میدان دید به مثابه قلمروی قدرت؛ بازنمود سازوکارهای نظارت پلیسی در کلانشهر مدرن: نمونه موردی فیلم های روز شیطان (1373) و دست شیطان (1360) (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
سینمای نظارت به عنوان یک مسیر مطالعاتی در حال گسترش در پژوهش های آکادمیک، با تکیه بر نظریات میشل فوکو، به بررسی زیباشناسی نظارت و منطق های جدید بازنمایی در سینما می پردازد. پژوهش حاضر با تمرکز بر دو فیلم روز شیطان (۱۳۷۳) و دست شیطان (۱۳۶۰) از سینمای ایران به بررسی بازنمود نظارت پلیسی و مکانیزم های کنترل در روایت این آثار می پردازد. برای این منظور در ابتدا، چهارچوب نظری گفتمان نظارت بر پایه اندیشه های فوکو و مفهوم پان اپتیکون تشریح شده و سپس رابطه میان مدیوم سینما و پدیده نظارت از زوایای گوناگون مورد بررسی قرار می گیرد. سپس هر فیلم به طور جداگانه مورد مطالعه قرار می گیرند با تمرکز بر نحوه بازنمایی نظارت سراسربینانه، نقش فناوری های بصری، فضاهای کلانشهری و پیچیدگی های هویتی چالش برانگیز. یافته های پژوهش نشان می دهد که این دو اثر به عنوان نمونه هایی از سینمای نظارت، رابطه پیچیده میان فناوری، قدرت و هویت را در بستر سیاسی اجتماعی به تصویر می کشند.The Field of Vision as a Realm of Power; Representation of Police Surveillance Mechanisms in the Modern Metropolis (Case Study: The Devil’s Day (1994) and The Devil’s Hand (1981))
Michel Foucault, the French thinker and historian, in his studies on the emergence of disciplinary power, examined how disciplinary mechanisms permeated the management methods of modern institutions by drawing on the surveillance model of the Panopticon prison. He identifies surveillance as one of the fundamental pillars of modern societies, ensuring the formation of docile and normalized individuals. Surveillance cinema, as an expanding field of academic inquiry, builds upon Foucault’s theories to explore both the aesthetics of surveillance and the new logics of representation they generate. This study focuses on two Iranian films—The Devil’s Day (1994) and The Devil’s Hand (1981)—to analyze the portrayal of police surveillance and mechanisms of control in their narratives. First, the theoretical framework of surveillance discourse is outlined, drawing on Foucault’s thought and the concept of the Panopticon. Then, the relationship between the cinematic medium and the phenomenon of surveillance is examined from multiple perspectives. Each film is subsequently analyzed to clarify how Panopticon surveillance is represented, how new technologies are employed, and how complex identity-related tensions are depicted. The findings indicate that these two works, as examples of surveillance cinema, portray the intricate relationship between technology, power, and identity within their specific socio-political contexts.
تبلیغات
