محمدحمید ملایی

اقتصاد برخی از کشورها بر لزوم افزایش کارآفرینی برای بهره برداری از فرصت های محیطی تاکید دارد. هدف این پژوهش، مروری سیستماتیک بر مبانی نظری شناسایی فرصت های کارافرینانه است تا درک جامعی از آن ارائه دهد. این پژوهش به روش فراترکیب و مرور سیستماتیک انجام شده است. در ابتدا، با مطالعه ادبیات و پیشینه پژوهش، به درک صحیحی از موضوع پژوهش دست یافتیم. در ادامه، با انتخاب پایگاه نمایه ساز مقالات معتبر اسکوپوس و همچنین انتخاب کلیدواژگان برای جستجو در بخش عنوان، چکیده و کلیدواژگان مقالات، 40 مقاله معتبر انتخاب و تحلیل شدند. از روش کدگذاری جهت ترکیب و سازمان دهی استفاده شد و در نهایت چارچوب مفهومی بدست آمد که شامل ابعاد درونی و بیرونی است. مهمترین یافته این است که روش خاص و مشخصی برای شناسایی فرصت های کارآفرینی وجود ندارد و مفهوم شناسایی فرصت های کارآفرینی تحت تاثیر عوامل درونی و بیرونی کارآفرینی است. عامل درونی، همان کارآفرین است که از 4 عنصر تشکیل شده است: 1) رفتار کارآفرینی، 2) شخصیت کارآفرینی، 3) دانش و تجربه کارآفرینی و 4)فرایند شناختی کارآفرینی. عوامل بیرونی تاثیرگذار بر رواج کارآفرینی شامل محیط کارآفرینی (اعم از حمایت دولت، پیچیدگی محیطی، منابع و شبکه های ارتباطی) و ویژگی های کارآفرینی (مانند جنسیت، سن، تحصیلات و فرهنگ) است. بنابراین، عوامل بیرونی می توانند تسهیلگر یا مانع بوجود آمدن اکوسیستم کارآفرینی شوند و شناسایی فرصت ها نیز تحت تاثیر وجود این اکوسیستم است. خودکارآمدی، هوشیاری، دانش، تجربیات، آموزش، منابع و ارتباطات مهمترین موضوعات موکد در شناسایی فرصت ها و خلق راه حل های نوآورانه بهره برداری کارآفرینانه است.

کارآفرینی یکی از ارکان حیاتی در پیشرفت اقتصادی و اجتماعی جوامع است و به ویژه در زمینه اشتغال زایی و کاهش معضل بیکاری نقش برجسته ای ایفا می کند. با توجه به اهمیت این مقوله، آموزش کارآفرینی در دانشگاه ها به عنوان یکی از ابزارهای کلیدی برای پرورش کارآفرینان بالقوه و تقویت مهارت های ضروری در این زمینه شناخته می شود. هدف این پژوهش، بررسی تأثیر آموزش کارآفرینی بر رفتار کارآفرینانه دانشجویان است. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر رویکرد کیفی است. جامعه مورد مطالعه شامل خبرگان حوزه کارآفرینی، مدیریت کارآفرینی و کارآفرینان دانشگاهی بود. برای انتخاب مشارکت کنندگان، از روش هدفمند از نوع گوله برفی استفاده شد و با معیار اشباع نظری 15 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. در این پژوهش برای تحلیل داده های کیفی از روش تحلیل مضمون با استفاده از نرم افزار MAXQDA2024 بهره گرفته شد. نتایج پژوهش نشان داد که آموزش کارآفرینی سبب بهبود رفتار کارآفرینانه در ابعاد مختلف از جمله نیات و مقاصد کارآفرینانه، مهارت های فکری و نگرشی، شبکه سازی و مربیگری، نقش حمایتی دولت و وظایف دانشگاه ها می گردد. به طور خاص، آموزش کارآفرینی زمینه بهبود انگیزش و توانمندی دانشجویان را برای شروع کسب وکارهای جدید فراهم می کند. همچنین یافته ها نشان دادند که آموزش کارآفرینی زمینه بهبود و توسعه شبکه های حمایتی و دسترسی به منابع لازم برای راه اندازی کسب وکارهای نوپا را فراهم می کند. یافته های این پژوهش دستاوردهای قابل توجهی را برای سیاست گذاران، برنامه ریزان و مدرسان آموزش عالی ایران به همراه دارد و می تواند به ارتقاء فرهنگ کارآفرینی و رشد اقتصادی کشور کمک کند.

گردشگری و مذهب همیشه با هم پیوندی ناگسستنی داشته اند. این پژوهش با هدف شناسایی الگوهای ذهنی گردشگران در مقاصد گردشگری مذهبی در شهر مشهد صورت گرفته و از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، توصیفی است. در این پژوهش از روش کیو برای شناسایی الگوهای ذهنی استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش، گردشگران بوده اند که دست کم یک بار تجربه سفر به شهر مشهد مقدس را داشته اند. روش نمونه گیری به صورت هدفمند بوده است. تجزیه وتحلیل داده های حاصل از مشارکت 25 نفر از گردشگران بااستفاده از تحلیل عاملی کیو با نرم افزارSPSS 22.0 صورت گرفته است. یافته های این پژوهش هفت گونه ذهنی برای معنای گردشگری مذهبی را شناسایی کرده است که عبارت اند از: 1) معنویت طلبان، 2) آرامش طلبان، 3) تعلق گرایان، 4) رهایی طلبان، 5) جستجوگران، 6) ذهن گرایان ، 7) تجربه گرایان. معنویت طلبان، در جستجوی نزدیکی به خدا و آرامش طلبان در جستجوی دوری از فشار زندگی و روزمرگی بیشترین درصد الگوی ذهنی تجربه گردشگری مذهبی را تشکیل می دادند.