جایگاه نظریه در تفسیر فیلم: نئو فرمالیسم در برابر گرند تئوری (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
این پژوهش به بررسی نقش کنش تفسیری در فرایند خلق و تحول آثار هنری پرداخته و نسبت میان هنر و تفسیر را به عنوان رابطه ای پویا، چندلایه و متأثر از بسترهای نظری مورد واکاوی قرار می دهد. هدف اصلی پژوهش، تحلیل تأثیر متقابل تفسیر و آفرینش هنری با تمرکز بر گذار از گرند تئوری به نئوفرمالیسم و بررسی دلالت های نظری و روش شناختی این تحول در مطالعات هنری و سینمایی است. روش تحقیق مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای و تحلیل انتقادی بوده و با بررسی تطبیقی جریان های تفسیری، به ویژه در حوزه سینما، از دهه 1960 تا ظهور نئوفرمالیسم در اواسط دهه 1980، به تبیین زمینه های معرفتی این گذار و پیامدهای آن می پردازد. پرسش های اصلی پژوهش عبارت اند از: گرند تئوری چگونه پارادایم مسلط در نقد و تفسیر آثار هنری شد و چه محدودیت هایی در این چارچوب نظری منجر به افول آن گردید؟ نئوفرمالیسم چه مفروضات معرفتی و روش شناختی جدیدی را در برابر گرند تئوری مطرح کرد و این تغییر چگونه بر رویکردهای تفسیری و فرایند خلق اثر هنری تأثیر گذاشت؟ یافته های پژوهش نشان می دهد که گرند تئوری، با تکیه بر کلان روایت های ایدئولوژیک، تا دو دهه چارچوب اصلی تفسیر فیلم را تشکیل داده است؛ اما ظهور نئوفرمالیسم، با تأکید بر تحلیل جزئی نگر، فرم گرایی شناختی و بازتعریف رابطه مخاطب با اثر هنری، افق های تازه ای را در مطالعات هنری و سینمایی گشوده است. این تحول نه تنها روش های نقد و تفسیر را بازسازی کرده، بلکه در فرایند آفرینش هنری نیز بازتاب یافته و به شکل گیری شیوه های جدید روایت و بیان سینمایی انجامیده است.The Role of Theory in Film Interpretation: Neo-Formalism vs. Grand Theory
This research examines the role of interpretive action in the process of creating and transforming works of art and explores the relationship between art and interpretation as a dynamic, multilayered connection influenced by theoretical frameworks. The primary aim of the study is to analyze the reciprocal impact of interpretation and artistic creation, with a focus on the transition from Grand Theory to Neo formalism, and to investigate the theoretical and methodological implications of this shift in the fields of art and film studies. The research method is based on library studies and critical analysis. By conducting a comparative study of interpretive trends—especially in the field of cinema—from the 1960s to the emergence of Neo formalism in the mid-1980s, the research seeks to explain the epistemological foundations of this transition and its consequences. The main research questions are: How did Grand Theory become the dominant paradigm in the critique and interpretation of artistic works, and what limitations within this theoretical framework led to its decline? What new epistemological and methodological assumptions did neo formalism propose in contrast to Grand Theory, and how did this transformation influence interpretive approaches and the process of artistic creation? The findings of the study show that Grand Theory, relying on ideological metanarratives, constituted the main framework for film interpretation for nearly two decades. However, the emergence of neo formalism—with its emphasis on detailed analysis, cognitive formalism, and a redefinition of the relationship between the viewer and the artwork—opened new horizons in art and film studies. This transformation not only reshaped the methods of critique and interpretation but also found reflection in the process of artistic creation itself, leading to the development of new modes of cinematic narration and expression.
تبلیغات
