نقد و بررسی سبک اعتراضی فخر رازی بر عبدالقاهر جرجانی در مبحث مجاز عقلی (با استناد به کلام خبری)
آرشیو
چکیده
مجاز عقلی از جمله مباحث بلاغی است که منشأ پیدایش اختلافِ نظرهایی میان متفکران این حوزه شد. به طوری که عده ای با رویه پیچیده و چندگانه خود سعی بر زیر سؤال بردن این گونه ادبی را داشتند. در این زمینه، فخر رازی (۶۰۶ ه ) بر آراء بلاغت دانی همچون عبدالقاهر جرجانی (۴۷۱ ه ) نقد وارد می کند. در پرتو اهمیت مسأله که واکاوی نحوه اعتراض رازی بر جرجانی است، مقاله حاضر در تلاش است با رویکرد کیفی و روش استقرائی به نقد و بررسی دیدگاه های این دو متفکر در مبحث مجاز عقلی با تکیه بر کلام خبری بپردازد. از یافته های تحقیق آن است که رازی به صورت زیرکانه ای در مبحث کلام خبری زمینه سازی می کند تا بر مجاز عقلی جرجانی اشکال بگیرد. به نظر می رسد که وی با باطل کردن خبر در دلالت های تطابقی، مستقیما مجاز عقلی، در دیدگاه جرجانی را هدف قرار می دهد؛ زیرا شیخ در مجاز عقلی دلالت وضعی را قبول دارد و مجاز را در اسناد می داند و ایراد وی مبنی بر این که محوریت سخن جرجانی در مجاز عقلی، فعل بدون فاعل است با استناد به آراء شیخ پیرامون کلام خبری رد می شود. جرجانی افاده معنا را منوط به اسناد بین مسند و مسندالیه می داند و از بین دو رکن اولویت را به وجود مسندالیه در کلام می دهد که این امر دالّ بر وجود حتمی فاعل و نفیِ دیدگاه رازی دارد.Criticism of Imam Fakhr Razi's style of protest against Abdul Qahir Jurjani in the topic of rational metonymy (by referencing to declarative statement)
Rational metonymy is one of the rhetorical issues and the root of disagreements among thinkers in this field, so that, some, using their complicated and multiplex strategy, have tried to challenge this literal style. With his philosophical approach, Imam Fakhr Razi (606 AH) challenges Abdul Qahir Jorjani's (471 AH) opinion in this regard. In the light of the importance of the problem of analyzing Razi's protest style to Jurjani, the present article aims to criticize and examine the views of these two thinkers on the topic of rational metonymy using qualitative approach and inductive method, relying on declarative statement. With the investigations carried out; the results indicated that Razi cleverly lays the ground in the topic of declarative statement in order to challenge Jurjani's rational metonymy. It seems that by invalidating declaration in congruent implications, he directly targeted rational metonymy in Jurjani’s view, because sheikh acknowledges conventional implication and considers metonymy embedded in copula. Moreover, his objection that the focus of Jurjani's speech in rational metonymy is the verb without subject is rejected by referring to the opinions of sheikh regarding declarative statement. Jurjani considers the interpretation of the meaning dependent on the copula between the predicate and subject, and among them, he prioritizes the existence of the subject in statements. This indicates the definite existence of the subject and the negation of Razi's point of view.
تبلیغات
