فاطمه لیلی دوست

هدف اصلی پژوهش حاضر شناسایی پیشایندهای تنبلی کارکنان در سازمان های با رویکرد فراترکیب می باشد. جامعه آماری شامل همه مقالات علمی و پژوهشی در حوزه تنبلی بود که با مرور سیستماتیک ادبیات نظری تعداد 85 نمونه انتخاب شد. یافته های پژوهش با تحلیل محتوا در قالب مدل پیشایندهای تنبلی سازمانی، مشتمل بر 2 بعد (فردی و سازمانی)، 7مقوله فرعی (ساختار سازمانی، سیستم انگیزش و ارتقاء، سبک رهبری و مدیریت، جو سازمانی، مهارت و ویژگی های فردی، نگرش و انگیزش و ویژگی های شخصیتی) و 21 تم(شفافیت اهداف، قوانین و مقررات، ماهیت و وضوح نقش ها، ساختارها و روابط، سیستم انگیزشی و حفظ کارکنان، سیستم ارتقاء و شایسته سالاری، انحصارگرایی و امنیت شغلی، عدالت سازمانی، سبک رهبری، سیستم نظارت و ارزشیابی، مدیریت سازمان، جو مشارکتی، مسئولیت پذیری، سکون گرایی، ویژگی و توانایی، مهارت و تخصص، انگیزه و علاقه، رضایت شغلی، نگرش و طرز تفکر، اختلالات روان شخصیتی، شخصیت کاری(طفره رو)) به دست آمد. برای سنجش اعتبار مطالعه از ضریب کاپای کوهن و همچنین برای رتبه بندی کدها از آنتروپی شانون استفاده شد. نتایج حاکی از آن است که از لحاظ رتبه بندی مقولات یا ابعاد اصلی، «بعد سازمانی» بیشترین تاثیر گذاری و از بین تم ها، « شخصیت کاری(طفره رو)» و از بین کدها/شاخص ها « رضایت و عدم رضایت شغلی » بیشترین اهمیت را در شکل گیری رفتار تنبلی در سازمان ها به خود اختصاص داد.

باتوجه به اهمیت سهم کلیدی شایستگی ها و عملکرد مدیران در موفقیت سازمان ها به ویژه در بخش دولتی، پژوهش حاضر به آسیب شناسی وضعیت موجود نظام انتصاب در سازمان های دولتی کشور پرداخته و سعی دارد عواملی را که به برپایی یک نظام انتخاب و انتصاب اثربخش منجر می شود، معرفی کند. این پژوهش با رویکرد آمیخته (کیفی - کمی) انجام شده است. ابزار گردآوری داده ها در بخش کیفی، مصاحبه نیمه ساختاریافته و در بخش کمی، پرسش نامه محقق ساخته است. برای تجزیه و تحلیل داده ها در بخش کیفی از نرم افزار Max QDA11 و در بخش کمی از نرم افزار SPSS23 استفاده شده است. مشارکت کنندگان در بخش کیفی پژوهش، 18 نفر از مدیران دولتی و در بخش کمی نیز، 303 نفر از کارکنان بخش دولتی بودند. یافته های پژوهش بیانگر این است که در بعد عوامل مؤثر بر انتصاب مدیران، غلبه روابط بر ضوابط، اولویت دادن به وابستگی های حزبی، توجه به همگرایی فرد مورد نظر با مدیر و اعمال فشارهای سیاسی برای انتصاب و در بعد عوامل مؤثر بر رسیدن به گزینه های مدیریت نیز وابستگی های حزبی و جناحی، اعمال نفوذ از بیرون سازمان، دستور مقام های مافوق و برخورداری از سوابق سیاسی و اجرایی، بالاترین اهمیت را دارا می باشند. همچنین مشخص شد که تعهد به شرایط احراز پست ها در انتصاب ها، الزام به طی دوره های آموزشی قبل از انتصاب و الزام به طی کردن سلسله مراتب سازمانی به عنوان عوامل مهم تر از میان 13 عامل دیگر در ایجاد یک نظام انتصاب مبتنی بر شایستگی نقش دارند.

 هدف: هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی تاثیر سرمایه اجتماعی و تعهد سازمانی بر عملکرد سازمانی با تاکید بر اخلاق کار اسلامی است. روش: روش تحقیق کاربردی از نوع توصیفی پیمایشی است که در گام اول  با استفاده از نظرات خبرگان مقولات و مولفه های مرتبط با موضوع تحقیق  شناسایی و  کدگذاری گردید تعداد نمونه 15 نفر از خبرگان دارای سابقه پژوهشی در حوزه سرمایه اجتماعی بود که با استفاده از روش نمونه گیری گلوله برفی انتخاب شدند. انجام فرایند مصاحبه از خبرگان تا اشباح نظری ادامه یافت. ابزار گردآوری داده ها مصاحبه عمیق است.  روایی و پایایی تحقیق با توجه به مشارکتی بودن تحقیق همزمان توسط مشارکت کنندگان براساس اعتماد پذیری، انتقال پذیری، و تعمیم پذیری با واقعیت مورد تایید قرار گرفت. یافته ها: با توجه به سطح بندی راهبردها برابر ماتریس خود تاملی نهایی، اساسی ترین راهبردهای موثر در تحقق موضوع تحقیق  به ترتیب، مشوق همکاران، امانتداری در (لایه ششم) شناخته شد که شکل گیری صحیح آن میتواند زمینه ساز شکل گیری صحیح سایر لایه های الگو شود. نتیجه گیری: بر اساس تحلیلMICMACمولفه ها برحسب میزان نفوذ و وابستگی برگرفته از نظر خبرگان به شرح زیر می باشد. مولفه های  (مشوق همکاران، هماهنگی با محیط، عدالت،  امانتداری، تعهد کاری، بعد رابطه ای) جزوه مولفه های  خود مختار بوده و مولفه های  (توانایی انجام وظیفه،کمک به اهداف سازمان،شفاف در عملکرد، خیر خواهی،انصاف، صبوری، بعد ساختاری، تعهد عاطفی، تعهد هنجاری،تعهد مستمر) جزوه مولفه های  پیوندی یا ارتباطی هستند. مولفه ( ارزیابی عملکرد)  جزوه متغیرهای مستقل می باشد.

یکی از شاخص های مهم در مطالعات سازمانی, رضایت شغلی می باشد. اگر کسی از حرفه اش راضی نباشد، عکس العمل هایی مانند ترک خدمت، شایعه پراکنی، آسیب رساندن به سازمان و وسایل آن، کم کاری و طفره روی سازمانی در محیط کاری از خود نشان می دهند که با کاهش بهره وری فردی همراه است. پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر رضایت شغلی بر رفتارهای ضد تولید در محیط کار با تاکید بر طفره روی اجتماعی در صورت گرفته است. نتایج این مقاله حاصل پژوهشی کاربردی و از نوع توصیفی - پیمایشی می باشد. جامعه آماری کارکنان سازمان تامین اجتماعی هشتپر است.روش جمع آوری داده ها میدانی بوده و به منظور گردآوری داده ها از پرسشنامه هنجاریابی شده استفاده شده است. پایایی پرسشنامه توسط ضریب آلفای کرونباخ بالاتر از 7/0 برآورد گردید. روایی ابزار تحقیق به روش روایی محتوا تایید شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از روش مدلسازی معادلات ساختاری مبتنی بر رویکرد حداقل مربعات جزیی توسط نرم افزار آماری Smart PLS3 استفاده شد. یافته های تحقیق نشان داد که رضایت شغلی بر رفتارهای ضد تولید تاثیر منفی و معناداری دارد. همچنین نقش طفره روی اجتماعی در رابطه رضایت شغلی و رفتار ضد تولید مورد تایید قرار گرفت.