تهمینه احسانی فر

به سبب اهمیت مشارکت کودکان در برنامه ریزی و اجتماع، طرح ها و مطالعات متعددی در جهت توجه به حقوق کودکان و فراهم سازی زمینه بهره گیری از دانش و دیدگاه آنان در برنامه ریزی ها صورت گرفته است، بااین حال کمتر مطالعه ای به صورت مستقیم و جامع به توانمندی های کودکان روستایی و سازوکارهای مشارکت آنان پرداخته است. ازاین رو، این مطالعه به بررسی توانایی کودکان روستایی برای مشارکت فعال در فرآیندهای تصمیم گیری مؤثر بر زندگی آن ها می پردازد و بر اهمیت شناخت نیازها و دیدگاه های آن ها در برنامه ریزی روستایی تأکید می کند. در مطالعه حاضر سعی شد با استفاده از ارزیابی مشارکتی روستایی (PRA)، شناختی از توانمندی ها و ظرفیت های کودکان روستایی (12-6 ساله) برای مشارکت در برنامه ریزی های روستا به دست آید. داده ها با استفاده از تکنیک تحلیل مضمون، استخراج گردید. تأیید دقت علمی داده ها و یافته های نهایی نیز با استفاده از بازبینی توسط صاحب نظران، صورت گرفت. پژوهش نشان داد که کودکان روستایی از شایستگی های قابل توجهی برای مشارکت در برنامه ریزی روستایی برخوردارند. حس تعلق و هویت محله ای، جامعه پذیری و مشارکت پذیری اجتماعی بخشی از ظرفیت نهفته و توانمندی بالای کودکان روستایی برای مشارکت فعال است. کودکان روستایی نقش حیاتی در تصمیم گیری های اجتماعی دارند. با شناخت دیدگاه های منحصربه فرد آن ها و مشارکتشان در فرآیندهای مشارکتی، می توانیم اطمینان حاصل کنیم که نیازهایشان برآورده شده و صدایشان شنیده می شود.

گردشگری روستایی راهکاری جدید در نظریه های توسعه برای توانمندسازی و ظرفیت سازی در مناطق روستایی به شمار می رود. در این راستا پژوهش حاضر با هدف شناسایی چالش های گردشگری روستایی استان کرمانشاه با بهره جستن از پارادایم کیفی و روش نظریه بنیانی در بازه زمانی بهار و تابستان سال 1396 انجام شد. جامعه موردمطالعه پژوهش را کارشناسان و متخصصان گردشگری استان کرمانشاه تشکیل می دهند که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند ترکیبی، 15 نفر از آنان انتخاب شدند. گردآوری اطلاعات با استفاده از مصاحبه عمیق و نیمه ساختارمند صورت گرفت که تا رسیدن به سطح اشباع نظری ادامه یافت. تجزیه وتحلیل داده ها طی سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی انجام شد. پدیده ناشناخته ماندن فضای گردشگری روستایی استان کرمانشاه، موضوع اصلی بود که پژوهشگران در مرور و بازخوانی یادداشت های میدانی خود، مکرراً با آن برخورد داشتند. همچنین در این بررسی با بهره گیری از مدل پارادایمی شرایط زمینه ای، شرایط علی (همچون: ناکارآمدی فرآیند هدایت سرمایه گذاران و کارآفرینان در حوزه گردشگری روستایی، ناکارآمدی فرآیند هدایت سرمایه گذاران و کارآفرینان در حوزه گردشگری روستایی، کمبود امکانات زیرساختی در روستاها)، شرایط مداخله گر (نظیر: سالخوردگی و کاهش جمعیت روستایی، مالکیت خصوصی اراضی و مسائل و مشکلات امنیتی)، راهبردها و پیامدهای مرتبط با این پدیده همچون مهاجرت روزافزون به شهرها، افزایش تقاضا برای مشاغل غیرمفید و کاذب و رکود اقتصادی روستاها، نارضایتی از شرایط زندگی و زیست اقتصادی و ناشناخته ماندن ظرفیت های طبیعی، فرهنگی و گردشگری روستاها، مورد واکاوی قرار گرفت.

اگر چه در سال های اخیر سازمان آموزش فنی و حرفه ای نقش مهمی در ایده پردازی در روستاها داشته است، اما شواهد متعدد حاکی از آن است که تعداد معدودی از این ایده ها به مرحله عملیاتی رسیده اند. از این رو، بررسی چالش های فراروی عملیاتی کردن ایده های کسب وکار از نگاه مهارت آموزان زن روستایی، هدف اصلی پژوهش حاضر است. رویکرد پژوهشی به کار گرفته شده از نوع روش شناسی کیفی بر مبنای نظریه بنیانی است. جامعه موردمطالعه زنان و دختران روستایی شرکت کننده در دوره های برگزار شده توسط سازمان فنی و حرفه ای استان کرمانشاه می باشند که با استفاده از روش نمونه گیری کیفی- هدفمند 50 نفر از آنان به عنوان نمونه موردمطالعه قرار گرفتند. فنون مورداستفاده برای جمع آوری اطلاعات شامل مصاحبه های فردی و تشکیل 10گروه متمرکز بود. یافته های پژوهش نشان داد، نبود تخصص و تجربه لازم در زمینه تدوین طرح کسب وکار، بازاریابی، دانش حقوقی؛ کمبود سرمایه شخصی و عدم تأمین اعتبار مالی مناسب جهت سرمایه گذاری؛ عدم دسترسی به اطلاعات و منابع اطلاعاتی به روز؛ نبود حمایت همه جانبه از آغاز تا پایان عملیاتی سازی ایده؛ ریسک پذیری پایین و ترس از شکست و موانع خانوادگی از مهم ترین چالش های فراروی عملیاتی کردن ایده های کسب وکار از دیدگاه جامعه موردمطالعه است.