رحمان کلانتری

پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیرپذیری محمد رضا شفیعی کدکنی (م. سرشک) از عرفان و داستان های تاریخی انجام گرفت. از آن جا که این تحقیق از گونه ی بررسی های ادبی است لذا نوع روش تحقیق تحلیلی- توصیفی است.جامعه پژوهش شامل سروده های شفیعی کدکنی از سال 1344 تا 1377 می باشد.شیوه ی گردآوری اطلاعات در این پژوهش، مطالعه ی دقیقِ جامعه ی آماریِ تحقیق، یعنی آثار شعری شفیعی کدکنی و منابع علمی مرتبط با آن و یادداشت برداری بوده است. با بررسی-های به عمل آمده از دفاتر شعری م. سرشک به این نتایج دست یافته ایم که زبان شعری م. سرشک با توجه به اوضاع نابسامان دهه های چهل و پنجاه جامعه ی ایران که در فقر و فساد و ظلم ناشی از سیاست های حکومت پهلوی به سر می برد، زبانی سمبلیک و نمادین است. اما در بکارگیری نمادها افراط و تفریط نمی کند و درعین حال، در استفاده از "نماد= سمبل" تعمدی زیرکانه و به نوعی دلسوزانه دارد.فرهنگ ایرانی- اسلامی همچون دین های پیش از اسلام (زرتشت) به تأسی از شاعرانی چون اخوان ثالث، و نیز اسطوره های ملی- باستانی، دیگر جنبه های سمبلیک شعر شفیعی کدکنی را تشکیل می دهند. در دفتر دوم نیز شفیعی به تأثیر از اخوان به دین های ایران پیش از اسلام توجه و علاقه نشان می دهد. لذا در این دفتر علاوه بر لحن حماسی و پرشکوه اخوان، با مضامین فکری او همچون زرتشت و آتشکده و... برمی خوریم. با تمام این تفاسیر در مجموع می توان گفت که با وجود احترام فراوانی که م. سرشک برای شاعران گذشته قایل بوده است و با وجود تأثیر فروان از آنان اما زبان نمادین شفیعی وامدار...

نماد یا سمبل یکی از جذاب ترین حوزه های خلاقیت در ادبیات است. در برهه های خاصی از زمان که هنرمندان قادر به بیان آشکار مفاهیم مورد نظر خود نبودند، به بیان غیرمستقیم یا نمادین متوسل می شدند. نمادهای اجتماعی عموماً یکی از پرطرفدارترین زمینه های ارائه مضامینی است که با رویکرد انتقادی و گاه سیاسی خلق می شود. هدف از پژوهش حاضر بررسی نمادهای اجتماعی در اشعار محمدرضا شفیعی کدکنی (م. سرشک) است. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای است. یافته ها نشان می دهد که برخی از نمادهای شعر م. سرشک، ساخته و پرداخته تصورات و تخیلات شاعرانه اوست و برخی دیگر به ساختار شعر معاصر که در برگیرنده خرده نماد، کلان نماد و نمادهای ارگانیک است، برمی گردد. زبان شعری این شاعر با توجه به اوضاع نابسامان دهه های چهل و پنجاه جامعه ایران که در فقر و فساد و ظلم به سر می برد، زبانی سمبلیک و نمادین است، اما در به کارگیری نمادها افراط و تفریط نمی کند. استفاده کاربردی از صورخیالی چون نماد در کنار جنبه زیباشناختی آن، یکی از ابزارهای او برای بیداری و آگاهی مردم است. از این رو، عمده ترین نماد شعری شفیعی کدکنی، نمادهای اجتماعی است. علاوه بر رویدادهای اجتماعی، وی از طبیعت و پدیده های طبیعی به شکلی نمادین برای بیان اغراض خود بهره جسته است. لذا پس از نمادهای اجتماعی، طبیعت و عناصر آن از پربسامدترین نماد شعری وی به شمار می آیند. افزون بر موارد ذکر شده، پاره ای از نمادهای بروز یافته در شعر شفیعی کدکنی به تأسی از شاعران همشهری، هم عصر یا ماقبل خود بوده است. البته این تأثیرپذیری بیشتر مربوط به دفترهای نخست شعری شفیعی است.

شاعران فارسی زبان از قدیم با عناصر و مظاهر طبیعت انس و الفت داشته اند. طرز تلقی آنان از طبیعت بسته به فضای حاکم بر جامعه و نوع نگرش و دیدگاه های فردی- شخصیتی آنان و نیز ذهنیت و تجربه های شاعرانه اشان بسیار متفاوت است.گروهی از آنان با طبیعت برخوردی منفعل و توصیفی دارند و گروهی دیگر طبیعت را ابزار و دست مایه ای برای بیان اندیشه های سیاسی- فلسفی- انسانی خود قرار می دهند. م. سرشک نیز در زمره ی شاعرانی قرار می گیرد که از طبیعت به عنوان عاملی برای بیان اندیشه های اجتماعی خود بهره جسته است. زیرا وی به شهادت بخش عظیمی از آثار ش، روحی بی قرار و جانی آگاه و جویای کمال دارد. به دنبال رسالت انسان مدار خود، در برابر جامعه ای که در منجلاب فقر و جهل و فساد و بی عدالتی دست و پا می زند به هر پدیده ای متوسل می شود تا با بیانی غیرمستقیم و سمبلیک زندگی و زیستن را بستاید و با مرگ و تحّملِ بیداد به مبارزه برخیزد. از این رو جریان و جلوه ی طبیعت- که نشانه ی حیات و رویش و دگرگونی است- در آفاق شعر شفیعی به لحاظ ریشه دوانیدن در ژرفای خواست و نیازهای اجتماعی و فرهنگی بسیار تأمّل برانگیز است.

پژوهش حاضر با هدف مقایسه و بررسی گرایش به ورزش، سرزندگی تحصیلی و بهزیستی ذهنی در دانشجویان عادی و نخبه انجام گرفت. روش پژوهش حاضر توصیفی – تحلیلی است که درباره نمونه ای 60 نفری از دانشجویان (30 نفر دانشجوی نخبه و 30 نفر دانشجوی عادی) دانشگاه لرستان در سال تحصیلی 99-98 انجام شد که با روش نمونه گیری تصادفی در دسترس انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه های گرایش به ورزش زرندیه (1383)، سرزندگی تحصیلی دهقانی زاده و حسین چاری (1396) و بهزیستی ذهنی کیرز و ماکیرامو (2003) استفاده شد. داده های جمع آوری شده با استفاده از آزمون ضریب همبستگی پیرسون، تحلیل رگرسیون چندگانه به روش گام به گام و تی گروه های مستقل تجزیه و تحلیل شدند. نتایج این پژوهش نشان داد بین گرایش به ورزش، سرزندگی تحصیلی و بهزیستی ذهنی در میان دانشجویان نخبه و عادی تفاوت معناداری وجود دارد. نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون چندگانه به روش گام به گام نیز نشان داد متغیرهای گرایش به ورزش و سرزندگی تحصیلی با هم 25 درصد از واریانس بهزیستی ذهنی را پیش بینی می کنند. با توجه به نتایج پژوهش حاضر، ضروری به نظر می رسد با تدوین، برنامه ریزی و ارائه خط مشی مناسب، زمینه لازم برای بهبود و ارتقای بهزیستی ذهنی دانشجویان به ویژه دانشجویان نخبه فراهم شود