ناهید هواسی

هدف پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی واقعیت درمانی مبتنی بر تئوری انتخاب و طرحواره درمانی بر انعطاف پذیری شناختی افراد دارای ملال جنسیتی (ترنسکشوال) بود. روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون پس آزمون همراه با گروه گواه و دوره پیگیری بود. جامعه آماری شامل کلیه افراد دارای ملال جنسیتی مراجعه کننده به انجمن مهتا شهر تهران در سال 1401 بود که با استفاده از روش های نمونه گیری در دسترس 45 نفر انتخاب و بصورت تصادفی در دو گروه آزمایش (15 نفر) و یک گروه گواه (15 نفر) جایگزین شدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه انعطاف پذیری شناختی دنیس و وندر وال بود. تجزیه و تحلیل داده ها با  استفاده از آزمون تحلیل واریانس آمیخته در نرم افزار SPSS-26  انجام گرفت. یافته ها نشان داد که با توجه F در ادراک گزینه های مختلف (4/342)،  ادراک کنترل پذیری (9/706) و ادراک توجیه رفتار (4/914) بزرگ تر از F0/05 بود، لذا واقعیت درمانی مبتنی بر تئوری انتخاب و طرحواره درمانی بر ابعاد انعطاف پذیری شناختی اثربخش بوده است .همچنین با توجه به  قدرمطلق شاخص t محاسبه شده [ادراک گزینه های مختلف (1/079)، ادراک کنترل پذیری (0/564)، و ادراک توجیه رفتار (1/293)] کوچک تر از t0/05 B تفاوت معناداری در میانگین نمرات افراد در مرحله پس آزمون و پیگیری وجود نداشته و نیز اثربخشی مداخلات در مرحله پیگیری نیز تثبیت گردیده است. نتایج نشان داد واقعیت درمانی مبتنی بر تئوری انتخاب و طرحواره درمانی بر انعطاف پذیری شناختی افراد دارای ملال جنسیتی اثربخش است و می تواند این مولفه را بهبود بخشد.

مقدمه: اختلال ملال جنسیتی حالتی روان شناختی است که افراد را با چالش های هویتی از کودکی تا بزرگسالی رو به رو می سازد. این پژوهش با هدف مقایسه اثربخشی واقعیت درمانی مبتنی بر تئوری انتخاب و طرحواره درمانی بر ابعاد هویت در افراد با اختلال ملال جنسیتی (ترنسکشوال) صورت پذیرفت. روش: طرح پژوهش حاضر نیمه آزمایشی و به صورت پیش آ زمون- پس آزمون همراه با گروه کنترل و دوره پیگیری بود. جامعه آماری، کلیه افراد دارای اختلال ملال جنسیتی مراجعه کننده به انجمن مهتا شهر تهران در سال 1401 بود که با روش نمونه گیری هدفمند 45 نفر انتخاب و بصورت تصادفی در سه گروه 15 نفره واقعیت درمانی، طرحواره درمانی و گروه گواه جایگزین شدند. داده ها با مقیاس ابعاد هویت چیک و همکاران (2000) گردآوری و با استفاده از آزمون تحلیل واریانس آمیخته تجزیه و تحلیل شد.یافته ها: نتایج نشان داد که واقعیت درمانی مبتنی بر تئوری انتخاب و طرحواره درمانی بر ابعاد هویت (فردی و ارتباطی) در افراد دارای ملال جنسیتی اثربخش و بر ابعاد اجتماعی و جمعی هویت اثربخش نیست. همچنین تفاوت معناداری در میانگین نمرات افراد در مرحله پس آزمون و پیگیری وجود نداشته و نیز اثربخشی مداخلات در مرحله پیگیری نیز تثبیت گردیده است.نتیجه گیری: نتایج بیانگر اثربخشی واقعیت درمانی مبتنی بر تئوری انتخاب و طرحواره درمانی بر ابعاد هویت افراد دارای اختلال ملال جنسیتی بود و بنابراین با استفاده از تکنیک های این دو رویکرد می توان ابعاد هویتی درگیر در اختلال ملال جنسی را تقویت و یا حفظ نمود.

پژوهش حاضر به بررسی رابطه ویژگی های شخصیتی و سبک های عشق با ناگویی هیجانی پرداخت. این تحقیق از نوع همبستگی بود. از جامعه زنان متاهل 20 تا 50 ساله دانشگاه آزاد کرج در سال 1398-1397 نمونه ای با حجم 100 نفر با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس انتخاب گردید. نمونه مورد مطالعه به سه پرسشنامه شامل پرسشنامه ویژگی های شخصیتی نئو، سبک های عشق استرنبرگ و ناگویی هیجانی تورنتو پاسخ دادند. برای تحلیل داده ها از روش همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون استفاده شد. یافته ها نشان داد که میان ویژگی شخصیتی روان رنجور گرایی و ناگویی هیجانی رابطه مثبت و میان ویژگی شخصیتی وجدانی بودن و ناگویی هیجانی رابطه منفی و معنادار وجود دارد. اما میان ویژگی شخصیتی برون گرایی، گشودگی نسبت به تجربه و سازگاری با ناگویی هیجانی رابطه معناداری مشاهده نشد . میان صمیمیت و ناگویی هیجانی رابطه منفی و معنادار وجود دارد. اما میان هوس، تعهد و ناگویی هیجانی رابطه آماری معناداری مشاهده نشد . همچنین، یافته ها حاکی از آن است که ویژگی های شخصیتی و سبک های عشق قادر به پیش بینی ناگویی هیجانی بودند .