حمیدرضا رویایی

نسخ خطی بخش مهمی از تاریخ کتاب و کتابداری پیش از صنعت چاپ را به خود اختصاص داده اند و حامل اطلاعات ارزشمندی از تاریخ علم هستند. این آثار همچون چراغ راهی برای محققان و اندیشمندان علوم مختلف در تولید آثار علمی جدید به شمار می آیند. جستار حاضر با هدف معرفی نسخه ی خطیِ «وسیله السائلین فی احکام الدین» نگاشته شده است. «وسیله السائلین» یکی از آثار مهم و شناخته شده در تاریخ فقاهت و علوم اسلامی است که توسط ابوطالب قائنی نگارش یافته است. ابوطالب قائنی از علمای قرن ۱۳ق از نخستین اندیشه ورزان شیعی است که در مسائل مختلف فقهی و اصولی صاحب نظر و متخصص بوده است. او در «وسیله السائلین»، در قالب سوال و جواب، به مسائل مختلف دینی و شرعی پرداخته است؛ بنابراین، این اثر، از نظر ویژگی های ساختاری و محتوایی، در حیطه ی اجوبه های فقها جای می گیرد که در آن موضوعات مختلفی مانند عبادات (نماز، روزه، زکات، حج)؛ معاملات (خرید و فروش، اجاره، وصیت)؛ و مسائل اجتماعی (ازدواج، طلاق، ارث) مطرح شده اند. این اثر به دلیل جامعیت و دقت در بیان مسائل فقهی و تطابق آن با اصول شیعی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. براین اساس مقاله ی حاضر درصدد تبیین ویژگی های صوری و محتوایی و کارکردهای این نسخه به شیوه ی توصیفی تحلیلی است.. نتایج حاصل از این پژوهش نشانگر اهمیت «وسیله السائلین» و سهم آن در حفظ و اشاعه ی میراث مکتوب شیعه، آشنایی با تاریخ محلی و ویژگی های اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی جامعه ی قاینات در روزگار تدوین این کتاب است.

هدف: این پژوهش با هدف تعیین میزان تأثیر قراردادهای روان شناختی و اعتماد سازمانی بر تعهد سازمانی کتابداران کتابخانه های عمومی شهر کرمان طراحی و اجرا گردید. روش: در این پژوهش پیمایشی، از روش آماری همبستگی از نوع معادلات ساختاری استفاده شد. جامعه مورد بررسی کل کتابداران شهر کرمان بود. نمونه مورد بررسی بر اساس فرمول کوکران 120 مشارکت کننده برآورد شد که به شیوه خوشه ای تصادفی انتخاب و مورد بررسی قرار گرفتند. به منظور گردآوری اطلاعات از سه پرسشنامه تعهد سازمانی، اعتماد سازمانی و قراردادهای روان شناختی استفاده گردید. داده های به دست آمده به روش معادله یابی ساختاری با کمک نرم افزار PLS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: یافته های به دست آمده نشان داد که اولاً مدل از برازش خوبی برخوردار است و ثانیاً تمامی مسیرهای مستقیم و غیرمستقیم به جز مسیر مستقیم قراردادهای روان شناختی با تعهد سازمانی معنی دار است (01/0>Pvalue). مدل نهایی با حذف مسیر مستقیم قراردادهای روان شناختی بر تعهد سازمانی ارائه گردید. همچنین در بررسی مؤلفه های تعهد سازمانی کتابداران بر حسب جنسیت، نتایج نشان داد که مردان در مقایسه با زنان از تعهد مستمر بالاتری به لحاظ آماری (01/0>Pvalue) برخوردارند. اصالت/ارزش: با توجه به نتایج این پژوهش و نقش قراردادهای روان شناختی بر اعتماد سازمانی و به دنبال آن تعهد سازمانی می توان بیان داشت که تعهد سازمانی کتابداران در گرو ایجاد قراردادهای روان شناختی بوده که منجر به اعتماد گردیده است و این، اعتماد تعهد سازمانی کارکنان را به دنبال خواهد داشت. بنابراین ایجاد قراردادهای روان شناختی که منتج به نگرش مثبت کارکنان و به دنبال آن تعهد سازمانی آنان به کتابخانه شود، ضروری به نظر می رسد.

هدف: حضور وب سایت های تخصصی و دانشگاهی در محیط وب دلیلی بر اعتبار این گونه وب سایت ها در محیط وب است . هدف اصلی این پژوهش تحلیل میزان حضور دانشگاه های پایتخت های کشورهای جهان اسلام در محیط وب می باشد. روش: روش پژوهش حاضر، روش تحلیل پیوندها است که یکی از روش های وب سنجی محسوب می شود. در این مقاله خود پیوندی، مجموع پیوندها، و مجموعه صفحات نمایه شده در موتور کاوش جهت بررسی حضور وب سایت های دانشگاه های پایتخت های جهان اسلام در محیط وب بررسی گردید. جامعه پ ژوهش حاضر 204 وب سایت بود که به دلیل عدم دسترسی به اطلاعات برخی از آن ها فقط 173 وب سایت مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: پس از بررسی شاخص های وب سنجی مورد نظر، بررسی یافته ها نشان داد که وب سایت دانشگاه های کشور ترکیه (آنکارا)، با توجه به شاخص های مطالعه شده در این مقاله بیش ترین حضور را در بین 10 وب سایت برتر دانشگاه های مورد مطالعه داشته اند. بررسی نتایج همچنین نشان داد که میزان حضور دانشگاه های ایران میان دانشگاه های برتر کشورهای اسلامی در محیط وب کمرنگ است