مولود جمشیدزاده

امروزه بسیاری از SMEs ها در سال های اولیهٔ فعالیت خود با شکست و عدم رشد مناسب مواجه می شوند. ازاین رو، بررسی ویژگی های داخلی این شرکت ها به عنوان مهم ترین عامل مؤثر در رشد در محیط پرتلاطم و رقابتی امروز اهمیت بسزایی دارد. در این میان، گرایش کارآفرینانه از عوامل مؤثر در رشد آن ها است و نشان دهندهٔ تمایل سازمان برای حفظ مزیت رقابتی و رقابت تهاجمی ازطری ق خطرپ ذیری، پیشگامی و نوآوری است. هدف این پژوهش بررسی تأثیر تغییرات محیط در رشد آژانس های مسافرتی با نقش میانجی گرایش کارآفرینانه است. پژوهش حاضر، از نظر هدف، کاربردی و، از نظر روش، توصیفی - پیمایشی است. جامعهٔ آماری این مطالعه 1300 نفر از مدیران آژانس های مسافرتی شهر تهران هستند. از این تعداد، با توجه به جدول مورگان، 297 نفر به عنوان نمونهٔ آماری انتخاب شدند. ابزار مورد استفادهٔ پژوهش پرسش نامه است. تجزیه و تحلیل اطلاعات نیز با استفاده از مدل سازی معادلات ساختاری و با به کارگیری نرم افزارهای SPSS نسخهٔ 22 و Smart-PLS 3 انجام شده است. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد که گرایش کارآفرینانه در رشد آژانس های مسافرتی تأثیر دارد و مدیرانی که دارای گرایش کارآفرینانه هستند و برای عمل در محیط رقابتی و پرتنش کسب وکارهای گردشگری نوآور هستند و قبل از رقبا دست به اقداماتی چون تنوع بخشی به محصول یا کاهش قیمت خدمات می زنند و برای چنین اقداماتی ریسک نسبتاً بالایی را متقبل می شوند رشد بهتری دارند. در این مطالعه، معنادار بودن رابطهٔ تغییرات محیط و گرایش کارآفرینانهٔ آژانس های مسافرتی تأیید شد و نشان داده شد که تغییرات محیط کسب وکار به لحاظ تغییر در تکنولوژی های مورد استفاده در صنعت گردشگری، افزایش فعالیت های تهاجمی رقبا، رقابت بر سر قیمت خدمات ارائه شده، همچنین تغییر در نیازهای مسافران و تکنیک های بازاریابی می تواند در گرایش کارآفرینانهٔ آن ها تأثیر داشته باشد و مدیران این کسب وکارها را وادار کند استراتژی های نوآورانه را به کار گیرند و برای نوآوری در خدمات ارائه شدهٔ خود اقدام کنند، برای هدف گذاری در بازاری خاص سریع تر از رقبا عمل کنند و در این مسیر ریسک پذیری بیشتری داشته باشند.

امروزه صنعت گردشگری علاوه بر وجه تجاری خود، به عنوان صنعتی شناخته شده که حامی بهبود وضعیت معیشت جوامع محلی در مقصدهای گردشگری است؛ بنابراین، درگیر بودن با مفهوم مسئولیت پذیری اجتماعی و شهروندی شرکتی در صنعت گردشگری با تعهد سازمان های فعال، در فرآیند سفر، از ابتدای آن تا انتهای آن مرتبط است. هدف از انجام این پژوهش، شناسایی عوامل موثر بر پذیرش شهروندی شرکتی در کسب و کارهای صنعت گردشگری است. این تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر روش از نوع آمیخته اکتشافی مبتنی بر تحلیل مضمون از طریق مضامین پایه، سازمان دهنده و فراگیر با استفاده از نرم افزار MAXQDA-12 و ساختاردهی و تعیین ارتباط متقابل عوامل از طریق تصمیم گیری چندمعیاره با استفاده از تکنیک دیمتل است. جامعه آماری در بخش کیفی، اسناد و مدارک آرشیوی و در بخش کمی، خبرگان دانشگاهی و مدیران کسب و کارهای گردشگری شهر تهران است که تعداد 7 منبع آرشیوی در بخش کیفی و 16 نفر از خبرگان به عنوان نمونه در بخش کمی انتخاب شدند. یافته های تحقیق بیانگر آن است که 21 عامل شناسایی شده در 3 بخش عوامل مربوط به محیط صنعت، عوامل مربوط به سازمان و عوامل مربوط به محیط کلان قابل تفکیک است که از این میان در کسب و کارهای گردشگری به ترتیب عوامل مربوط به محیط صنعت، عوامل مربوط به سازمان و عوامل مربوط به محیط کلان دارای بیشترین اهمیت هستند. همچنین، عوامل مربوط به محیط صنعت به عنوان یک محرک و معیار علّی در تمام سیستم تأثیرگذارتر از بقیه عوامل است.