هادی زینی

ملاصدرا در هستی شناسی عرفانی خود، در باب مباحث تجلی اسمایی، به دلیل خلقت خاص انسان در قوس نزول با عنوان «مَظهریت اسمائی انسان به صورت بالقوه» و در قوس صعود با عنوان «مَظهریت و مُظهریت انسان به صورت بالفعل» به نظریه پردازی روی آورده است. یافته های پژوهش حاضر بیان گر آن است که همه موجودات محدود به یک اسم یا اسامی خاص هستند و از آن تجاوز نمی کنند اما تنها انسان است که چون مظهر اسم جامع الله است استعداد به ظهور رساندن همه اسما را در وجود خود دارد و با توجه به تواناییها و قوای خاصی که خداوند به او ارزانی داشته است می تواند در عرصه هستی اثرات مطلوب و یا ویرانگر از خود برجای گذارد که از آن به «مَظهریت و مُظهریت» تعبیر شده است که البته این تعابیر با توجه به ویژگی های قوس نزول و صعود در همه افراد انسانی یکسان نیست و با عنایت به اینکه هریک از افراد انسانی خلیفه ای از خلفای الهی هستند بنا به حصه وجودی خود در هستی منشأ اثر واقع می گردند که در نهایت و در سیر روند صعودی یا آیینه تمام نمای الهی می گردند یا شیطانی. پژوهش پیش رو  به روش کیفی و تحلیلی- توصیفی مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای با تأکید بر منابع دست اول صورت گرفته است که غایتش تبیین مسأله مظهریت و مظهریت انسان در هستی شناسی عرفانی ملاصدرا است که امید می رود پاسخی در خور به پرسش های این نگاشت فراهم آورد.

در دوران پرفرازونشیب امام باقر (ع) جریان ها و فرقه های مختلفی در میان شیعه و اهل سنت شکل گرفت. تلاش این فرقه ها، اثبات حقانیت خود و تضعیف جایگاه طرف مقابل است؛ ازاین رو، رویارویی فرقه های شیعه با امامان معصوم (ع) از جایگاه مهمی برخورد است. رویکرد امام باقر (ع) با فِرق انحرافی یکی از ضروریات مهم تاریخی است که به شدت با مسئله امامت، حاکمیت و حکومت اسلامی مرتبط بوده، قابل تعمیم در برخورد با جریان های نوظهر معاصر بوده و نیازمند تحلیل گفتمان است، یکی از مهم ترین فرقه ها شیعه زیدیه است. در مقاله پیش رو به روش توصیفی – تحلیلی، با استفاده از روش تحلیل گفتمان پدام _ با بهره گیری از توانایی های این گفتمان در قالب متغیرها و مقوله های عملیاتی_ نحوه برخورد امام (ع) با زیدیه، مورد تحلیل و بررسی قرارگرفته است و همچنین با توجه به شیوه برخورد امام (ع) با سران و پیروان زیدیه این نتیجه به دست آمد که بیشترین درصد رویکرد رفتاری امام، رویکرد دفعی است.