روش این پژوهش کیفی با تمرکز بر رویکرد داده بنیاد است. جامعه آماری شامل تمام متخصصان دانشگاهی حوزه مدیریت و نیز معاونان و مدیران شرکت های صنعتی شهرک صنعتی آران و بیدگل بود که به روش نمونه گیری هدفمند و قضاوتی، 30 نفر برگزیده شدند. ابزار گردآوری داده ها مصاحبه نیمه متمرکز بوده که با استفاده از نرم افزار (MAXQDA) و به کارگیری رویه های کدگذاری، تجزیه و تحلیل شدند. تجزیه و تحلیل متون مصاحبه، 443 کد باز را فراهم آورد که در قالب ارکان مدل پارادایمی چابکی نیروی انسانی در شرکت های متوسط و بزرگ قرار گرفتند. یافته ها نشان دادند که مفهوم مرکزی چابکی منابع انسانی متشکل از مؤلفه های دانش و یادگیری، هوشمندی و شایستگی، نوآوری و خلاقیت، سرعت، انطباق پذیری، پاسخ گویی، انعطاف پذیری، تاب آوری، دوراندیشی و آینده نگری و تغییرمداری بود. همچنین، چابکی منابع انسانی خود متأثر از شرایط علی (38 مفهوم در قالب 10 مقوله)، شرایط زمینه ای (34 مفهوم در قالب 10 مقوله) و عوامل مداخله گری (16 مفهوم در قالب 5 مقوله) بوده که در قالب راهبردهایی چون کنش گرایی مثبت، عملکرد منسجم و یکپارچه و فعالیت های گروهی و جمعی (10 مفهوم در قالب 3 مقوله کنش) نمود یافته و دارای پیامدهای درون سازمانی و برون سازمانی هستند.